загаден воздух Archives - Република https://arhiva3.republika.mk/tema/zagaden-vozduh/ За подобро да се разбереме Tue, 19 Nov 2024 10:31:47 +0000 mk-MK hourly 1 https://arhiva3.republika.mk/wp-content/uploads/2018/11/cropped-favicon-32x32.png загаден воздух Archives - Република https://arhiva3.republika.mk/tema/zagaden-vozduh/ 32 32 Когенеративните централи се граѓанската надеж за почист воздух https://arhiva3.republika.mk/vesti/makedonija/kogenerativnite-tsentrali-se-graganskata-nadezh-za-pochist-vozduh/ Tue, 19 Nov 2024 10:31:47 +0000 https://republika.mk/?p=839557

Проблемот со енормно загадениот воздух речиси во сите поголеми македонски градови одново ја исфрли на површина постојаната дилема дали државата прави доволно да ги заштити граѓаните од загаден воздух.

Официјалните податоци покажуваат дека во Македонија годишно од загаден воздух умираат околу 3.400 луѓе, што претставува 17-19 отсто од вкупната смртност. Повеќето истражувања покажаа дека главни извори на загадување се загревањето на домаќинствата и на јавните објекти, сообраќајот и ресуспендираните честички, пишува Нова Македонија.

Стручните лица во областа на здравството посочуваат дека загадениот воздух има сериозен ефект врз здравјето, предизвикувајќи респираторни и кардиоваскуларни заболувања, а со тоа и зголемена смртност.

Она што е особено загрижувачки е тоа што од загадениот воздух се погодени децата, што директно влијае и врз намалувањето на коефициентот на интелигенција, а резултира и со други долгорочни здравствени проблеми. СЗО предупредува дека голем број луѓе на Балканот и Источна Европа дишат воздух што значително го надминува нивото на загадување.

На граѓаните им е потребно да им се даде добра (поевтина) алтернатива за дрвата

Несомнено со доаѓањето на есента повторно се отвора дебата за загадувањето и како најефикасно да се намали тоа, додека политичките партии, во зависност од тоа дали се на власт или во опозиција, го користат загадувањето да се обвинуваат едни со други за ваквите состојби.

Под силниот притисок од јавноста и со можноста и граѓаните да дојдат до поевтини технолошки уреди со кои индивидуално можат да го мерат нивото на штетни честички во воздухот и врз основа на тие податоци да алармираат, државата почна да презема некакви козметички чекори за надминување на ваквите состојби, стои во текстот на Нова Македонија.

Она што го потврдија сите истражувања е дека високата концентрација на штетни честички во воздухот во градовите без исклучок е предизвикана од загревањето на домовите со дрва и пелети. Кога на тоа ќе се додадат стариот возен парк и неефикасниот јавен транспорт, тогаш виновникот за загадениот воздух добива име и презиме.

Како одговор на притисокот на јавноста, она што го направи државата досега е тоа што почна кампања за замена на печките и котлите на дрва со субвенционирање на набавка на инвертор-клими. Но резултатите од оваа мерка се незначителни и состојбата со загадениот воздух во Скопје, Тетово, Гостивар, Битола и другите градови одново се повторува, иако календарски зимата сѐ уште не е пристигната.

Годинашната катастрофа што ја погоди земјава со пожарите покажа дека шумската мафија и натаму работи со полна пареа и ќе продолжи и натаму да работи ако државата не се реши на радикална мерка, да го забрани греењето на дрва во градските средини. Но пред да ја преземат таа мерка, која дефинитивно ќе значи намалување на загадувањето, надлежните мора да обезбедат замена на загревањето на домовите, која ќе биде поевтина варијанта од сегашното загревање со дрва и на тој начин повеќе нема никој да има изговор дека некој се грее на нееколошки горива од социјални причини.

За да се случи тоа, потребно е да се изградат мини-топлани на гас на повеќе локации, кои ќе дистрибуираат топловодно греење до сите домови по пониска цена од онаа што би ја платиле за купување дрва. Истовремено, државата тогаш има право во име на заштита на здравјето на граѓаните да побара од секој што живее во град да се однесува одговорно и загревањето на домот да го приспособи во согласност со урбаното живеење, а греењето на дрва да остане во руралните средини.

Три години работам во Германија и од искуството што го стекнав таму можам слободно да кажам дека централните системи за загревање на домовите и за топла вода се најдобро решение. Не дека и таму градовите не се загадени, но во никој случај не е како во Скопје. Еве, една недела сум тука на одмор и буквално во утринските и вечерните часови не се дише. Секоја вечер се чувствува непријатен мирис на чад, човек буквално ниту може да излезе оддома, а уште помалку да ги проветри просториите. Во Германија греењето на дрва е можно во рурални подрачја, но и таму ретко се користи бидејќи таквиот тип на загревање се смета за луксуз, дрвата се енормно скапи, а се плаќа и дополнителна еколошка такса, што ваквиот начин на загревање го прави целосно неисплатлив – вели Александар Костовски, нашинец што веќе пет години е на привремена работа во Германија.

Целиот текст во Нова Македонија

The post Когенеративните централи се граѓанската надеж за почист воздух appeared first on Република.

]]>

Проблемот со енормно загадениот воздух речиси во сите поголеми македонски градови одново ја исфрли на површина постојаната дилема дали државата прави доволно да ги заштити граѓаните од загаден воздух. Официјалните податоци покажуваат дека во Македонија годишно од загаден воздух умираат околу 3.400 луѓе, што претставува 17-19 отсто од вкупната смртност. Повеќето истражувања покажаа дека главни извори на загадување се загревањето на домаќинствата и на јавните објекти, сообраќајот и ресуспендираните честички, пишува Нова Македонија. Стручните лица во областа на здравството посочуваат дека загадениот воздух има сериозен ефект врз здравјето, предизвикувајќи респираторни и кардиоваскуларни заболувања, а со тоа и зголемена смртност. Она што е особено загрижувачки е тоа што од загадениот воздух се погодени децата, што директно влијае и врз намалувањето на коефициентот на интелигенција, а резултира и со други долгорочни здравствени проблеми. СЗО предупредува дека голем број луѓе на Балканот и Источна Европа дишат воздух што значително го надминува нивото на загадување. На граѓаните им е потребно да им се даде добра (поевтина) алтернатива за дрвата Несомнено со доаѓањето на есента повторно се отвора дебата за загадувањето и како најефикасно да се намали тоа, додека политичките партии, во зависност од тоа дали се на власт или во опозиција, го користат загадувањето да се обвинуваат едни со други за ваквите состојби. Под силниот притисок од јавноста и со можноста и граѓаните да дојдат до поевтини технолошки уреди со кои индивидуално можат да го мерат нивото на штетни честички во воздухот и врз основа на тие податоци да алармираат, државата почна да презема некакви козметички чекори за надминување на ваквите состојби, стои во текстот на Нова Македонија. Она што го потврдија сите истражувања е дека високата концентрација на штетни честички во воздухот во градовите без исклучок е предизвикана од загревањето на домовите со дрва и пелети. Кога на тоа ќе се додадат стариот возен парк и неефикасниот јавен транспорт, тогаш виновникот за загадениот воздух добива име и презиме. Како одговор на притисокот на јавноста, она што го направи државата досега е тоа што почна кампања за замена на печките и котлите на дрва со субвенционирање на набавка на инвертор-клими. Но резултатите од оваа мерка се незначителни и состојбата со загадениот воздух во Скопје, Тетово, Гостивар, Битола и другите градови одново се повторува, иако календарски зимата сѐ уште не е пристигната. Годинашната катастрофа што ја погоди земјава со пожарите покажа дека шумската мафија и натаму работи со полна пареа и ќе продолжи и натаму да работи ако државата не се реши на радикална мерка, да го забрани греењето на дрва во градските средини. Но пред да ја преземат таа мерка, која дефинитивно ќе значи намалување на загадувањето, надлежните мора да обезбедат замена на загревањето на домовите, која ќе биде поевтина варијанта од сегашното загревање со дрва и на тој начин повеќе нема никој да има изговор дека некој се грее на нееколошки горива од социјални причини. За да се случи тоа, потребно е да се изградат мини-топлани на гас на повеќе локации, кои ќе дистрибуираат топловодно греење до сите домови по пониска цена од онаа што би ја платиле за купување дрва. Истовремено, државата тогаш има право во име на заштита на здравјето на граѓаните да побара од секој што живее во град да се однесува одговорно и загревањето на домот да го приспособи во согласност со урбаното живеење, а греењето на дрва да остане во руралните средини.
Три години работам во Германија и од искуството што го стекнав таму можам слободно да кажам дека централните системи за загревање на домовите и за топла вода се најдобро решение. Не дека и таму градовите не се загадени, но во никој случај не е како во Скопје. Еве, една недела сум тука на одмор и буквално во утринските и вечерните часови не се дише. Секоја вечер се чувствува непријатен мирис на чад, човек буквално ниту може да излезе оддома, а уште помалку да ги проветри просториите. Во Германија греењето на дрва е можно во рурални подрачја, но и таму ретко се користи бидејќи таквиот тип на загревање се смета за луксуз, дрвата се енормно скапи, а се плаќа и дополнителна еколошка такса, што ваквиот начин на загревање го прави целосно неисплатлив – вели Александар Костовски, нашинец што веќе пет години е на привремена работа во Германија.
Целиот текст во Нова Македонија

The post Когенеративните централи се граѓанската надеж за почист воздух appeared first on Република.

]]>
МЖСПП ги интензивира активностите за чист воздух https://arhiva3.republika.mk/vesti/makedonija/mzhspp-gi-intenzivira-aktivnostite-za-chist-vozduh/ Tue, 12 Nov 2024 11:57:37 +0000 https://republika.mk/?p=836753

Со почетокот на грејната сезона и промента на временските услови се создаваат услови за зголемување на загадувачките честички на воздухот што влијаат врз здравјето на луѓето. Министерството за животна средина и просторно планирање работи во континуитет на реализација на долгорочните мерки за намалување на аерозагадувањето, но оваа година проектираше низа дополнителни конкретни активности и ги насочи сите расположиви ресурси во навремено преземање на конкретни мерки со кои ќе се постигне поголем ефект во намалување на аерозагаденоста.

Во Министерството е формирана интерна работна група за чист воздух од претставници на сите релеватни сектори од институцијата, која ќе ѝ предложи на Владата Акциски план со конкретни краткорочни и долгорочни активности чија цел е да забрза процесот на постигнување на видливи резултати во подобрувањето на квалитетот на воздухот.

За квалитетот на воздухот мора сите да преземеме нешто, а Министерството за животна средина и просторно планиарње оваа сезона делува проактивно и со предлог мерки и со мотивирање на различните чинители да се подготват и посериозно да делуваат во пресрет на зимската сезона.

Направен е План за посета и инспекторирање на индустриските капацитети што поседуваат А-Интегрирана еколошка дозвола. Посетите ќе се одвиваат по плански региони во државата, а екипата ќе биде составена од претставници на Државниот инспекторат за животна средина и од Министерството. Целта не е само да се изврши контрола на индустрискот капацитет дали ги исполнува обврските од дозволата, туку и да се влијае на подигање на свеста и подготвеноста на компаниите во пресрет на зимската сезона да преземат и дополнителни мерки со кои би влијаеле позитивно врз квалитето на воздухот.

Министерството за животна средина и просторно планирање апелира до граѓаните и институциите, компаниите и до сите општествени чинители за совесно однесување во однос на начините на затоплување, чистење на оџаците, фрлање на отпадот, палење на депониите, користењето на возила, градежните работи на отворено, палењето на стрништа и слично, со цел сите заедно да дадеме свој придонес кон обезбедување на почиста и поздрава животна средина и подобрување на квалитетот на животот за сите нас.

Министерството ја континуирано ја следи состојбата со квалитетот на воздухот, редовно ги информира граѓаните и ќе преземе и други дополнителни активноси за што јавноста ќе бид правовремено информирана.

The post МЖСПП ги интензивира активностите за чист воздух appeared first on Република.

]]>

Со почетокот на грејната сезона и промента на временските услови се создаваат услови за зголемување на загадувачките честички на воздухот што влијаат врз здравјето на луѓето. Министерството за животна средина и просторно планирање работи во континуитет на реализација на долгорочните мерки за намалување на аерозагадувањето, но оваа година проектираше низа дополнителни конкретни активности и ги насочи сите расположиви ресурси во навремено преземање на конкретни мерки со кои ќе се постигне поголем ефект во намалување на аерозагаденоста. Во Министерството е формирана интерна работна група за чист воздух од претставници на сите релеватни сектори од институцијата, која ќе ѝ предложи на Владата Акциски план со конкретни краткорочни и долгорочни активности чија цел е да забрза процесот на постигнување на видливи резултати во подобрувањето на квалитетот на воздухот. За квалитетот на воздухот мора сите да преземеме нешто, а Министерството за животна средина и просторно планиарње оваа сезона делува проактивно и со предлог мерки и со мотивирање на различните чинители да се подготват и посериозно да делуваат во пресрет на зимската сезона. Направен е План за посета и инспекторирање на индустриските капацитети што поседуваат А-Интегрирана еколошка дозвола. Посетите ќе се одвиваат по плански региони во државата, а екипата ќе биде составена од претставници на Државниот инспекторат за животна средина и од Министерството. Целта не е само да се изврши контрола на индустрискот капацитет дали ги исполнува обврските од дозволата, туку и да се влијае на подигање на свеста и подготвеноста на компаниите во пресрет на зимската сезона да преземат и дополнителни мерки со кои би влијаеле позитивно врз квалитето на воздухот. Министерството за животна средина и просторно планирање апелира до граѓаните и институциите, компаниите и до сите општествени чинители за совесно однесување во однос на начините на затоплување, чистење на оџаците, фрлање на отпадот, палење на депониите, користењето на возила, градежните работи на отворено, палењето на стрништа и слично, со цел сите заедно да дадеме свој придонес кон обезбедување на почиста и поздрава животна средина и подобрување на квалитетот на животот за сите нас. Министерството ја континуирано ја следи состојбата со квалитетот на воздухот, редовно ги информира граѓаните и ќе преземе и други дополнителни активноси за што јавноста ќе бид правовремено информирана.

The post МЖСПП ги интензивира активностите за чист воздух appeared first on Република.

]]>
Врховен суд: Граѓаните ќе можат да ја тужат државата пред Управниот суд поради загаден воздух https://arhiva3.republika.mk/vesti/makedonija/vrhoven-sud-graganite-ke-mozhat-da-ja-tuzhat-drzhavata-pred-upravniot-sud-poradi-zagaden-vozduh/ Tue, 08 Oct 2024 16:55:05 +0000 https://republika.mk/?p=824309

Врховниот суд денеска на општа седница утврди начелен став дека „државата е должна да обезбеди здрава животна средина, меѓу кои и правото на чист воздух, како поединечно право на граѓаните“, по поднесена Иницијатива од страна на Адвокатското друштво „Гоџо, Кичеец и Новаковски“, за утврдување начелен став и правно мислење, за тоа колку државата обезбедува услови за остварување на правото на граѓаните на здрава животна средина, согласно законски утврдените должности и надлежности во областа на животната средина.

Ова доаѓа откако двајца македонски граѓани поднесoa тужби до Управниот суд за заштита на слободите и правата, каде наведуваат дека дишат енормно загаден воздух и бараат од државата да донесе стратешки акционен план за заштита.

Со оглед на тоа дека денешната расправа е од висок јавен интерес, по предлог на претседателката на Врховен, Беса Адеми, како експерт во областа беше повикан професорот Борче Давитковски, кој во своето излагање нагласи дека секој може да бара заштита и Судот треба да носи одлуки со кои ќе ги натера надлежните органи да постапуваат согласно Законот за амбиентален воздух.

Уставот којшто вели „секој“ граѓанин, значи секој може. Ова не е „Actio popularis“, знаете кај нас наводно е забрането „actio popularis“, ова не е јавна тужба, ова е тужба за заштита на своето право. Не дај Боже ако на некој му е повредено правото и почине, после кој ќе го брани, фамилијата ли ќе го брани? Значи секој може  да бара заштита и Судот треба тоа да го земе, доколку јавните органи не ги презеле своите надлежности, согласно Законот за амбиенталниот воздух, треба Судот да носи пресуди со цел да им укажува на носителите дека судската власт е голем коректив на извршната власт. На овој начин судот ако влезе во спор, бидејќи се работи за јавен интерес, Судот и превентивно ќе дејствува со цел да ги натера надлежните органи, Градот Скопје, општините дека некој води грижа за граѓаните на оваа земја и дека треба да ги стават на столбот на срамот јавните органи коишто не постапиле согласни надлежностите, нагласи Давитковски.

Според податоците на Институтот за јавно здравје, посочи Давитковски, во земјава секоја година умираат од 4.500 до 5.000 граѓани.

Институтот за јавно здравје излезе со податоци дека во Македонија секоја година умираат од 4.500 до 5.000 граѓани. Ако ги земете изминативе 32 години од кога постоиме, тоа значи дека ние сме изгубиле една десетина од населението само од загаден воздух и никој не одговара и никој не реагира. Сега имаме адвокати кои реагираат и веднаш Управниот суд се огласува дека немало поединечен акт, немало поединечен случај и тн. Втора информација која излезе деновиве е дека од 10 родени деца, едно починува поради загаден воздух во државата, посочи Давитковски.

Како што претходно појасни судијата известител Џемали Саити, со тужбите биле засегнати повеќе државни органи за непостапување, бидејќи во нив се наведува дека државата со непреземање на дејствија ги оштетила правата на граѓаните за здрава животна средина, и затоа, во начелниот став кој денеска го утврди Врховен се вели „право на здрава животна средина на засегнатите физички и правни лица се однесува за дејствија на преземање или непреземање, од страна на овластено лице како претставник на државната власт или службено лице што работи во органите на државната управа, од аспект на одговорност за преземање на дејствија во рамките на своите надлежности, co кои спротивно на законот, непосредно се ограничува остварување на слобода или некое право загарантирано со Уставот, законите и меѓународните акти“.

Ставот на Врховен е дека „во остварувањето на правото на здрава животна средина се применуваат одредбите од Законот за управните спорови, кои обезбедуваат судска заштита од незаконски акти и дејствија (или непреземени дествија) со кои се повредуваат уставно загарантираните права и слободи на човекот или граѓанинот, кога таа конкретна судска заштита не е предвидена со Уставот и другите закони“, и како што појаснија, под дејствие на службено лице се смета „секое дејствие, активност или акт на сторување или несторување во извршувањето на законските обврски во рамките на своите надлежности предвидени со Уставот, законите и меѓународните документи ратификувани од страна на Република Македонија“.

Целата постапка тргна откако Управниот суд најпрво ги одбил тужбите со образложение дека не е надлежен, потоа Врховен, како највисок судски орган, ги укинал со укажување дека всушност Управниот суд е надлежен, но Управниот суд повторно ги одбил со образложение дека не може поединец да суди за колективно добро. Врховниот суд повторно го вратил предметот до Управен, но таму е донесена иста одлука од други причини, по што со третата одлука, Врховниот суд го прифатил ставот на Управен.

Правото на здрава животна средина е загарантирано со Уставот на Република Македонија во членот 43 „Секој човек има право на здрава животна средина. Секој е должен да ја унапредува и штити животната средина и природата. Републиката обезбедува услови за остварување на правото на граѓаните на здрава животна средина“.

The post Врховен суд: Граѓаните ќе можат да ја тужат државата пред Управниот суд поради загаден воздух appeared first on Република.

]]>

Врховниот суд денеска на општа седница утврди начелен став дека „државата е должна да обезбеди здрава животна средина, меѓу кои и правото на чист воздух, како поединечно право на граѓаните“, по поднесена Иницијатива од страна на Адвокатското друштво „Гоџо, Кичеец и Новаковски“, за утврдување начелен став и правно мислење, за тоа колку државата обезбедува услови за остварување на правото на граѓаните на здрава животна средина, согласно законски утврдените должности и надлежности во областа на животната средина. Ова доаѓа откако двајца македонски граѓани поднесoa тужби до Управниот суд за заштита на слободите и правата, каде наведуваат дека дишат енормно загаден воздух и бараат од државата да донесе стратешки акционен план за заштита. Со оглед на тоа дека денешната расправа е од висок јавен интерес, по предлог на претседателката на Врховен, Беса Адеми, како експерт во областа беше повикан професорот Борче Давитковски, кој во своето излагање нагласи дека секој може да бара заштита и Судот треба да носи одлуки со кои ќе ги натера надлежните органи да постапуваат согласно Законот за амбиентален воздух.
Уставот којшто вели „секој“ граѓанин, значи секој може. Ова не е „Actio popularis“, знаете кај нас наводно е забрането „actio popularis“, ова не е јавна тужба, ова е тужба за заштита на своето право. Не дај Боже ако на некој му е повредено правото и почине, после кој ќе го брани, фамилијата ли ќе го брани? Значи секој може  да бара заштита и Судот треба тоа да го земе, доколку јавните органи не ги презеле своите надлежности, согласно Законот за амбиенталниот воздух, треба Судот да носи пресуди со цел да им укажува на носителите дека судската власт е голем коректив на извршната власт. На овој начин судот ако влезе во спор, бидејќи се работи за јавен интерес, Судот и превентивно ќе дејствува со цел да ги натера надлежните органи, Градот Скопје, општините дека некој води грижа за граѓаните на оваа земја и дека треба да ги стават на столбот на срамот јавните органи коишто не постапиле согласни надлежностите, нагласи Давитковски.
Според податоците на Институтот за јавно здравје, посочи Давитковски, во земјава секоја година умираат од 4.500 до 5.000 граѓани.
Институтот за јавно здравје излезе со податоци дека во Македонија секоја година умираат од 4.500 до 5.000 граѓани. Ако ги земете изминативе 32 години од кога постоиме, тоа значи дека ние сме изгубиле една десетина од населението само од загаден воздух и никој не одговара и никој не реагира. Сега имаме адвокати кои реагираат и веднаш Управниот суд се огласува дека немало поединечен акт, немало поединечен случај и тн. Втора информација која излезе деновиве е дека од 10 родени деца, едно починува поради загаден воздух во државата, посочи Давитковски.
Како што претходно појасни судијата известител Џемали Саити, со тужбите биле засегнати повеќе државни органи за непостапување, бидејќи во нив се наведува дека државата со непреземање на дејствија ги оштетила правата на граѓаните за здрава животна средина, и затоа, во начелниот став кој денеска го утврди Врховен се вели „право на здрава животна средина на засегнатите физички и правни лица се однесува за дејствија на преземање или непреземање, од страна на овластено лице како претставник на државната власт или службено лице што работи во органите на државната управа, од аспект на одговорност за преземање на дејствија во рамките на своите надлежности, co кои спротивно на законот, непосредно се ограничува остварување на слобода или некое право загарантирано со Уставот, законите и меѓународните акти“. Ставот на Врховен е дека „во остварувањето на правото на здрава животна средина се применуваат одредбите од Законот за управните спорови, кои обезбедуваат судска заштита од незаконски акти и дејствија (или непреземени дествија) со кои се повредуваат уставно загарантираните права и слободи на човекот или граѓанинот, кога таа конкретна судска заштита не е предвидена со Уставот и другите закони“, и како што појаснија, под дејствие на службено лице се смета „секое дејствие, активност или акт на сторување или несторување во извршувањето на законските обврски во рамките на своите надлежности предвидени со Уставот, законите и меѓународните документи ратификувани од страна на Република Македонија“. Целата постапка тргна откако Управниот суд најпрво ги одбил тужбите со образложение дека не е надлежен, потоа Врховен, како највисок судски орган, ги укинал со укажување дека всушност Управниот суд е надлежен, но Управниот суд повторно ги одбил со образложение дека не може поединец да суди за колективно добро. Врховниот суд повторно го вратил предметот до Управен, но таму е донесена иста одлука од други причини, по што со третата одлука, Врховниот суд го прифатил ставот на Управен. Правото на здрава животна средина е загарантирано со Уставот на Република Македонија во членот 43 „Секој човек има право на здрава животна средина. Секој е должен да ја унапредува и штити животната средина и природата. Републиката обезбедува услови за остварување на правото на граѓаните на здрава животна средина“.

The post Врховен суд: Граѓаните ќе можат да ја тужат државата пред Управниот суд поради загаден воздух appeared first on Република.

]]>
Загадениот воздух го убива секое деветто новороденче во Македонија https://arhiva3.republika.mk/vesti/makedonija/zagadeniot-vozduh-go-ubiva-sekoe-devetto-novorodenche-vo-makedonija/ Tue, 10 Sep 2024 11:04:19 +0000 https://republika.mk/?p=814933

Во пресрет на Меѓународниот ден на чистиот воздух, УНИЦЕФ во Европа и Централна Азија објави нов документ за политики во кој истакна дека во 2021 година, над 5.480 доенчиња во 23 земји и територии низ Европа и Централна Азија починале од причини поврзани со аерозагадувањето. Во Македонија, смртните случаи на новороденчиња кои се поврзани со загадениот воздух сочинуваат 11,6 отсто или 1 од 9 смртни случаи на деца на возраст до една година.

Извештајот наречен „Почетоци без здив: политики за заштита на децата од загадениот воздух во Европа и Централна Азија” забележува дека во поголемите градови низ Европа и Централна Азија, загадувањето на воздухот редовно ги надминува безбедните нивоа според СЗО, и станува главен еколошки ризик по здравјето на децата од регионот.

Во Македонија, ризиците од загадениот воздух се особено високи – нотираа од УНИЦЕФ.

Во февруари 2024 година, Скопје повторно се најде меѓу првите 10 најзагадени градови во светот, а просечните нивоа на ПМ10 или ПМ2,5 честички ги надминуваат дозволените граници повеќе од 100 дена во годината. Според новите податоци, освен што претставува сериозна причина за смрт кај новороденчињата, загадувањето на воздухот ни одзема повеќе здрави години од животот во споредба со кој било друг поединечен еколошки фактор, како што се високите температури, нечистата вода и лошите санитарни услови.

„Овие податоци се особено загрижувачки, бидејќи раната и честа изложеност на загаден воздух влијае врз развојот на мозокот, белите дробови и органите на бебињата, што има последици врз здравјето и учењето во текот на целиот живот”, вели Лесли Милер, претставничка на УНИЦЕФ.

„Децата уште сега го искусуваат климатскиот хаос со кој ќе се соочуваат цел живот. Болестите и смртните случаи предизвикани од загаден воздух може да се спречат, но ни требаат климатски политики во кои ќе се води сметка и за децата. Тука спаѓаат политиките со кои се намалуваат загадувачките супстанции и се подобрува квалитетот на воздухот таму каде што децата учат, живеат и си играат.”

Во документот за политики се посочува дека бебињата и малите деца се најизложени на ризик од смрт и лошо здравје поради загадениот воздух. Раната и честа изложеност на загаден воздух – почнувајќи уште од матката – води кон смалување и реструктурирање на белите дробови и го зголемува ризикот од пневмонија, инфекции на горниот респираторен тракт, инфекции на увото, астма и алергии. Дишењето загаден воздух може да предизвика воспаление на мозокот, да го попречи растот и да влијае врз когнитивниот развој, како и на училишниот успех.

УНИЦЕФ апелира до владите и институциите во земјите од регионот – вклучувајќи ја и Македонија – да посветат повеќе внимание и ресурси на борбата со аерозагадувањето, да ги поддржат енергетската ефикасност, пристапот до чиста енергија и подобрувањето на квалитетот на воздухот, и да ги заштитат бремените жени и децата од загаден воздух.

Според овие препораки, загадениот воздух и неговите ефекти врз здравјето на децата треба да станат дел од Националните утврдени придонеси (НУП), Националните планови за адаптација (НПА), националните и локалните планови за квалитет на воздухот, и националните здравствени планови; треба да се воспостават зони без загадување околу училиштата, градинките и здравствените установи; треба да се постават и да се одржуваат системи за предупредување во врска со квалитетот на воздухот во близина на станбени згради, игралишта, здравствени установи, градинки и училишта, а јавноста треба редовно да се информира за квалитетот на воздухот.

Понатаму, смета УНИЦЕФ, треба да се размисли како да се подобри прочистувањето на воздухот во домот и на работното место за бремените жени. Конечно, товарот од инфекции со бактериска пневмонија кај доенчињата треба да се намали преку проширување на опфатот со пневмококна конјугирана вакцина (ПЦВ) – кој во Македонија изнесува 56 проценти, што е многу помал опфат од просечните 86 проценти во европскиот регион на СЗО.

The post Загадениот воздух го убива секое деветто новороденче во Македонија appeared first on Република.

]]>

Во пресрет на Меѓународниот ден на чистиот воздух, УНИЦЕФ во Европа и Централна Азија објави нов документ за политики во кој истакна дека во 2021 година, над 5.480 доенчиња во 23 земји и територии низ Европа и Централна Азија починале од причини поврзани со аерозагадувањето. Во Македонија, смртните случаи на новороденчиња кои се поврзани со загадениот воздух сочинуваат 11,6 отсто или 1 од 9 смртни случаи на деца на возраст до една година. Извештајот наречен „Почетоци без здив: политики за заштита на децата од загадениот воздух во Европа и Централна Азија” забележува дека во поголемите градови низ Европа и Централна Азија, загадувањето на воздухот редовно ги надминува безбедните нивоа според СЗО, и станува главен еколошки ризик по здравјето на децата од регионот. Во Македонија, ризиците од загадениот воздух се особено високи – нотираа од УНИЦЕФ. Во февруари 2024 година, Скопје повторно се најде меѓу првите 10 најзагадени градови во светот, а просечните нивоа на ПМ10 или ПМ2,5 честички ги надминуваат дозволените граници повеќе од 100 дена во годината. Според новите податоци, освен што претставува сериозна причина за смрт кај новороденчињата, загадувањето на воздухот ни одзема повеќе здрави години од животот во споредба со кој било друг поединечен еколошки фактор, како што се високите температури, нечистата вода и лошите санитарни услови.
„Овие податоци се особено загрижувачки, бидејќи раната и честа изложеност на загаден воздух влијае врз развојот на мозокот, белите дробови и органите на бебињата, што има последици врз здравјето и учењето во текот на целиот живот”, вели Лесли Милер, претставничка на УНИЦЕФ.
„Децата уште сега го искусуваат климатскиот хаос со кој ќе се соочуваат цел живот. Болестите и смртните случаи предизвикани од загаден воздух може да се спречат, но ни требаат климатски политики во кои ќе се води сметка и за децата. Тука спаѓаат политиките со кои се намалуваат загадувачките супстанции и се подобрува квалитетот на воздухот таму каде што децата учат, живеат и си играат.” Во документот за политики се посочува дека бебињата и малите деца се најизложени на ризик од смрт и лошо здравје поради загадениот воздух. Раната и честа изложеност на загаден воздух – почнувајќи уште од матката – води кон смалување и реструктурирање на белите дробови и го зголемува ризикот од пневмонија, инфекции на горниот респираторен тракт, инфекции на увото, астма и алергии. Дишењето загаден воздух може да предизвика воспаление на мозокот, да го попречи растот и да влијае врз когнитивниот развој, како и на училишниот успех. УНИЦЕФ апелира до владите и институциите во земјите од регионот – вклучувајќи ја и Македонија – да посветат повеќе внимание и ресурси на борбата со аерозагадувањето, да ги поддржат енергетската ефикасност, пристапот до чиста енергија и подобрувањето на квалитетот на воздухот, и да ги заштитат бремените жени и децата од загаден воздух. Според овие препораки, загадениот воздух и неговите ефекти врз здравјето на децата треба да станат дел од Националните утврдени придонеси (НУП), Националните планови за адаптација (НПА), националните и локалните планови за квалитет на воздухот, и националните здравствени планови; треба да се воспостават зони без загадување околу училиштата, градинките и здравствените установи; треба да се постават и да се одржуваат системи за предупредување во врска со квалитетот на воздухот во близина на станбени згради, игралишта, здравствени установи, градинки и училишта, а јавноста треба редовно да се информира за квалитетот на воздухот. Понатаму, смета УНИЦЕФ, треба да се размисли како да се подобри прочистувањето на воздухот во домот и на работното место за бремените жени. Конечно, товарот од инфекции со бактериска пневмонија кај доенчињата треба да се намали преку проширување на опфатот со пневмококна конјугирана вакцина (ПЦВ) – кој во Македонија изнесува 56 проценти, што е многу помал опфат од просечните 86 проценти во европскиот регион на СЗО.

The post Загадениот воздух го убива секое деветто новороденче во Македонија appeared first on Република.

]]>
Пожарите на планините Мукос и Бабуна го загадија воздухот во Велес https://arhiva3.republika.mk/vesti/crna-hronika/pozharite-na-planinite-mukos-i-babuna-go-zagadija-vozduhot-vo-veles/ Thu, 05 Sep 2024 16:57:25 +0000 https://republika.mk/?p=813618

Актуелните пожари во велешко, на планините Мукос и Бабуна во Општина Чашка, како и ветрот што непрекинато дува во изминативе три дена, го загадија воздухот во Велес, иако се на 20- тина и повеќе километри од градот. Мерните инструменти на Министерството за животна средина покажуваат високи вредности на ПМ 10 честичките во воздухот, дури и до четири пати повисоки од максимално дозволените 50 мг/м3, соопштија попладнево од Општина Велес.

Појаснуваат дека сите ресурси се вклучени во гаснење на пожарите и дека се прават натчовечки напори да се стават под контрола.

Општина Велес ја следи состојбата и е во постојана координација со Центарот за управување со кризи и Територијалната противпожарна единица.

Од општината апелираат до граѓаните да се воздржат од неаргументирани коментари на социјалните мрежи, а доколку можат да престојуваат во затворени простори и да не излегуваат на отворено без потреба.

Воздухот во Велес е посебно загаден навечер и наутро, мириса на изгорено, што кај некои граѓани предизвикува кашлање и проблеми со дишењето.

 

The post Пожарите на планините Мукос и Бабуна го загадија воздухот во Велес appeared first on Република.

]]>

Актуелните пожари во велешко, на планините Мукос и Бабуна во Општина Чашка, како и ветрот што непрекинато дува во изминативе три дена, го загадија воздухот во Велес, иако се на 20- тина и повеќе километри од градот. Мерните инструменти на Министерството за животна средина покажуваат високи вредности на ПМ 10 честичките во воздухот, дури и до четири пати повисоки од максимално дозволените 50 мг/м3, соопштија попладнево од Општина Велес. Појаснуваат дека сите ресурси се вклучени во гаснење на пожарите и дека се прават натчовечки напори да се стават под контрола. Општина Велес ја следи состојбата и е во постојана координација со Центарот за управување со кризи и Територијалната противпожарна единица. Од општината апелираат до граѓаните да се воздржат од неаргументирани коментари на социјалните мрежи, а доколку можат да престојуваат во затворени простори и да не излегуваат на отворено без потреба. Воздухот во Велес е посебно загаден навечер и наутро, мириса на изгорено, што кај некои граѓани предизвикува кашлање и проблеми со дишењето.  

The post Пожарите на планините Мукос и Бабуна го загадија воздухот во Велес appeared first on Република.

]]>
Расправа во Врховниот суд дали државата е одговорна што македонските граѓани дишат загаден воздух https://arhiva3.republika.mk/vesti/makedonija/rasprava-vo-vrhovniot-sud-dali-drzhavata-e-odgovorna-shto-makedonskite-gragani-dishat-zagaden-vozduh/ Thu, 11 Jul 2024 17:01:16 +0000 https://republika.mk/?p=795913

Врховниот суд на Македонија, денеска на општа седница расправаше за тоа дали држaвата е одговорна што македонските граѓани со години дишат загаден воздух. Врховните судии расправаа по Иницијатива за утврдување начелен став и начелно правно мислење, поднесена од Адвокатското друштво „Гоџо, Кичеец и Новаковски“, односно колку државата обезбедува услови за остварување на правото на граѓаните на здрава животна средина, согласно законски утврдените должности и надлежности во областа на животната средина.

Правото на здрава животна средина е загарантирано со Уставот во членот 43 „Секој човек има право на здрава животна средина. Секој е должен да ја унапредува и штити животната средина и природата. Републиката обезбедува услови за остварување на правото на граѓаните на здрава животна средина.”

Ова доаѓа откако двајца македонски граѓани поднесуваат тужби до Управен суд за заштита на слободите и правата, каде наведуваат дека дишат енормно загаден воздух и бараат од државата да донесе стратешки акционен план за заштита.

Како што беше посочено од страна на судијата известител Џемали Саити, Врховен има одлучувано три пати по конкретниот предмет. Тој појасни дека Управниот суд најпрво ги одбил тужбите со образложение дека не е надлежен, потоа Врховен, како највисок судски орган, ги укинал со укажување дека всушност Управниот суд е надлежен, но Управниот суд повторно ги одбил со образложение дека не може поединец да суди за колективно добро. Врховниот суд повторно го вратил предметот до Управен, но таму е донесена иста одлука од други причини, по што со третата одлука, Врховниот суд го прифатил ставот на Управен.

Саити вели дека со тужбите се засегнати повеќе државни органи за непостапување, затоа што во нив се наведува дека државата со непреземање на дејствија ги оштетила правата на граѓаните за здрава животна средина.

– Едниот граѓанин е од Скопје, другиот од Струмица. Тие велат дека имаме енормно загаден воздух и бараат од државата да донесе стратешки акционен план за заштита. Практично овде се нападнати сите државни органи за непостапување, почнувајќи од Владата, Министерството за екологија до инспекторатите во рамките на екологијата, и велат дека државата со непреземање на дејствија, со непреземање на мерки ги оштетила правата на граѓаните за здрава животна средина – појасни Саити.

Претседателката на Врховен, Беса Адеми, истакна дека кон прашањата за заштита на здравата животна средина треба да се гледа од аспект на Европската конвенција за заштита на човековите права, според кој правата за заштита на животната средина се признаени граѓански права. Таа посочи на неодамнешна пресуда на Европскиот суд за човекови права (ЕСЧП), донесена во април годинава, која се однесува на заштитата на климата како човеково право, каде неколку граѓанки на Швајцарија се јавиле како индивидуални подносители пред ЕСЧП со иста содржина на барање како двајцата македонски подносители пред Управниот суд.

Предметот на ЕСЧП може да биде водилка за идните расправи, рече судијката Мирјана Лазарова Трајковска, бидејќи, вели го покренува прашањето што во ситуации кога законите се недоречени и дали судовите треба да замолчат.

– Препораката на Европскиот суд за човекови права е дека токму во таквите ситуации судовите треба да покажат ширина во толкувањето на законските одредби, мешутоа и да пратат порака во однос на значењето на заштита на правото на животот. Овде се работи за постари госпоѓи, кои посочуваат дека претрпеле сериозни проблеми во однос на нивното здравје како резултат на глобалното затоплување, не е ни поврзано како во нашите ситуации за конкретна загаденост во конкретни општини во држвата. Мислам дека прашањата кои ги покренуваат иницијаторите кај нас се токму во таа насока, тие бараат да расправаме во однос на позитивната обврска на државата, во ситуации кога имаме проблематично непридржување на важечки законски одредби и непостапување на институции креирани со цел да ги имплементираат тие законски норми – рече Лазарова Трајковска.

По предлог на Адеми, беше изгласано да се повика професорот Борче Давитковски, како експерт во областа, да присуствува на наредните општи седници на Врховен. Таа истакна дека Врховниот суд ќе започне процес за деловнички измени за унапредување на начелото на јавност и отвореност на Општите седници за јавноста, особено за прашањата од јавен интерес и нагласи дека прашањето кое беше предмет на денешната расправа е од висок јавен интерес.

– Врховниот суд ќе започне процес за деловнички измени за унапредување на начелото на јавност и отвореност на Општите седници за јавноста, особено за прашањата од јавен интерес. Прашањето кое е предмет на денешната расправа и дискусија, исто така е прашање од висок јавен интерес. Врховниот суд е исправен пред предизвикот да расправа и одлучува за прашање кое е од суштинско и енормно значење за граѓаните и за заштитата на нивното право на здрава животна средина – истакна Адеми.

The post Расправа во Врховниот суд дали државата е одговорна што македонските граѓани дишат загаден воздух appeared first on Република.

]]>

Врховниот суд на Македонија, денеска на општа седница расправаше за тоа дали држaвата е одговорна што македонските граѓани со години дишат загаден воздух. Врховните судии расправаа по Иницијатива за утврдување начелен став и начелно правно мислење, поднесена од Адвокатското друштво „Гоџо, Кичеец и Новаковски“, односно колку државата обезбедува услови за остварување на правото на граѓаните на здрава животна средина, согласно законски утврдените должности и надлежности во областа на животната средина. Правото на здрава животна средина е загарантирано со Уставот во членот 43 „Секој човек има право на здрава животна средина. Секој е должен да ја унапредува и штити животната средина и природата. Републиката обезбедува услови за остварување на правото на граѓаните на здрава животна средина.” Ова доаѓа откако двајца македонски граѓани поднесуваат тужби до Управен суд за заштита на слободите и правата, каде наведуваат дека дишат енормно загаден воздух и бараат од државата да донесе стратешки акционен план за заштита. Како што беше посочено од страна на судијата известител Џемали Саити, Врховен има одлучувано три пати по конкретниот предмет. Тој појасни дека Управниот суд најпрво ги одбил тужбите со образложение дека не е надлежен, потоа Врховен, како највисок судски орган, ги укинал со укажување дека всушност Управниот суд е надлежен, но Управниот суд повторно ги одбил со образложение дека не може поединец да суди за колективно добро. Врховниот суд повторно го вратил предметот до Управен, но таму е донесена иста одлука од други причини, по што со третата одлука, Врховниот суд го прифатил ставот на Управен. Саити вели дека со тужбите се засегнати повеќе државни органи за непостапување, затоа што во нив се наведува дека државата со непреземање на дејствија ги оштетила правата на граѓаните за здрава животна средина.
– Едниот граѓанин е од Скопје, другиот од Струмица. Тие велат дека имаме енормно загаден воздух и бараат од државата да донесе стратешки акционен план за заштита. Практично овде се нападнати сите државни органи за непостапување, почнувајќи од Владата, Министерството за екологија до инспекторатите во рамките на екологијата, и велат дека државата со непреземање на дејствија, со непреземање на мерки ги оштетила правата на граѓаните за здрава животна средина – појасни Саити.
Претседателката на Врховен, Беса Адеми, истакна дека кон прашањата за заштита на здравата животна средина треба да се гледа од аспект на Европската конвенција за заштита на човековите права, според кој правата за заштита на животната средина се признаени граѓански права. Таа посочи на неодамнешна пресуда на Европскиот суд за човекови права (ЕСЧП), донесена во април годинава, која се однесува на заштитата на климата како човеково право, каде неколку граѓанки на Швајцарија се јавиле како индивидуални подносители пред ЕСЧП со иста содржина на барање како двајцата македонски подносители пред Управниот суд. Предметот на ЕСЧП може да биде водилка за идните расправи, рече судијката Мирјана Лазарова Трајковска, бидејќи, вели го покренува прашањето што во ситуации кога законите се недоречени и дали судовите треба да замолчат.
– Препораката на Европскиот суд за човекови права е дека токму во таквите ситуации судовите треба да покажат ширина во толкувањето на законските одредби, мешутоа и да пратат порака во однос на значењето на заштита на правото на животот. Овде се работи за постари госпоѓи, кои посочуваат дека претрпеле сериозни проблеми во однос на нивното здравје како резултат на глобалното затоплување, не е ни поврзано како во нашите ситуации за конкретна загаденост во конкретни општини во држвата. Мислам дека прашањата кои ги покренуваат иницијаторите кај нас се токму во таа насока, тие бараат да расправаме во однос на позитивната обврска на државата, во ситуации кога имаме проблематично непридржување на важечки законски одредби и непостапување на институции креирани со цел да ги имплементираат тие законски норми – рече Лазарова Трајковска.
По предлог на Адеми, беше изгласано да се повика професорот Борче Давитковски, како експерт во областа, да присуствува на наредните општи седници на Врховен. Таа истакна дека Врховниот суд ќе започне процес за деловнички измени за унапредување на начелото на јавност и отвореност на Општите седници за јавноста, особено за прашањата од јавен интерес и нагласи дека прашањето кое беше предмет на денешната расправа е од висок јавен интерес.
– Врховниот суд ќе започне процес за деловнички измени за унапредување на начелото на јавност и отвореност на Општите седници за јавноста, особено за прашањата од јавен интерес. Прашањето кое е предмет на денешната расправа и дискусија, исто така е прашање од висок јавен интерес. Врховниот суд е исправен пред предизвикот да расправа и одлучува за прашање кое е од суштинско и енормно значење за граѓаните и за заштитата на нивното право на здрава животна средина – истакна Адеми.

The post Расправа во Врховниот суд дали државата е одговорна што македонските граѓани дишат загаден воздух appeared first on Република.

]]>
Македонија на второ место во Европа според загаденоста на воздухот https://arhiva3.republika.mk/vesti/makedonija/makedonija-na-vtoro-mesto-vo-evropa-spored-zagadenosta-na-vozduhot/ Wed, 20 Mar 2024 18:21:22 +0000 https://republika.mk/?p=756805

Специјализирана швајцарската компанија за испитување на загаденоста на воздухот, IQAIR денеска го објави Извештајот за аерозагадувањето во 2023 година.

Македонија според овој извештај и годинава останува на второто место од 43 држави во Европа според загадувањето на воздухот.

Според податоците од Извештајот, иако има подобрување од 0,4 микрограми на метар кубен помалку ПМ 2,5 честички, во однос на 2022 година сепак Македонија останува на второ место на најзагадена европска држава, веднаш зад Босна и Херцеговина. Во 2023 година просечната годишна вредност на микрограмите на метар кубен на ПМ2,5 честичките што се дишеле во Македонија е 25,2 микрограмите на метар кубен. Споредена со 134 земји, региони и територии во светот, во однос на аерозагадувањето Македонија се наоѓа на 32 место. Тоа е подобрување за едно место во однос на 2022 година, кога земјата била на 31 место.

Во првите 15 најзагадени градови во Европа во 2023 година има два македонси града, Струмица, како 12 најзагаден регионален европски град, и Тетово, како 14 најзагаден регионален град. Што се однесува до Скопје, иако просечната годишна концентрација на ПМ2,5 се намалила за 2 микрограми, сепак е за една позиција полошо пласиран во однос на 2022 година и се наоѓа на 30 место од 114 најзагадени главни градови во светот.

The post Македонија на второ место во Европа според загаденоста на воздухот appeared first on Република.

]]>

Специјализирана швајцарската компанија за испитување на загаденоста на воздухот, IQAIR денеска го објави Извештајот за аерозагадувањето во 2023 година. Македонија според овој извештај и годинава останува на второто место од 43 држави во Европа според загадувањето на воздухот. Според податоците од Извештајот, иако има подобрување од 0,4 микрограми на метар кубен помалку ПМ 2,5 честички, во однос на 2022 година сепак Македонија останува на второ место на најзагадена европска држава, веднаш зад Босна и Херцеговина. Во 2023 година просечната годишна вредност на микрограмите на метар кубен на ПМ2,5 честичките што се дишеле во Македонија е 25,2 микрограмите на метар кубен. Споредена со 134 земји, региони и територии во светот, во однос на аерозагадувањето Македонија се наоѓа на 32 место. Тоа е подобрување за едно место во однос на 2022 година, кога земјата била на 31 место. Во првите 15 најзагадени градови во Европа во 2023 година има два македонси града, Струмица, како 12 најзагаден регионален европски град, и Тетово, како 14 најзагаден регионален град. Што се однесува до Скопје, иако просечната годишна концентрација на ПМ2,5 се намалила за 2 микрограми, сепак е за една позиција полошо пласиран во однос на 2022 година и се наоѓа на 30 место од 114 најзагадени главни градови во светот.

The post Македонија на второ место во Европа според загаденоста на воздухот appeared first on Република.

]]>
Само 7 држави ги задоволуваат стандардите за квалитет на воздухот на СЗО https://arhiva3.republika.mk/zivot/zdravje/samo-7-drzhavi-gi-zadovoluvaat-standardite-za-kvalitet-na-vozduhot-na-szo/ Tue, 19 Mar 2024 13:52:56 +0000 https://republika.mk/?p=756355

Само седум земји го исполнуваат меѓународниот стандард за квалитет на воздухот, при што смртоносното загадување на воздухот на места се влошува поради враќањето на економската активност и токсичното влијание на чадот од шумските пожари, покажа нов извештај.

Од 134 земји и региони опфатени во извештајот, само 7 - Австралија, Естонија, Финска, Гренада, Исланд, Маврициус и Нов Зеланд - го исполнуваат упатството на Светската здравствена организација (СЗО) за ограничување на ситните честички во воздухот исфрлени од автомобилите, камионите и индустриските процеси.

Огромното мнозинство земји не го исполнуваат овој стандард за ПМ2,5, вид на микроскопска дамка саѓи помала од широчината на човечко влакно, која кога се вдишува може да предизвика огромен број здравствени проблеми и смртни случаи, ризикувајќи сериозни последици за луѓето. според извештајот на IQAir, швајцарска организација за квалитет на воздухот, која црпи податоци од повеќе од 30.000 мониторинг станици ширум светот.

Додека воздухот во светот е генерално многу почист отколку што беше во поголемиот дел од минатиот век, сè уште има места каде што нивото на загадување е особено опасно. Најзагадената земја, Пакистан, има нивоа на ПМ2,5 повеќе од 14 пати повисоки од стандардот на СЗО, покажа извештајот на IQAir, а следните најзагадени земји се Индија, Таџикистан и Буркина Фасо.

Но, дури и во богатите и брзоразвивачките земји, напредокот во намалувањето на загадувањето на воздухот е под закана. Канада, која долго време се сметаше за земја која го има еден од најчистиот воздух во западниот свет, стана најлоша за ПМ2,5 минатата година поради рекордните шумски пожари што ја опустошија земјата, испраќајќи токсичен чад низ целата земја и во САД.

Во меѓувреме, во Кина, подобрувањата во квалитетот на воздухот беа комплицирани минатата година со закрепнувањето на економската активност во екот на ковид пандемијата, при што извештајот откри зголемување од 6,5% на нивоата на ПМ2,5.

„За жал, работите тргнаа наназад“, рече Глори Делфин Хејмс, извршна директорка на IQAir во Северна Америка. „Науката е прилично јасна за влијанијата на загадувањето на воздухот, а сепак ние сме толку навикнати да имаме позадинско ниво на загадување кое е превисоко за да бидеме здрави. Не правиме прилагодувања доволно брзо“.

Загадувањето на воздухот убива околу 7 милиони луѓе годишно ширум светот - повеќе од сидата и маларијата заедно - и овој товар најмногу се чувствува во земјите во развој кои се потпираат на особено валкани горива за греење, осветлување и готвење во затворени простории.

Најзагадена урбана област во светот минатата година беше Бегусараи во Индија, покажа шестиот годишен извештај на IQAir, каде што Индија е дом на четирите најзагадени градови во светот. Сепак, голем дел од светот во развој, особено земјите во Африка, немаат сигурни мерења за квалитетот на воздухот.

СЗО го намали своето упатство за „безбедни“ нивоа на ПМ2,5 во 2021 година на 5 микрограми на кубен метар и со оваа мерка многу земји, како оние во Европа кои значително го исчистија воздухот во изминатите 20 години, не задоволуваат.

Но, дури и ова построго упатство можеби нема целосно да го опфати ризикот од подмолно загадување на воздухот. Истражувањето објавено од американските научници минатиот месец покажа дека не постои безбедно ниво на ПМ2,5, при што дури и најмалата изложеност е поврзана со зголемување на хоспитализацијата за состојби како што се срцеви заболувања и астма, пишува The Guardian.

Хејмс рече дека земјите треба да дејствуваат за да ги направат нивните градови попогодни за пешачење и помалку зависни од автомобили, да ги изменат практиките на шумарството за да помогнат да се намали влијанието на чадот од шумските пожари и побрзо да се прифатат чистата енергија наместо фосилните горива. „Го делиме атмосферскиот плик со сите останати во светот и треба да се погрижиме да не правиме работи што им штетат на оние на друго место“, рече таа.

Ејдан Фароу, виш научник за квалитетот на воздухот во Greenpeace International, вели дека потребно е и подобро следење на квалитетот на воздухот.

„Во 2023 година, загадувањето на воздухот остана глобална здравствена катастрофа, глобалниот сет на податоци на IQAir обезбедува важен потсетник за неправдите што произлегуваат и потребата да се имплементираат многуте решенија што постојат за овој проблем“, рече тој.

The post Само 7 држави ги задоволуваат стандардите за квалитет на воздухот на СЗО appeared first on Република.

]]>

Само седум земји го исполнуваат меѓународниот стандард за квалитет на воздухот, при што смртоносното загадување на воздухот на места се влошува поради враќањето на економската активност и токсичното влијание на чадот од шумските пожари, покажа нов извештај. Од 134 земји и региони опфатени во извештајот, само 7 - Австралија, Естонија, Финска, Гренада, Исланд, Маврициус и Нов Зеланд - го исполнуваат упатството на Светската здравствена организација (СЗО) за ограничување на ситните честички во воздухот исфрлени од автомобилите, камионите и индустриските процеси. Огромното мнозинство земји не го исполнуваат овој стандард за ПМ2,5, вид на микроскопска дамка саѓи помала од широчината на човечко влакно, која кога се вдишува може да предизвика огромен број здравствени проблеми и смртни случаи, ризикувајќи сериозни последици за луѓето. според извештајот на IQAir, швајцарска организација за квалитет на воздухот, која црпи податоци од повеќе од 30.000 мониторинг станици ширум светот. Додека воздухот во светот е генерално многу почист отколку што беше во поголемиот дел од минатиот век, сè уште има места каде што нивото на загадување е особено опасно. Најзагадената земја, Пакистан, има нивоа на ПМ2,5 повеќе од 14 пати повисоки од стандардот на СЗО, покажа извештајот на IQAir, а следните најзагадени земји се Индија, Таџикистан и Буркина Фасо. Но, дури и во богатите и брзоразвивачките земји, напредокот во намалувањето на загадувањето на воздухот е под закана. Канада, која долго време се сметаше за земја која го има еден од најчистиот воздух во западниот свет, стана најлоша за ПМ2,5 минатата година поради рекордните шумски пожари што ја опустошија земјата, испраќајќи токсичен чад низ целата земја и во САД. Во меѓувреме, во Кина, подобрувањата во квалитетот на воздухот беа комплицирани минатата година со закрепнувањето на економската активност во екот на ковид пандемијата, при што извештајот откри зголемување од 6,5% на нивоата на ПМ2,5. „За жал, работите тргнаа наназад“, рече Глори Делфин Хејмс, извршна директорка на IQAir во Северна Америка. „Науката е прилично јасна за влијанијата на загадувањето на воздухот, а сепак ние сме толку навикнати да имаме позадинско ниво на загадување кое е превисоко за да бидеме здрави. Не правиме прилагодувања доволно брзо“. Загадувањето на воздухот убива околу 7 милиони луѓе годишно ширум светот - повеќе од сидата и маларијата заедно - и овој товар најмногу се чувствува во земјите во развој кои се потпираат на особено валкани горива за греење, осветлување и готвење во затворени простории. Најзагадена урбана област во светот минатата година беше Бегусараи во Индија, покажа шестиот годишен извештај на IQAir, каде што Индија е дом на четирите најзагадени градови во светот. Сепак, голем дел од светот во развој, особено земјите во Африка, немаат сигурни мерења за квалитетот на воздухот. СЗО го намали своето упатство за „безбедни“ нивоа на ПМ2,5 во 2021 година на 5 микрограми на кубен метар и со оваа мерка многу земји, како оние во Европа кои значително го исчистија воздухот во изминатите 20 години, не задоволуваат. Но, дури и ова построго упатство можеби нема целосно да го опфати ризикот од подмолно загадување на воздухот. Истражувањето објавено од американските научници минатиот месец покажа дека не постои безбедно ниво на ПМ2,5, при што дури и најмалата изложеност е поврзана со зголемување на хоспитализацијата за состојби како што се срцеви заболувања и астма, пишува The Guardian. Хејмс рече дека земјите треба да дејствуваат за да ги направат нивните градови попогодни за пешачење и помалку зависни од автомобили, да ги изменат практиките на шумарството за да помогнат да се намали влијанието на чадот од шумските пожари и побрзо да се прифатат чистата енергија наместо фосилните горива. „Го делиме атмосферскиот плик со сите останати во светот и треба да се погрижиме да не правиме работи што им штетат на оние на друго место“, рече таа. Ејдан Фароу, виш научник за квалитетот на воздухот во Greenpeace International, вели дека потребно е и подобро следење на квалитетот на воздухот. „Во 2023 година, загадувањето на воздухот остана глобална здравствена катастрофа, глобалниот сет на податоци на IQAir обезбедува важен потсетник за неправдите што произлегуваат и потребата да се имплементираат многуте решенија што постојат за овој проблем“, рече тој.

The post Само 7 држави ги задоволуваат стандардите за квалитет на воздухот на СЗО appeared first on Република.

]]>
Во Тетово од 20 дена во февруари само пет дена немало загаден воздух https://arhiva3.republika.mk/vesti/makedonija/vo-tetovo-od-20-dena-vo-fevruari-samo-pet-dena-nemalo-zagaden-vozduh/ Wed, 21 Feb 2024 11:10:33 +0000 https://republika.mk/?p=746498

Од 20 дена во февруари само во пет дена немало загаден воздух, односно имало надминување на дозволената гранична вредност од 50 ПМ10 во текот на 15 денови.  Со оглед дека во јануари среднодневните концентрации во 22 дена биле над дозволените 50 ПМ10, веќе е надминат светскиот здравствен стандард што вели дека во една календарска година не треба да има повеќе од 35 денови со загаден воздух.

-Овие бројки се показател на она што постојано го потенцираме дека во зимскиот период затоплувањето на домовите со фосилни горива, дрва и мазут, предизвикува најголемо загадување на воздухот. Не треба ништо да измислуваме, за се има решение, се ќе се смени кога гасот ќе биде доминантен начин за затоплување. Исто така, во Тетово има прекумерна употреба на возила и голем сообраќаен хаос, а не се користи градскиот автобуски превоз.  Помалку возила на улиците исто така ќе значи помалку загаден воздух, изјави д-р Ратко Давидовски од Центарот за јавно здравје во Тетово, специјалист по хигиена и здравствена екологија

Во текот на 2023 година имало 89 денови со загаден воздух, а во 2022 година биле загадени 108 денови. Во 2021 имало 132 денови со загаден воздух, а во 2020 година од 366 денови 138 биле со загаден воздух во Тетово. Тетовци најмногу се соочуваа со загадениот воздух во 2015 година со оглед дека од 365 денови дури во 350 имало високо присуство на штетните ПМ10 честички.

The post Во Тетово од 20 дена во февруари само пет дена немало загаден воздух appeared first on Република.

]]>

Од 20 дена во февруари само во пет дена немало загаден воздух, односно имало надминување на дозволената гранична вредност од 50 ПМ10 во текот на 15 денови.  Со оглед дека во јануари среднодневните концентрации во 22 дена биле над дозволените 50 ПМ10, веќе е надминат светскиот здравствен стандард што вели дека во една календарска година не треба да има повеќе од 35 денови со загаден воздух.
-Овие бројки се показател на она што постојано го потенцираме дека во зимскиот период затоплувањето на домовите со фосилни горива, дрва и мазут, предизвикува најголемо загадување на воздухот. Не треба ништо да измислуваме, за се има решение, се ќе се смени кога гасот ќе биде доминантен начин за затоплување. Исто така, во Тетово има прекумерна употреба на возила и голем сообраќаен хаос, а не се користи градскиот автобуски превоз.  Помалку возила на улиците исто така ќе значи помалку загаден воздух, изјави д-р Ратко Давидовски од Центарот за јавно здравје во Тетово, специјалист по хигиена и здравствена екологија
Во текот на 2023 година имало 89 денови со загаден воздух, а во 2022 година биле загадени 108 денови. Во 2021 имало 132 денови со загаден воздух, а во 2020 година од 366 денови 138 биле со загаден воздух во Тетово. Тетовци најмногу се соочуваа со загадениот воздух во 2015 година со оглед дека од 365 денови дури во 350 имало високо присуство на штетните ПМ10 честички.

The post Во Тетово од 20 дена во февруари само пет дена немало загаден воздух appeared first on Република.

]]>
Воздухот во Струга загаден четири пати повеќе од дозволеното https://arhiva3.republika.mk/zivot/zdravje/vozduhot-vo-struga-zagaden-chetiri-pati-poveke-od-dozvolenoto/ Fri, 02 Feb 2024 13:55:45 +0000 https://republika.mk/?p=739776

Квалитетот на амбиенталниот воздух во Струга во определни временски интервали во текот на едно деноноќие е лош, покажуваат резултатите од единствената мерна станица во градот.

Последните високи вредности, како што информира Никола Кукунеш, асистент на проектот „Воздухот на граѓаните“ биле измерени синоќа.

Мерната станица за квалитетот на воздухот во Струга вчера покажа високи 229 микрограми ПМ 2,5 честички, што е околу четири пати над дозволеното, вели Кукунеш.

Вредностите, според него, се највисоки во попладневните часови, односно по зајдисонцето, што асоцира дека загревањето на домовите на тврдо гориво придонесува за високото ниво на ПМ 2,5 честички.

Најчесто високите вредности на ПМ 2,5 честички се по зајдисонце, период кога големите капацитети како училиштата, судот и други институции кои се греат на мазут, не се толкави потрошувачи, а за викенди дел од нив воопшто и не работат, но вредностите и тогаш се високи. Претпоставките се дека при загревањето на домовите се користи прегорено моторно масло, ламинат, паркет, односно производи кои при горење ослободуваат големо количество на ПМ 2,5 честички, вели Кукунеш.

Квалитетот на воздухот во Струга првпат почна да се мери од декември минатата година со поставување мерна станица во Средното училиште „Нико Нестор“ преку проект на Универзитетот „Гоце Делчев“ од Штип. Во наредниот период треба да бидат поставени уште 20 мерни уреди со кои дополнително ќе се следи квалитетот на амбиенталниот воздух, во рамки на проектот „Воздухот на граѓаните“ што го реализира ИПО „Крсте Јон“, како дел од проектот „Справување со загадување на воздухот“, кој е дел од програмската рамка на УНДП, финансиран од Шведска.

Целта за поставвање на 20 мерни уреди на територијата на Општина Струга е да детектира кои точки, во кој временски период и при какви метеоролошки услови покажуваат зголемени вредности. Тогаш, се надеваме дека Инспекторатот за животна средина при Општина Струга ќе излезе во пресрет за да можеме директно на терен да утврдиме можен причинител, изјави Кукунеш за МИА.

Доколку се утврди причинителот на загадувањето, Кукнеш вели дека би побарале можност за решавање на проблемот, ако се работи за греење преку субвенционирање да се промени начинот на греење со цел намалување на загаденоста на локално ниво.

Мерните уреди ќе бидат поставени во густо населените места во градот и околните села, а начинот за избор на локациите бил утврден преку онлајн анкета.

Во рамки на проектот „Воздухот за граѓаните“, Кукунеш појасни дека е предвидено и отворање инфо центар каде граѓаните ќе можат да се информираат за квалитетот на воздухот, да пријават евентуано загадување, кое би го процесуирале до Инспекторат и инспектор во најкраток рок да излезе на терен.

Целта на проектот е подигање на јавната свест за последиците од прекумерната загаденост на амбиенталниот воздух и неговото влијание врз здравјето на граѓаните, но и да бидат навремено предупредени кога вредностите ги надминуваат пропишаните норми.

The post Воздухот во Струга загаден четири пати повеќе од дозволеното appeared first on Република.

]]>

Квалитетот на амбиенталниот воздух во Струга во определни временски интервали во текот на едно деноноќие е лош, покажуваат резултатите од единствената мерна станица во градот. Последните високи вредности, како што информира Никола Кукунеш, асистент на проектот „Воздухот на граѓаните“ биле измерени синоќа.
Мерната станица за квалитетот на воздухот во Струга вчера покажа високи 229 микрограми ПМ 2,5 честички, што е околу четири пати над дозволеното, вели Кукунеш.
Вредностите, според него, се највисоки во попладневните часови, односно по зајдисонцето, што асоцира дека загревањето на домовите на тврдо гориво придонесува за високото ниво на ПМ 2,5 честички.
Најчесто високите вредности на ПМ 2,5 честички се по зајдисонце, период кога големите капацитети како училиштата, судот и други институции кои се греат на мазут, не се толкави потрошувачи, а за викенди дел од нив воопшто и не работат, но вредностите и тогаш се високи. Претпоставките се дека при загревањето на домовите се користи прегорено моторно масло, ламинат, паркет, односно производи кои при горење ослободуваат големо количество на ПМ 2,5 честички, вели Кукунеш.
Квалитетот на воздухот во Струга првпат почна да се мери од декември минатата година со поставување мерна станица во Средното училиште „Нико Нестор“ преку проект на Универзитетот „Гоце Делчев“ од Штип. Во наредниот период треба да бидат поставени уште 20 мерни уреди со кои дополнително ќе се следи квалитетот на амбиенталниот воздух, во рамки на проектот „Воздухот на граѓаните“ што го реализира ИПО „Крсте Јон“, како дел од проектот „Справување со загадување на воздухот“, кој е дел од програмската рамка на УНДП, финансиран од Шведска.
Целта за поставвање на 20 мерни уреди на територијата на Општина Струга е да детектира кои точки, во кој временски период и при какви метеоролошки услови покажуваат зголемени вредности. Тогаш, се надеваме дека Инспекторатот за животна средина при Општина Струга ќе излезе во пресрет за да можеме директно на терен да утврдиме можен причинител, изјави Кукунеш за МИА.
Доколку се утврди причинителот на загадувањето, Кукнеш вели дека би побарале можност за решавање на проблемот, ако се работи за греење преку субвенционирање да се промени начинот на греење со цел намалување на загаденоста на локално ниво. Мерните уреди ќе бидат поставени во густо населените места во градот и околните села, а начинот за избор на локациите бил утврден преку онлајн анкета. Во рамки на проектот „Воздухот за граѓаните“, Кукунеш појасни дека е предвидено и отворање инфо центар каде граѓаните ќе можат да се информираат за квалитетот на воздухот, да пријават евентуано загадување, кое би го процесуирале до Инспекторат и инспектор во најкраток рок да излезе на терен. Целта на проектот е подигање на јавната свест за последиците од прекумерната загаденост на амбиенталниот воздух и неговото влијание врз здравјето на граѓаните, но и да бидат навремено предупредени кога вредностите ги надминуваат пропишаните норми.

The post Воздухот во Струга загаден четири пати повеќе од дозволеното appeared first on Република.

]]>
Арсовска негира дека дишеме опасен воздух: Скопје утрово не е загадено, ниту било во последните 48 часа! https://arhiva3.republika.mk/vesti/skopje/arsovska-negira-deka-disheme-opasen-vozduh-skopje-utrovo-ne-e-zagadeno-nitu-bilo-vo-poslednite-48-chasa/ Wed, 20 Dec 2023 12:39:58 +0000 https://republika.mk/?p=724908

Градоначалничката на Скопје, Данела Арсовска, преку својата прес-служба повторно ги негира информациите дека воздухот во главниот град е опасно загаден. Оттаму велат дека сите вести кои се пласираат во медиумите ги пишуваат „партиски војници“ и велат дека текстовите се нарачка од „политички кујни“.

За да покаже дека Скопје не е меѓу најзагадените градови во светот, па и дека не е меѓу најзагадените во Македонија, Арсовска се повикува на интернет страницата WAQI. Но овој пат дури и посочената страница од градоначалничката докажува дека амбиенталниот воздух во Скопје е 3 до 4 пати позагаден од дозволеното. Во точно 11:51 минута во населбата Пинтија ПМ10 честичките изнесуваа 349, во Лисиче беше измерено 167.

Еве ја целата реакција од Град Скопје, откако медиумите пренесоа дека Скопје е меѓу најзагадените градови во светот:

„Утрово како и секој друг ден од почетокот на грејната сезона сведоци сме на лажни вести кои во 21 век, во ера на информатичка технологија, кога податоците и вистината се достапни за секого, може да се проверат. Имено, неразбрлива е за нас потребата од пласирање на сензационалистичката лага за наводна загаденост на градот Скопје, особено поради фактот што светскиот мониторинг сервис WAQI кој во реално време ги покажува податоците за нивото на загаденост во сите градови во светот, јасно покажува дека Скопје не е ниту најзагаден град во Македонија, а не пак во светот. Дополнително и на националните мерни станици се потврдува истото. Како најзагадени градови во Македонија во последните 48 часа се Кавадарци, Струмица и Тетово. Во реално време можете да ги следите резултатите од мерењата од сите градови и држави во светот на https://waqi.info/“.

Според официјалната страница на Министерството за животна средина и просторно планирање (МЖСПП), највисоко загадување во 12 часот било регистрирано на мерната станица Карпош (186 – ПМ10) и Центар (165).

The post Арсовска негира дека дишеме опасен воздух: Скопје утрово не е загадено, ниту било во последните 48 часа! appeared first on Република.

]]>

Градоначалничката на Скопје, Данела Арсовска, преку својата прес-служба повторно ги негира информациите дека воздухот во главниот град е опасно загаден. Оттаму велат дека сите вести кои се пласираат во медиумите ги пишуваат „партиски војници“ и велат дека текстовите се нарачка од „политички кујни“. За да покаже дека Скопје не е меѓу најзагадените градови во светот, па и дека не е меѓу најзагадените во Македонија, Арсовска се повикува на интернет страницата WAQI. Но овој пат дури и посочената страница од градоначалничката докажува дека амбиенталниот воздух во Скопје е 3 до 4 пати позагаден од дозволеното. Во точно 11:51 минута во населбата Пинтија ПМ10 честичките изнесуваа 349, во Лисиче беше измерено 167. Еве ја целата реакција од Град Скопје, откако медиумите пренесоа дека Скопје е меѓу најзагадените градови во светот: „Утрово како и секој друг ден од почетокот на грејната сезона сведоци сме на лажни вести кои во 21 век, во ера на информатичка технологија, кога податоците и вистината се достапни за секого, може да се проверат. Имено, неразбрлива е за нас потребата од пласирање на сензационалистичката лага за наводна загаденост на градот Скопје, особено поради фактот што светскиот мониторинг сервис WAQI кој во реално време ги покажува податоците за нивото на загаденост во сите градови во светот, јасно покажува дека Скопје не е ниту најзагаден град во Македонија, а не пак во светот. Дополнително и на националните мерни станици се потврдува истото. Како најзагадени градови во Македонија во последните 48 часа се Кавадарци, Струмица и Тетово. Во реално време можете да ги следите резултатите од мерењата од сите градови и држави во светот на https://waqi.info/“. Според официјалната страница на Министерството за животна средина и просторно планирање (МЖСПП), највисоко загадување во 12 часот било регистрирано на мерната станица Карпош (186 – ПМ10) и Центар (165).

The post Арсовска негира дека дишеме опасен воздух: Скопје утрово не е загадено, ниту било во последните 48 часа! appeared first on Република.

]]>
Сиднеј поради шумските пожари е меѓу најзагадените градови во светот https://arhiva3.republika.mk/vesti/svet/sidnej-poradi-shumskite-pozhari-e-megu-najzagadenite-gradovi-vo-svetot/ Tue, 19 Dec 2023 11:14:58 +0000 https://republika.mk/?p=724521

Австралискиот град Сиднеј денеска заедно со индиската престолнина Њу Делхи е меѓу најзагадените градови во светот, бидејќи чадот од шумските пожари на север го покри пристанишниот град.

Индексот на квалитетот на воздухот, во главниот град на австралиската држава Јужен Велс, кој е познат по ведрото и сино небо, достигна 161 по 17 часот по локално време во областите северно од центарот на градот, достигнувајќи ниво поради кое граѓаните се советуваат да избегнуваат вежбање на отворено.

Австралиската рурална противпожарна служба вели дека до вечер јужните ветрови треба да почнат да го растеруваат чадот што се надвил над градот, кој е стотици километри јужно од местото каде во пожарите изгореа околу 136.000 хектари шума.

The post Сиднеј поради шумските пожари е меѓу најзагадените градови во светот appeared first on Република.

]]>

Австралискиот град Сиднеј денеска заедно со индиската престолнина Њу Делхи е меѓу најзагадените градови во светот, бидејќи чадот од шумските пожари на север го покри пристанишниот град. Индексот на квалитетот на воздухот, во главниот град на австралиската држава Јужен Велс, кој е познат по ведрото и сино небо, достигна 161 по 17 часот по локално време во областите северно од центарот на градот, достигнувајќи ниво поради кое граѓаните се советуваат да избегнуваат вежбање на отворено. Австралиската рурална противпожарна служба вели дека до вечер јужните ветрови треба да почнат да го растеруваат чадот што се надвил над градот, кој е стотици километри јужно од местото каде во пожарите изгореа околу 136.000 хектари шума.

The post Сиднеј поради шумските пожари е меѓу најзагадените градови во светот appeared first on Република.

]]>
Во Струмица вклучен алармот, стапуваат на сила мерките за надминат праг на аерозагадување https://arhiva3.republika.mk/vesti/makedonija/vo-strumitsa-vkluchen-alarmot-stapuvaat-na-sila-merkite-za-nadminat-prag-na-aerozagaduvane/ Sat, 02 Dec 2023 20:56:08 +0000 https://republika.mk/?p=718794

Се препорачува работодавците да го реорганизираат работното време на лицата кои работат на отворено од 11 до 17 часот и да не се организираат спортски натпревари и други културни манифестации на отворено.

Во Струмица стапуваат на сила мерките за надминат праг на аерозагадување, бидејки два дена мерните станици покажуваат високи концентрации на ПМ10 честички повеќе од дозволеното, соопштија денеска од Министерството за животна средина и просторно планирање.

Мерењата од станицата на МЖСПП покажале дека е надминат прагот на алармирање на суспендирани честички со големина до 10 микрограми на метар кубен кој согласно регулативата два последователни денови изнесувал над 150 mg/m3, а врз одлуката на министерството влијаела и временската прогноза на УХМР.

Имено, завчера во Струмица се измерени 156,12, а вчера 236,99 микрограми на метар кубен. Затоа, МЖСПП во соработка со Министерството за здравство препорачува за градот Струмица да се ослободат од работни обврски бремените жени, лицата постари од 60 години, како и лицата со хронична астма, прележан миокарден инфаркт или мозочен удар, без разлика на возраста, со препорака на матичен лекар.

Потоа, се препорачува работодавците да го реорганизираат работното време на лицата кои работат на отворено од 11 до 17 часот и да не се организираат спортски натпревари и други културни манифестации на отворено.

Освен тоа, Општината треба да обезбеди услови за зголемени активности на службите за итна медицинска помош, домашна посета и патронажна служба, а од Владата се бара да преземат повеќе мерки кои се во нејзина ингеренција, меѓу кои и зачестени контроли на инсталациите за испуштањето дозволена количина емисии во воздух.

The post Во Струмица вклучен алармот, стапуваат на сила мерките за надминат праг на аерозагадување appeared first on Република.

]]>

Се препорачува работодавците да го реорганизираат работното време на лицата кои работат на отворено од 11 до 17 часот и да не се организираат спортски натпревари и други културни манифестации на отворено. Во Струмица стапуваат на сила мерките за надминат праг на аерозагадување, бидејки два дена мерните станици покажуваат високи концентрации на ПМ10 честички повеќе од дозволеното, соопштија денеска од Министерството за животна средина и просторно планирање. Мерењата од станицата на МЖСПП покажале дека е надминат прагот на алармирање на суспендирани честички со големина до 10 микрограми на метар кубен кој согласно регулативата два последователни денови изнесувал над 150 mg/m3, а врз одлуката на министерството влијаела и временската прогноза на УХМР. Имено, завчера во Струмица се измерени 156,12, а вчера 236,99 микрограми на метар кубен. Затоа, МЖСПП во соработка со Министерството за здравство препорачува за градот Струмица да се ослободат од работни обврски бремените жени, лицата постари од 60 години, како и лицата со хронична астма, прележан миокарден инфаркт или мозочен удар, без разлика на возраста, со препорака на матичен лекар. Потоа, се препорачува работодавците да го реорганизираат работното време на лицата кои работат на отворено од 11 до 17 часот и да не се организираат спортски натпревари и други културни манифестации на отворено. Освен тоа, Општината треба да обезбеди услови за зголемени активности на службите за итна медицинска помош, домашна посета и патронажна служба, а од Владата се бара да преземат повеќе мерки кои се во нејзина ингеренција, меѓу кои и зачестени контроли на инсталациите за испуштањето дозволена количина емисии во воздух.

The post Во Струмица вклучен алармот, стапуваат на сила мерките за надминат праг на аерозагадување appeared first on Република.

]]>
Повеќе од половина милион луѓе во ЕУ починаа од загаден воздух https://arhiva3.republika.mk/zivot/zdravje/poveke-od-polovina-milion-luge-vo-eu-pochinaa-od-zagaden-vozduh/ Fri, 24 Nov 2023 12:44:00 +0000 https://republika.mk/?p=715925

Повеќе од половина милион луѓе во ЕУ починале од загаден воздух во 2021 година, покажуваат податоците на Европската агенција за животна средина, а половина од смртните случаи, како што тврдат, можеле да се избегнат со намалување на загадувањето до препорачаните граници, пишува Гардијан.

Истражувачите од Европската агенција за животна средина (ЕЕА) припишуваат 253.000 предвремени смртни случаи на концентрации на фини честички во воздухот познати како PM2.5 кои ги прекршиле максималните граници препорачани од Светската здравствена организација за пет микрограми на кубен метар.

Европските истражувачи поврзаа уште 52.000 смртни случаи со прекумерно ниво на азот диоксид, додека тие велат дека 22.000 смртни случаи се случиле поради краткотрајна изложеност на прекумерно ниво на озон.

„Бројките објавени од ЕЕА денес не потсетуваат дека загадувањето на воздухот останува примарен здравствен проблем на животната средина во ЕУ“, рече европскиот комесар за животна средина Вирџиниус Синкевичиус.

Иако загадувањето на воздухот е еден од најголемите убијци во светот, експертите посочуваат дека бројот на жртвите може брзо да се намали доколку земјите ги исчистат своите економии.

Помеѓу 2005 и 2021 година, бројот на смртни случаи од PM2,5 во ЕУ се намали за 41 отсто, а ЕУ има за цел да достигне 55 отсто до крајот на деценијата.

Светската здравствена организација, која ги заостри своите насоки за квалитетот на воздухот во 2021 година, предупредува дека ниту едно ниво на загаденост на воздухот не може да се смета за безбедно.

Во септември, Европскиот парламент гласаше за усогласување на правилата на ЕУ за квалитетот на воздухот со СЗО, но одлучи да го одложи ова до 2035 година.

Покрај набљудувањето на бројот на смртни случаи, истражувачите од ЕЕА за прв пат утврдија уште колку години населението живеело со болести предизвикани од лошиот воздух.

„Кога луѓето добиваат рак на белите дробови, тие обично умираат многу брзо“, рече Алберто Гонзалес Ортиз, истражувач за загадувањето на воздухот од ЕЕА, истакнувајќи дека за други болести, особено астма, но и дијабетес или хронична опструктивна белодробна болест, загадувањето е исто така важен придонесувач.

За хронична опструктивна белодробна болест предизвикана од загадување со честички PM2.5 во 2021 година, ЕЕА процени околу 150.000 години изгубени животи низ ЕУ и приближно ист број години живот со попреченост.

Согорувањето на фосилните горива, возењето автомобили и одгледувањето добиток испуштаат големи количини отровен гас и штетни честички кои луѓето потоа ги вдишуваат. Најмалата од овие честички, позната како PM2.5, може да навлезе во крвотокот, каде што се шират низ телото и ги оштетуваат органите од мозокот до репродуктивните органи.

Овогодинешната истрага на Гардијан откри дека 98 отсто од луѓето во Европа дишат воздух чие загадување ги надминува границите дозволени со упатствата на СЗО. Товарот на болеста, како што се гледа во резултатите од ЕЕА, главно паѓа на Источна и Југоисточна Европа.

„Позитивната вест е дека властите на европско, национално и локално ниво преземаат мерки за намалување на емисиите, како што се промовирање на јавен превоз или возење велосипед во центрите на градовите, но и преку ажурирана легислатива“, рече Леена Ила-Мононен, извршен директор на ЕЕА.

The post Повеќе од половина милион луѓе во ЕУ починаа од загаден воздух appeared first on Република.

]]>

Повеќе од половина милион луѓе во ЕУ починале од загаден воздух во 2021 година, покажуваат податоците на Европската агенција за животна средина, а половина од смртните случаи, како што тврдат, можеле да се избегнат со намалување на загадувањето до препорачаните граници, пишува Гардијан. Истражувачите од Европската агенција за животна средина (ЕЕА) припишуваат 253.000 предвремени смртни случаи на концентрации на фини честички во воздухот познати како PM2.5 кои ги прекршиле максималните граници препорачани од Светската здравствена организација за пет микрограми на кубен метар. Европските истражувачи поврзаа уште 52.000 смртни случаи со прекумерно ниво на азот диоксид, додека тие велат дека 22.000 смртни случаи се случиле поради краткотрајна изложеност на прекумерно ниво на озон. „Бројките објавени од ЕЕА денес не потсетуваат дека загадувањето на воздухот останува примарен здравствен проблем на животната средина во ЕУ“, рече европскиот комесар за животна средина Вирџиниус Синкевичиус. Иако загадувањето на воздухот е еден од најголемите убијци во светот, експертите посочуваат дека бројот на жртвите може брзо да се намали доколку земјите ги исчистат своите економии. Помеѓу 2005 и 2021 година, бројот на смртни случаи од PM2,5 во ЕУ се намали за 41 отсто, а ЕУ има за цел да достигне 55 отсто до крајот на деценијата. Светската здравствена организација, која ги заостри своите насоки за квалитетот на воздухот во 2021 година, предупредува дека ниту едно ниво на загаденост на воздухот не може да се смета за безбедно. Во септември, Европскиот парламент гласаше за усогласување на правилата на ЕУ за квалитетот на воздухот со СЗО, но одлучи да го одложи ова до 2035 година. Покрај набљудувањето на бројот на смртни случаи, истражувачите од ЕЕА за прв пат утврдија уште колку години населението живеело со болести предизвикани од лошиот воздух. „Кога луѓето добиваат рак на белите дробови, тие обично умираат многу брзо“, рече Алберто Гонзалес Ортиз, истражувач за загадувањето на воздухот од ЕЕА, истакнувајќи дека за други болести, особено астма, но и дијабетес или хронична опструктивна белодробна болест, загадувањето е исто така важен придонесувач. За хронична опструктивна белодробна болест предизвикана од загадување со честички PM2.5 во 2021 година, ЕЕА процени околу 150.000 години изгубени животи низ ЕУ и приближно ист број години живот со попреченост. Согорувањето на фосилните горива, возењето автомобили и одгледувањето добиток испуштаат големи количини отровен гас и штетни честички кои луѓето потоа ги вдишуваат. Најмалата од овие честички, позната како PM2.5, може да навлезе во крвотокот, каде што се шират низ телото и ги оштетуваат органите од мозокот до репродуктивните органи. Овогодинешната истрага на Гардијан откри дека 98 отсто од луѓето во Европа дишат воздух чие загадување ги надминува границите дозволени со упатствата на СЗО. Товарот на болеста, како што се гледа во резултатите од ЕЕА, главно паѓа на Источна и Југоисточна Европа. „Позитивната вест е дека властите на европско, национално и локално ниво преземаат мерки за намалување на емисиите, како што се промовирање на јавен превоз или возење велосипед во центрите на градовите, но и преку ажурирана легислатива“, рече Леена Ила-Мононен, извршен директор на ЕЕА.

The post Повеќе од половина милион луѓе во ЕУ починаа од загаден воздух appeared first on Република.

]]>
Скопје денеска е седми најзагаден град во светот https://arhiva3.republika.mk/vesti/skopje/skopje-deneska-e-sedmi-najzagaden-grad-vo-svetot/ Wed, 22 Nov 2023 12:57:25 +0000 https://republika.mk/?p=715139

Маглата, студеното време, греењето – сето тоа и годинава повторно придонесе воздухот да се „преполни“ со честички штетни за човековото здравје. Во Скопје деновиве тешко се дише, а загаденоста на воздухот повторно го вброи главниот град на неславната листа на најзагадени градови на светот, која ја објавува порталот Iqair.com.

Денеска Скопје е рангиран на 7-мото место во светот, после Делхи и Калкута во Индија, Лахор и Карачи во Пакистан, после Дака во Бангладеш и Ханој во Кина. Во однос на загаденоста на градовите во Европа, Скопје е лидер, а веднаш зад него е Сараево.

Во објавата на порталот се предупредува дека воздухот во Скопје е нездрав и се препорачува да се затворат прозорците, да не се спрортува на отворено, да се носат заштитни маски и во домовите да се користат прочистувачи на воздухот. Моментално, концентрација на на ПМ2,5 честички во воздухот е 74.8 µg/m³ којашто, како што се наведува на порталот, е за 15 пати поголема од годишната вредност во Упатството за квалитетот на воздухот на Светската здравствена организација.

Денеска во воздухот Скопје дишеме 95.8 µg/m³ ПМ 10 честички, што е двапати повеќе од дозволеното.

The post Скопје денеска е седми најзагаден град во светот appeared first on Република.

]]>

Маглата, студеното време, греењето – сето тоа и годинава повторно придонесе воздухот да се „преполни“ со честички штетни за човековото здравје. Во Скопје деновиве тешко се дише, а загаденоста на воздухот повторно го вброи главниот град на неславната листа на најзагадени градови на светот, која ја објавува порталот Iqair.com. Денеска Скопје е рангиран на 7-мото место во светот, после Делхи и Калкута во Индија, Лахор и Карачи во Пакистан, после Дака во Бангладеш и Ханој во Кина. Во однос на загаденоста на градовите во Европа, Скопје е лидер, а веднаш зад него е Сараево. Во објавата на порталот се предупредува дека воздухот во Скопје е нездрав и се препорачува да се затворат прозорците, да не се спрортува на отворено, да се носат заштитни маски и во домовите да се користат прочистувачи на воздухот. Моментално, концентрација на на ПМ2,5 честички во воздухот е 74.8 µg/m³ којашто, како што се наведува на порталот, е за 15 пати поголема од годишната вредност во Упатството за квалитетот на воздухот на Светската здравствена организација. Денеска во воздухот Скопје дишеме 95.8 µg/m³ ПМ 10 честички, што е двапати повеќе од дозволеното.

The post Скопје денеска е седми најзагаден град во светот appeared first on Република.

]]>
САД: Издадено предупредување за 55 милиони луѓе поради загаден воздух https://arhiva3.republika.mk/vesti/svet/sad-izdadeno-predupreduvane-za-55-milioni-luge-poradi-zagaden-vozduh/ Wed, 07 Jun 2023 19:39:44 +0000 https://republika.mk/?p=648973

Загадувањето од шумските пожари кои беснеат низ Канада со недели зафатија големи делови од Северна Америка, каде што се издадени предупредувања за високоризичен квалитет на воздухот за повеќе од 55 милиони луѓе.

Чадот од пожарите ги прекри големите градови во Онтарио и Квебек, вклучително и Торонто и околните области. Чадот стигна до Њујорк и Конектикат, каде што квалитетот на воздухот е класифициран како „нездрав“.

Голем дел од чадот доаѓа од Квебек, каде во моментов горат 160 пожари. Канадскиот оддел за животна средина вчера го издаде своето најстрого предупредување за Отава, класифицирајќи го квалитетот на воздухот во канадскиот главен град како „многу високоризичен“ за здравјето на луѓето. Во Торонто и околните области, квалитетот на воздухот е класифициран како „високоризичен“.

Филаделфија денеска издаде црвено предупредување и ги повика жителите да останат дома.

„Постарите, малите деца и бремените жени или оние со проблеми со срцето и белите дробови може да имаат сериозни здравствени ефекти од чадот“, изјави Џејмс Гароу, портпарол на Одделот за јавно здравје во Филаделфија.

„За оние кои не се сметаат за чувствителна група, бараме да избегнуваат напорни активности на отворено, како што се трчање или вежбање“, изјави Гароу за Си-Ен-Ен.

„Ги замолуваме луѓето да избегнуваат непотребно време на отворено. Но, ако треба да бидат надвор, треба да носат маски и да влегуваат ако имаат потреба“, додаде тој.

Гароу рече дека не е јасно колку долго ќе трае црвеното предупредување или дали ќе се намали. Издадени се предупредувања за квалитетот на воздухот и за делови од Масачусетс, Њу Хемпшир, Пенсилванија, Мериленд, Вирџинија …

Јавните училишта во Њујорк и Вашингтон ги откажаа активностите на отворено поради лошиот квалитет на воздухот, јави Си-Ен-Ен. Вашингтон моментално има индекс за квалитет на воздухот (AQI) од 182, кој се квалификува како „нездрав“.

Американската агенција за заштита на животната средина (ЕПА) го класифицира квалитетот на воздухот во поголемиот дел од североисточниот дел на САД како „нездрав“, особено за луѓето со веќе постоечки респираторни проблеми. Предупредувања за квалитетот на воздухот вклучуваат голем дел од Њујорк и Конектикат. Тие исто така се протегаат на север до Бостон и на југ до Питсбург и Вашингтон.

Делови од источна Пенсилванија, Њујорк и Нова Англија беа класифицирани во индекс на квалитет на воздухот над 200, што значи услови кои се „многу нездрави за секого“. Најновите сателитски снимки од американската Национална агенција за океани и атмосфера (NOAA) покажуваат уште еден густ облак од чад од ниво 6, односно оној што носи „опасен квалитет на воздухот“.

Моменталниот индекс на квалитетот на воздухот во градот Сиракуза, Њујорк е 351, што се смета за ниво 6, на кое треба да се избегнува секаква физичка активност на отворено. Тој густ чад се движи кон југ и се очекува да го влоши квалитетот на воздухот во Њујорк, Филаделфија и Вашингтон.

Претставниците на јавното здравство ги предупредија луѓето да не вежбаат надвор и да ја намалат изложеноста на чад што е можно повеќе бидејќи воздухот носи долгорочни ризици по здравјето. Експертите велат дека изложеноста на чад од шумски пожари може да предизвика низа здравствени проблеми.

Чадот од шумските пожари го бои воздухот во портокалова боја од истата причина поради која небото изгледа сино кога воздухот не е загаден. Имено, бојата е поврзана со видот на честичките во воздухот, нивната големина, количина и каква боја бранова должина ја блокираат.

Сончевата светлина содржи поголем спектар на бои. Но, додека минува низ атмосферата на Земјата, удира во молекулите и честичките во воздухот. Боите што се гледаат се оние бранови должини што остануваат по интеракција со честичките. Чадот од шумските пожари ги блокира пократките бранови должини, како што се жолтата, зелената и сината, а само црвените и портокаловите бои допираат до очите на луѓето

The post САД: Издадено предупредување за 55 милиони луѓе поради загаден воздух appeared first on Република.

]]>

Загадувањето од шумските пожари кои беснеат низ Канада со недели зафатија големи делови од Северна Америка, каде што се издадени предупредувања за високоризичен квалитет на воздухот за повеќе од 55 милиони луѓе. Чадот од пожарите ги прекри големите градови во Онтарио и Квебек, вклучително и Торонто и околните области. Чадот стигна до Њујорк и Конектикат, каде што квалитетот на воздухот е класифициран како „нездрав“. Голем дел од чадот доаѓа од Квебек, каде во моментов горат 160 пожари. Канадскиот оддел за животна средина вчера го издаде своето најстрого предупредување за Отава, класифицирајќи го квалитетот на воздухот во канадскиот главен град како „многу високоризичен“ за здравјето на луѓето. Во Торонто и околните области, квалитетот на воздухот е класифициран како „високоризичен“. Филаделфија денеска издаде црвено предупредување и ги повика жителите да останат дома.
„Постарите, малите деца и бремените жени или оние со проблеми со срцето и белите дробови може да имаат сериозни здравствени ефекти од чадот“, изјави Џејмс Гароу, портпарол на Одделот за јавно здравје во Филаделфија. „За оние кои не се сметаат за чувствителна група, бараме да избегнуваат напорни активности на отворено, како што се трчање или вежбање“, изјави Гароу за Си-Ен-Ен. „Ги замолуваме луѓето да избегнуваат непотребно време на отворено. Но, ако треба да бидат надвор, треба да носат маски и да влегуваат ако имаат потреба“, додаде тој.
Гароу рече дека не е јасно колку долго ќе трае црвеното предупредување или дали ќе се намали. Издадени се предупредувања за квалитетот на воздухот и за делови од Масачусетс, Њу Хемпшир, Пенсилванија, Мериленд, Вирџинија … Јавните училишта во Њујорк и Вашингтон ги откажаа активностите на отворено поради лошиот квалитет на воздухот, јави Си-Ен-Ен. Вашингтон моментално има индекс за квалитет на воздухот (AQI) од 182, кој се квалификува како „нездрав“. Американската агенција за заштита на животната средина (ЕПА) го класифицира квалитетот на воздухот во поголемиот дел од североисточниот дел на САД како „нездрав“, особено за луѓето со веќе постоечки респираторни проблеми. Предупредувања за квалитетот на воздухот вклучуваат голем дел од Њујорк и Конектикат. Тие исто така се протегаат на север до Бостон и на југ до Питсбург и Вашингтон. Делови од источна Пенсилванија, Њујорк и Нова Англија беа класифицирани во индекс на квалитет на воздухот над 200, што значи услови кои се „многу нездрави за секого“. Најновите сателитски снимки од американската Национална агенција за океани и атмосфера (NOAA) покажуваат уште еден густ облак од чад од ниво 6, односно оној што носи „опасен квалитет на воздухот“. Моменталниот индекс на квалитетот на воздухот во градот Сиракуза, Њујорк е 351, што се смета за ниво 6, на кое треба да се избегнува секаква физичка активност на отворено. Тој густ чад се движи кон југ и се очекува да го влоши квалитетот на воздухот во Њујорк, Филаделфија и Вашингтон. Претставниците на јавното здравство ги предупредија луѓето да не вежбаат надвор и да ја намалат изложеноста на чад што е можно повеќе бидејќи воздухот носи долгорочни ризици по здравјето. Експертите велат дека изложеноста на чад од шумски пожари може да предизвика низа здравствени проблеми. Чадот од шумските пожари го бои воздухот во портокалова боја од истата причина поради која небото изгледа сино кога воздухот не е загаден. Имено, бојата е поврзана со видот на честичките во воздухот, нивната големина, количина и каква боја бранова должина ја блокираат. Сончевата светлина содржи поголем спектар на бои. Но, додека минува низ атмосферата на Земјата, удира во молекулите и честичките во воздухот. Боите што се гледаат се оние бранови должини што остануваат по интеракција со честичките. Чадот од шумските пожари ги блокира пократките бранови должини, како што се жолтата, зелената и сината, а само црвените и портокаловите бои допираат до очите на луѓето

The post САД: Издадено предупредување за 55 милиони луѓе поради загаден воздух appeared first on Република.

]]>
Можеби сте депресивни поради загадениот воздух https://arhiva3.republika.mk/zivot/zdravje/mozhebi-ste-depresivni-poradi-zagadeniot-vozduh/ Mon, 13 Feb 2023 10:31:20 +0000 https://republika.mk/?p=608339

Долготрајната изложеност на загаден воздух ја зголемува можноста од депресија, покажуваат две нови истражувања објавени во научните списанија „JAMA“.

Претпоставките дека загадувањето на воздухот влијае и на менталното здравје, не се ништо ново. Но, новите сознанија потврдуваат дека долготрајната изложеност на покачени нивоа загаден воздух го зголемува ризикот од депресија кај повозрасните лица, како и од анксиозност. За да ги проучат последиците од загадувањето на воздухот врз постарите Американци, истражувачите од Харвард и Универзитетот Емори ги анализираа податоците од речиси девет милиони луѓе од американското „Медикер“ здравствено осигурување, за луѓе на возраст над 65 години.

На повеќе од 1,52 милиони од нив им била дијагностицирана депресија во времето 2005 - 2016 година.

Набљудувавме статистички значајна негативна поврзаност меѓу долготрајната изложеност на покачени нивоа загаденост на воздухот и зголемената опасност од депресија во подоцнежниот живот... Се забележува дека социоекономски загрозените поединци опфатени со овој труд се изложени на многу поголема опасност од депресија во подоцниот живот. Тие луѓе се истовремено изложени и на социјален стрес и на лоши еколошки услови, вклучувајќи го и загадувањето на воздухот. Постарите можат да бидат особено ранливи на депресија поврзана со загадувањето“, се наведува во истражувањето.

Загадувачите на кои биле изложени луѓето со дијагностицирана депресија, се прашина, чад, азот диоксид, којшто главно се испушта во сообраќајот и озон, што го испуштат и електраните и рафинериите.

Загадувањето на воздухот се поврзува и со и заболувања на крвоточниот систем, како и дишните патишта.

Иако депресијата е помалку застапена кај постарите во споредба со помладото население, (кај првите) може да се појават сериозни последици, како што се когнитивно оштетување, физички коморбидитети и смрт“, велат научниците.

И во другиот научен труд, научници од Велика Британија и Кина ја истражуваа поврзаноста меѓу долготрајната изложеност на повеќе загаден воздух и зачестеноста на депресија и анксиозност. Проучувањето опфатило 390.000 луѓе, главно Британци, во период од 11 години и откриле дека постои зголемена можност од депресија и анксиозност дури и на дозволените нивоа на загаденост во оваа западноевропска земја.

The post Можеби сте депресивни поради загадениот воздух appeared first on Република.

]]>

Долготрајната изложеност на загаден воздух ја зголемува можноста од депресија, покажуваат две нови истражувања објавени во научните списанија „JAMA“. Претпоставките дека загадувањето на воздухот влијае и на менталното здравје, не се ништо ново. Но, новите сознанија потврдуваат дека долготрајната изложеност на покачени нивоа загаден воздух го зголемува ризикот од депресија кај повозрасните лица, како и од анксиозност. За да ги проучат последиците од загадувањето на воздухот врз постарите Американци, истражувачите од Харвард и Универзитетот Емори ги анализираа податоците од речиси девет милиони луѓе од американското „Медикер“ здравствено осигурување, за луѓе на возраст над 65 години. На повеќе од 1,52 милиони од нив им била дијагностицирана депресија во времето 2005 - 2016 година.
Набљудувавме статистички значајна негативна поврзаност меѓу долготрајната изложеност на покачени нивоа загаденост на воздухот и зголемената опасност од депресија во подоцнежниот живот... Се забележува дека социоекономски загрозените поединци опфатени со овој труд се изложени на многу поголема опасност од депресија во подоцниот живот. Тие луѓе се истовремено изложени и на социјален стрес и на лоши еколошки услови, вклучувајќи го и загадувањето на воздухот. Постарите можат да бидат особено ранливи на депресија поврзана со загадувањето“, се наведува во истражувањето.
Загадувачите на кои биле изложени луѓето со дијагностицирана депресија, се прашина, чад, азот диоксид, којшто главно се испушта во сообраќајот и озон, што го испуштат и електраните и рафинериите. Загадувањето на воздухот се поврзува и со и заболувања на крвоточниот систем, како и дишните патишта.
Иако депресијата е помалку застапена кај постарите во споредба со помладото население, (кај првите) може да се појават сериозни последици, како што се когнитивно оштетување, физички коморбидитети и смрт“, велат научниците.
И во другиот научен труд, научници од Велика Британија и Кина ја истражуваа поврзаноста меѓу долготрајната изложеност на повеќе загаден воздух и зачестеноста на депресија и анксиозност. Проучувањето опфатило 390.000 луѓе, главно Британци, во период од 11 години и откриле дека постои зголемена можност од депресија и анксиозност дури и на дозволените нивоа на загаденост во оваа западноевропска земја.

The post Можеби сте депресивни поради загадениот воздух appeared first on Република.

]]>
СДСМ да ги извади теглите со чист воздух како кога беше во опозиција https://arhiva3.republika.mk/vesti/skopje/sdsm-da-gi-izvadi-teglite-so-chist-vozduh-kako-koga-beshe-vo-opozitsija/ Wed, 11 Jan 2023 08:40:53 +0000 https://republika.mk/?p=595676

Теглите со кои СДС како опозиција протестираше пред владата нека ги извадат од подрумите и остават пред нивната влада која не мрда со прст за справување со загадениот воздух, бара ВМРО-ДПМНЕ.

Мерките кои СДС ги предложи за големото загадување на воздухот во Скопје се гол популизами и шминка-уверуваат о опозицијата.

Барањето на СДС на вондредна седница на Советот е замајување на јавноста, дека нешто предлагаат. СДС забораваат дека веќе 7 години се власт во државата, а за животната средина и подобрување на квалитетот на воздухот со прст немаат мрднато.

Итно е потребна владина стратегија за справување со загадениот воздух и институционална мобилизација. Веднаш се потребни итни владини мерки.

Без ниту еден капитален проект, ниту еден денар од енормно големите буџети потрошени за поквалитетен живот на граѓаните.

Наместо да ја замајуваат јавноста, СДС нека и наредат на Арсовска, на тајните средби кои ги има со Ковачевски, нека почне да си ја работи работата за која е избрана.

Арсовска и СДС додека кројат планови како да наместат некој тендер повеќе во ЈСП, нека му наредедат на директорот на ЈСП од редовите на СДС да пушти во функција повеќе градски автобуси во редовните линии.

Додека советниците на СДС тераат циркус и гол популизам скопјани се гушат, а Арсовска, СДС, ДУИ и Левица си ги полнат џебовите.

The post СДСМ да ги извади теглите со чист воздух како кога беше во опозиција appeared first on Република.

]]>

Теглите со кои СДС како опозиција протестираше пред владата нека ги извадат од подрумите и остават пред нивната влада која не мрда со прст за справување со загадениот воздух, бара ВМРО-ДПМНЕ.

Мерките кои СДС ги предложи за големото загадување на воздухот во Скопје се гол популизами и шминка-уверуваат о опозицијата.

Барањето на СДС на вондредна седница на Советот е замајување на јавноста, дека нешто предлагаат. СДС забораваат дека веќе 7 години се власт во државата, а за животната средина и подобрување на квалитетот на воздухот со прст немаат мрднато.

Итно е потребна владина стратегија за справување со загадениот воздух и институционална мобилизација. Веднаш се потребни итни владини мерки.

Без ниту еден капитален проект, ниту еден денар од енормно големите буџети потрошени за поквалитетен живот на граѓаните.

Наместо да ја замајуваат јавноста, СДС нека и наредат на Арсовска, на тајните средби кои ги има со Ковачевски, нека почне да си ја работи работата за која е избрана.

Арсовска и СДС додека кројат планови како да наместат некој тендер повеќе во ЈСП, нека му наредедат на директорот на ЈСП од редовите на СДС да пушти во функција повеќе градски автобуси во редовните линии.

Додека советниците на СДС тераат циркус и гол популизам скопјани се гушат, а Арсовска, СДС, ДУИ и Левица си ги полнат џебовите.

The post СДСМ да ги извади теглите со чист воздух како кога беше во опозиција appeared first on Република.

]]>
СДСМ бара вонредна седница за решавање на проблемот со загадениот воздух во Скопје https://arhiva3.republika.mk/vesti/skopje/sdsm-bara-vonredna-sednitsa-za-reshavane-na-problemot-so-zagadeniot-vozduh-vo-skopje/ Fri, 06 Jan 2023 13:18:53 +0000 https://republika.mk/?p=594175

Советничката група на СДСМ и коалицијата бара вонредна седница на Советот на Град Скопје за решавање на проблемот со загадениот воздух, кој во главниот град е на алармантно високо ниво. Според нив факт е дека локалната власт на ВМРО-ДПМНЕ и нивната коалиција во Скопје со Левица и Арсовска не преземаат ништо за да го решат овој проблем.

Затоа советничката група на СДСМ и коалицијата на вонредна седница ќе ги предложи следниве мерки:

1. Итно зголемување на бројот на автобуси на сите линии во јавниот градски превоз.

2. Воведување бесплатен превоз за сите граѓани во Скопје.

3. Итна промена на распоред на средства во Буџетот на Град Скопје, за зголемување на средствата за борба против загадувањето.

4. Финансиска помош за училиштата за адаптирање на системот за затоплување на еколошки енергенси, (замена на котлите во системот на затоплување).

5. Изготвување акциски план за чистење на сите депонии во Скопје.

6. Чистење/миење на улиците и јавните површини со помош на цистерни.

7. Безусловно интензивно постапување на инспекторите во вршењето на својата должност.

СДСМ се сомнева дека инспекторите не смеат да постапуваат без усна согласност на секретарот на Град Скопје, доколку е така, тоа мора да престане веднаш.

Скопје деновиве е на врвот на листата на најзагадени градови во светот, што директно влијае врз здравјето на луѓето.

Аерозагадувањето е најголемиот причинител на зголемен број на заболувања кај луѓето и предвремена смртност.

Всушност, ова е резултатот од незаинтересираноста на Арсовска и ДПМНЕ за граѓаните на Скопје.

Ова е резултатот од нивните кавги за тендери и провизии, а за реалните проблеми на граѓаните не направија ништо.

За жал, сите ние скапо ја плаќаме цената за ваквото неодговорно однесување на ВМРО-ДПМНЕ, Левица и Арсовска - велат од СДСМ.

The post СДСМ бара вонредна седница за решавање на проблемот со загадениот воздух во Скопје appeared first on Република.

]]>

Советничката група на СДСМ и коалицијата бара вонредна седница на Советот на Град Скопје за решавање на проблемот со загадениот воздух, кој во главниот град е на алармантно високо ниво. Според нив факт е дека локалната власт на ВМРО-ДПМНЕ и нивната коалиција во Скопје со Левица и Арсовска не преземаат ништо за да го решат овој проблем.
Затоа советничката група на СДСМ и коалицијата на вонредна седница ќе ги предложи следниве мерки: 1. Итно зголемување на бројот на автобуси на сите линии во јавниот градски превоз. 2. Воведување бесплатен превоз за сите граѓани во Скопје. 3. Итна промена на распоред на средства во Буџетот на Град Скопје, за зголемување на средствата за борба против загадувањето. 4. Финансиска помош за училиштата за адаптирање на системот за затоплување на еколошки енергенси, (замена на котлите во системот на затоплување). 5. Изготвување акциски план за чистење на сите депонии во Скопје. 6. Чистење/миење на улиците и јавните површини со помош на цистерни. 7. Безусловно интензивно постапување на инспекторите во вршењето на својата должност. СДСМ се сомнева дека инспекторите не смеат да постапуваат без усна согласност на секретарот на Град Скопје, доколку е така, тоа мора да престане веднаш. Скопје деновиве е на врвот на листата на најзагадени градови во светот, што директно влијае врз здравјето на луѓето. Аерозагадувањето е најголемиот причинител на зголемен број на заболувања кај луѓето и предвремена смртност. Всушност, ова е резултатот од незаинтересираноста на Арсовска и ДПМНЕ за граѓаните на Скопје. Ова е резултатот од нивните кавги за тендери и провизии, а за реалните проблеми на граѓаните не направија ништо. За жал, сите ние скапо ја плаќаме цената за ваквото неодговорно однесување на ВМРО-ДПМНЕ, Левица и Арсовска - велат од СДСМ.

The post СДСМ бара вонредна седница за решавање на проблемот со загадениот воздух во Скопје appeared first on Република.

]]>
Загадениот воздух ја наполни Пулмологија https://arhiva3.republika.mk/vesti/makedonija/zagadeniot-vozduh-ja-napolni-pulmologija/ Fri, 23 Dec 2022 16:38:09 +0000 https://republika.mk/?p=589283

Граѓаните почнаа да го плаќаат данокот по здравјето од загадениот воздух. Алармантното ниво на опасните ПМ честички веќе ги полни болниците а први на удар се децата и хронично болните. Лицата со астма и ХОББ се чести пациенти на Пулмологија поради влошување на нивната состојба а на клиниката деновиве имаат гужви и во амбулантите.

https://republika.mk/vesti/skopje/skopje-na-tretoto-mesto-na-najzagadenite-gradovi-vo-svetot/

Се жалат на кашлица, отежнато дишење, некои имаат и свирење во градите. Дел од нив се хронични пациенти кои се редовни наши пациенти но поради влошување на состојбата повторно доаѓаат, но има пациенти кои за прв пат се жалат на овие симптоми, вели проф. д-р Дејан Докиќ, директор на Клиника за пулмологија, за „Сител“.

Од најмало кивање, тешко дишење до фатален исход се симптомите и последиците од загадувањето. Но како граѓаните да ги прочистат белите дробови од отровите што ги дишат?

Доколку нема потреба да се излегува во најкритичните периоди, луѓето кои имаат хронични заболувања да останат дома, но тоа секако е привремено решение. Доколку мора д аизлезат да носат Н95 маска, некој ќе рече повторно враќање на маските, но маските штитат и од вирусите кои овој период се доста зголемени, вели Докиќ.

Со години наназад лекарите ги третираат последиците од загадениот воздух, наместо, како што реагираат граѓани на социјалните мрежи, некој да ги третира причините. Додека се најде решение, единствениот спас од сивилото, маглата и опасните честички е или седење дома или одење на планина.

The post Загадениот воздух ја наполни Пулмологија appeared first on Република.

]]>

Граѓаните почнаа да го плаќаат данокот по здравјето од загадениот воздух. Алармантното ниво на опасните ПМ честички веќе ги полни болниците а први на удар се децата и хронично болните. Лицата со астма и ХОББ се чести пациенти на Пулмологија поради влошување на нивната состојба а на клиниката деновиве имаат гужви и во амбулантите. https://republika.mk/vesti/skopje/skopje-na-tretoto-mesto-na-najzagadenite-gradovi-vo-svetot/
Се жалат на кашлица, отежнато дишење, некои имаат и свирење во градите. Дел од нив се хронични пациенти кои се редовни наши пациенти но поради влошување на состојбата повторно доаѓаат, но има пациенти кои за прв пат се жалат на овие симптоми, вели проф. д-р Дејан Докиќ, директор на Клиника за пулмологија, за „Сител“.
Од најмало кивање, тешко дишење до фатален исход се симптомите и последиците од загадувањето. Но како граѓаните да ги прочистат белите дробови од отровите што ги дишат?
Доколку нема потреба да се излегува во најкритичните периоди, луѓето кои имаат хронични заболувања да останат дома, но тоа секако е привремено решение. Доколку мора д аизлезат да носат Н95 маска, некој ќе рече повторно враќање на маските, но маските штитат и од вирусите кои овој период се доста зголемени, вели Докиќ.
Со години наназад лекарите ги третираат последиците од загадениот воздух, наместо, како што реагираат граѓани на социјалните мрежи, некој да ги третира причините. Додека се најде решение, единствениот спас од сивилото, маглата и опасните честички е или седење дома или одење на планина.

The post Загадениот воздух ја наполни Пулмологија appeared first on Република.

]]>