Гладните лилјаци имаат поголема веројатност да пренесуваат вируси на луѓето и другите животни, откриле група научници. Ова откритие може да помогне да се предвиди кога ќе се појават нови епидемии.

Во деталната студија за летечките лисици во Австралија, експертите откриле дека „мега лилјаците“, кои имаат распон на крилјата повеќе од 90 сантиметри, лачат многу повеќе вирус кога гладуваат. Во исто време, нивната потрага по храна ги турна поблиску до луѓето и добитокот.

Оваа комбинација ја постави основата за зголемување на прелевањата, каде што патогени скокаат на други животни или луѓе. Разбирањето на двигателите на овие појави може да помогне да се предвиди кога ќе се појават и да се спречат пред да предизвикаат епидемии.

Студијата се фокусираше на вирусот Хендра, ретка респираторна и невролошка болест што ја пренесуваат лилјаците. Летечките цицачи имаат „зајакнат“ имунолошки систем што им овозможува да коегзистираат со многу опасни патогени, вклучувајќи ги вирусот Нипа, Марбург и Сарс.

Вирусот Хендра убива околу 75 проценти од коњите кои се инфицираат. Симптомите вклучуваат пенлив назален исцедок, треска, отежнато дишење и избезумено однесување, како што е постојано пиење вода или самоповредување.

Оваа болест, која првпат беше идентификувана во 1994 година во Австралија, може да зарази и луѓе. Во првиот случај, две лица се заразиле со вирусот од коњи. Оттогаш, вирусот Хендра скокна од лилјаци на коњи во приближно 60 одделни случаи на прелевање и зарази седум лица, убивајќи четворица.

Научниците во Австралија и Америка ги поминаа последните 25 години собирајќи податоци за подобро да разберат зошто токму овие прелевања се случуваат. Во два труда објавени во списанието „Nature and Ecology Letters“, тимот открил дека епидемијата на Хендра се случила откако летечките лисици доживеале сериозен недостиг на храна.

Вообичаено, номадските лилјаци многу се потпираат на нектарот од цвеќињата на еукалиптус и се спуштаат на дрвјата во огромни, „живописни живеалишта“ кога цветаат. Во годините кога овие цвеќиња ги имало во изобилство, не се забележани случаи на прелевање.

Но, уништувањето на шумите и климатските промени значат дека дрвјата произведуваат сè помалку цвеќиња. Ова ги принуди летечките лисици да патуваат понатаму во областите населени со луѓе за да најдат храна, каде што доаѓаат во поблизок контакт со коњите.

Можеме да претпоставиме дека кај цицачите, животните кои се под нутритивен стрес се помалку способни да ги контролираат вирусите и затоа имаат поголема веројатност да ги исфрлат вирусите“, вели за британски „Телеграф“, професор Рајна Плорајт, екологист за заразни болести на Универзитетот Корнел.

Таа додава дека ова веројатно се однесува на други вируси на лилјаци – вклучувајќи го и Нипа, болест со стапка на смртност до 70 проценти.

Откритијата доаѓаат кога се појавуваат нови детали кои би можеле да им помогнат на научниците да ја следат еволуцијата на Сарс-Ков-2 пред да се пренесе кај луѓето.

На конгресот „One Health“ во Сингапур минатиот месец, научниците претставија нова анализа според која некои коронавируси на лилјаци имаат заеднички предок со Сарс-Ков-2 уште во 2016 година, со споредување на делови од геномот на корона вирусот.

Мораме да го секвенционираме целиот вирусен геном на овие циркулирачки вируси на лилјаци, не само неговите ситни делови, бидејќи тие постојано мутираат и рекомбинираат. Ако не секвенционираме мали делови од геномите на вирусот на лилјаците, би можеле да пропуштиме важни делови што ја откриваат праисторијата на Сарс-Ков-2“, вели проф. Џоел Вертхајм, еволутивен биолог на Универзитетот во Калифорнија во Сан Диего и коавтор на книгата за анализа.

 



Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.