Теоријата дека Марс, некогаш, до една третина од површината бил покриен со океан е предмет на дебата меѓу научниците со десетлетија... Но, кинески ровер „Журонг“ сега пронашол нови показатели што укажуваат дека таа теорија е вистинита.

Водачот на истражувањето, Бо Ву од Политехничкиот универзитет во Хонгконг вели дека голем број геолошки својства на истражуванотото подрачје укажуваат дека тука постоел голем океан.

Во 2021 година, кинескиот ровер слета на рамнина на северната полутопка на соседната „Црвена планета“, во областа Утопија, каде што претходно имаше показатели за присуство на вода. Оттогаш, вселенскиот уред ја пребарува и испитува површината. Новите откритија се претставени во напис во списанието „Сајентифик рипортс“ (Scientific Reports).

https://republika.mk/zivot/kaleidoskop/roverot-na-nasa-pronashol-jasni-dokazi-za-postoene-na-drevni-ezera-na-mars/

До слични показатели дошле и претходните истражувања, особено во областите каде од височина биле забележани конусни возвишенија што личат на кратери. Тие најверојатно потекнуваат од водни и калливи вулкани што се обликуваат каде што имало вода или мраз.

Податоците собрани од роверот, како и сателитски снимки, споредби и анализи направени на Земјата, откриваат дека брегот на тој океан веројатно бил во Утопија.

https://republika.mk/zivot/kaleidoskop/prvi-jasni-fotografii-od-mars-roverot-na-nasa-snimil-dva-neobichni-oblatsi/

Кинеските научници проценуваат дека океанот настанал пред 3,7 милијарди години, а потоа замрзнал и создал вдлабнатини, а исчезнал пред околу 3,4 милијарди години. Сепак, Бо истакнува дека неговиот тим „не тврди оти новите наоди се дефинитивен доказ“ дека на Марс имало океан. Тие би можеле да дадат такво тврдење, само со мисија која ќе ги донесе примероците од карпите на Марс на Земјата за да бидат анализирани.

https://republika.mk/zivot/kaleidoskop/roverot-upornost-na-mars-otkril-organski-soedninenija-na-tsrvenata-planeta/

Бенџамин Карденас од Универзитетот на Пенсилванија во САД, кој анализирал други податоци за океан на Марс, вели дека е скептичен за новиот наод. Истражувачот верува дека кинеските испитувачи не ги земале предвид силните ветрови на Марс коишто можеле да носат седимент и да ги измазнуваат карпите во изминатите неколку милијарди години, и кои сè уште беснеат низ Марс.

Честопати мислиме дека на Марс, како и на Месечината, нема многу активност, но тоа не е така, додаде Карденас.

Претходните студии покажаа дека дури и бавната ерозија на Марс во долги временски периоди може да ги уништи географските одлики на крајбрежјето на океанот. Бо признава дека ветровите можеле да влијаат и „да ги отстранат“ знаците што би укажувале на прастариот океан, а исто така, вели оти и ударите од метеорити можат да ископаат подземни карпи и да подигнат седимент на површината.

The post Најдени нови показатели за постоењето вода на Марс appeared first on Република.

Кога се чувствувате сити, јадете помалку. Пиењето вода пред оброците има интуитивна привлечност. Вашиот стомак има нерви кои чувствуваат дека се протегаат и испраќаат сигнали до мозокот дека е време да престанете да јадете. Веројатно, пиењето пред оброк може да испрати слични сигнали.

Не сте гладни, жедни сте. Ова објаснување сугерира дека понекогаш се упатуваме во кујната за нешто да јадеме кога сме всушност жедни наместо гладни. Ако е така, пиењето вода без калории може да нè спаси од консумирање непотребни калории – а тоа би можело да промовира губење на тежината.

Кога не држите диета или не ја следите вашата исхрана, изборот да пиете вода наместо висококалорични пијалоци може да ви помогне да консумирате помалку калории.

Пиењето вода може да го стимулира вашето тело да ги разградува мастите без да го зголеми шеќерот во крвта или инсулинот, што исто така може да помогне во губењето на тежината.

На кратко, консумирањето вода пред оброкот дава чувство на ситост, со што се спречува прекумерниот внес на калории и дополнително помага во обработката на храната. Па така, доколку се трудите да ги намалите килограмите но не знаете да кажете стоп на прејадувањето, обидете се да се напиете чаша вода пред оброкот.

The post Дали пиењето вода пред оброците навистина ви помага да изгубите тежина? appeared first on Република.

По објавената информација за забрана на пиење на водата во Берово поради зголемено количество на манган, од утре до сите граѓани во Берово ќе биде доставена вода со цистерни која ќе се полни од соседно Делчево, информираа од комуналното претпријатие во Берово.

Во разговор со надлежните, како што информираат, ќе бидат испратени примероци од вода до неколку лаборатории во државата и во зависност од добиените резултати, граѓаните дополнително ќе бидат известени за состојбата со користење на водата за пиење.

Од вчера во Берово водата е дозволена да се користи само за техничка употреба, откако анализите покажаа зголемено присуство на манган

Дозволеното нормално присуството на манган во водата за пиење треба да изнесува 0,5, додека во добиените резултати за водата во Берово е зголемена на 0,11, што е нешто што првпат е констатирано по анализите на водата од водоводниот систем во Берово.

Сепак не треба да се крева паника, иако во текот на вчерашниот ден, граѓаните за кратко време ги испразнија маркетите во градот и масовно купуваа вода за пиење.Упатуваме апел до сите стопанственици и сопственици на маркети, да бидат општествено одговорни и доколку сакаат да помогнат на граѓаните со бесплатна флаширана вода, бидејќи секој не може да си дозволи секојдневно да купува, се вели во соопштението од надлежните.

За распоредот и доставата на вода по реони во градот од претпријатието ќе излезат со дополнително соопштение во текот на денот.

The post Од утре до сите граѓани во Берово ќе биде доставена вода со цистерни appeared first on Република.

Хидратацијата е клучна за здравје и благосостојба. Дали во момент кога не сте чувствувале добро, сте се сетиле да се запрашате дали е можеби поради недоволен внес на вода?

Како да знаете дали пиете доволно вода и електролити? Вашето тело можеби се обидува да ви каже дека не е доволно хидрирано ако искусите некој од овие знаци.

1. Имате сува уста, кожа и лош здив

Кога губиме повеќе течности отколку што внесуваме, кожата, устата и усните обично се првите кои ги чувствуваат ефектите. Ако сте забележале сувост во устата или на лицето, веројатно сте дехидрирани и треба да внесете вода што е можно поскоро.

2. Се чувствувате уморни или чувствувате мозочна магла

Заморот и мозочната магла се два главни знаци на дехидрација, но бидејќи овие симптоми често ги толкуваме како сигнали дека ни треба зголемување на кофеинот, правиме поголема штета со дополнително дехидрирање со пијалоци кои содржат кофеин како кафе, чај и сокови.

3. Чувствувате глад меѓу оброците

Симптомите на глад и жед се толку слични што може лесно да се помешаат едни со други. Следниот пат напијте се вода и проверете дали телото навистина ви бара храна или едноставно има недостаток на течност?

4. Имате темна боја на урината

Можеби најочигледниот знак за дехидрација е темната боја на урината која треба да биде бледо жолта ако сте оптимално хидрирани.

5. Добивате многу грчеви во мускулите

Мускулните грчеви се јавуваат кога не сме соодветно хидрирани, поради нерамнотежа на електролити и намален проток на крв во мускулите.

The post Пет знаци дека не внесувате доволно вода во организмот appeared first on Република.

Без вода утре од 08.30 часот ќе бидат корисници на дел од булеварите „Илинден“ и ВМРО.

Причина за прекинот е отстранување дефект на улична цефка од ф 300мм на бул. „Илинден“ бб, пред Владата, најави ЈП „Водовод и канализација“ - Скопје.

Водоснабдувањето ќе биде прекинато до завршување на интервенцијата.

The post Без вода утре делови од Илинденска и булеварот ВМРО appeared first on Република.

Одговорно тврдам, а потврда за тоа ќе бидат резултатите кои утре повторно ќе бидат објавени, дека водата во Струмица е исправна и хемиско-физичкиот состав и микробиолошки, објави на својот фејсбук профил градоначалникот на Струмица, Костадин Костадинов.

Неговата реакција доаѓа откако денеска Агенцијата за храна и ветеринарство (АХВ) соопшти дека водата за пиење не е исправна поради присуство на колиформни бактерии, а присуството на манган е во границите на дозволеното.

Според Костадинов, борбата против Струмица продолжува и како што напиша „чекаа, калкулираа и денес преку медиуми се научивме дека не ни даваат решение за водата“.

Решивте на грбот на народот да правите политика, скапо ќе плати некој за оваа фашистичка операција врз Струмица и струмичани. Наскоро вистината и за водата, но и за сите притисоци, врз инспектори, врз вработени во Институтот за јавно здравје (ИЈЗ) само да не се кажуваат јавно резултатите оти истите не се во прилог на политиката на Цветан Трипуновски, напиша струмичкиот градоначалник.

Додава дека „струмичани се трпеливи, издржале многу неправди и злобни работи и ќе го издржат и ова“.

The post Костадинов: Тврдам дека водата во Струмица е исправна appeared first on Република.

Изречената забрана за пиење на водата од струмичкиот водоснабдителен систем останува на сила, соопшти Агенција за храна и ветеринарство (АХВ) откако ги доби резулатите од анализираните мостри земени на 18.10.2024 година во рамки на спроведениот вонреден инспекциски надзор во водоснабдителниот објект – фабрика за вода на ЈКП „Комуналец” Струмица.

Како што информира АХВ, кај сите мостри претходно зголеменото ниво на манган е во рамки на дозволените вредности, но микробиолошки, четири од земените мостри не ги исполнуваат безбедносните критериуми поради детектирано зголемено присуство на колиформни бактерии во водата.

Целта на контролата беше увид во досегашните активности спроведени од страна на ЈКПД Комуналец од Струмица во однос на спроведувањето добра производствена и добра хигиенска пракса, како и други технички зафати во водоснабдителниот систем. Во рамки на надзорот, со цел верификација на испитувањата на мостри вода земени од страна на ЈКПД „Комуналец” Струмица – објект за преработка на вода за пиење и од водоводната мрежа, во присуство на стручна екипа за земање мостри од Институтот за јавно здравје Скопје, земени се 6 мостри за анализа на водата од водоводната мрежа на ЈПКД Комуналец Струмица и тоа: една мостра од сирова вода која доаѓа од браната, сирова вода од чешма во фабриката, втора мостра на хлорирана/третирана вода за пиење од чешма во фабриката за вода, три мостри вода за пиење од мерните места одредени од ЈПКД Комуналец во нивниот мониторинг план за земање мостри вода за анализа и една мостра вода за пиење земена по случаен избор на инспекторот од водоводната мрежа на ЈПКД Комуналец, наведува АХВ.

The post Останува забраната за пиење на водата од струмичкиот водоснабдителен систем appeared first on Република.

Градоначалникот на Струмица, Костадин Костадинов и раководството на „Комуналец“ очекуваат во наредните денови конечно да се реши проблемот со водата за пиење во градот и шест населени места, односно Агенцијата за храна и ветеринарство (АХВ) да издаде решение дека водата е исправна за пиење.

Ова беше соопштено на прес-конференција на струмичкиот градоначалник, која се одржа во Фабриката за вода.

По двете направени анализи од акредитирана лабараторија за хемиско-физичкиот состав на излезната вода од Фабриката за вода и една анализа од акредитирана лабораторија во однос на присуството на бактериите, имаме доказ дека водата во Струмица е исправна и истата е чиста и безбедна за пиење. Останува дополнително да се почека анализата од Институтот за јавно здравје и во однос на хемиско-физичкиот состав и во однос на микробилогијата за да може инпекторот од АХВ да донесе решение за конечно да може водата да се употребува за пиење, рече Костадинов.

Во продолжение на прес-конференцијата тој се осврна на изминатиот период од три недели и како што рече поминале низ вистинска голгота-институционална, политичка и експертска.

Сакам да потенцирам дека немаше никаква потреба да собираме донации за вода, бидејќи обезбедуваме вода за пиење. Особено срамно и жално и неблагодарно беше од страна на една компанија од Кавадарци да се донира вода за пиење директно на политичка партија. Доколку не сакале да соработуваат со Струмица тоа можеле да го сторат преку Црвениот крст, преку Центарот за управување со кризи кадешто има јасен и точен протокол за делење на питка вода, посочи Костадинов.

Според него, недозволиво е во целиот тој период да не се седне на маса и да се види што се случувало со водата во браната „Турија“ и да се види од каде е изворот на манган во водата.

Костадинов најави дека пратениците на СДСМ ќе поднесат интерпелација за министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство, Цветан Трипуновски, бидејќи не се појавил во Струмица.

Ние како Струмица и струмичани добивме прес-конференција, безобразна и срамна од страна на министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство каде неаргументирано, без ниту една бројка, излезе да се расфрла со обвинувања. До денеска истиот тој министер, ако може така да го наречеме, не се појави и не собра храброст да излезе пред Струмица и струмичани да каже кои се бројките и какви се анализите од Институтот за јавно здравје, кој во моментот е под палката на централната власт и да каже што е причината за појавата на манган. Тоа е доволна причина за нашите пратеници или дел од пратениците во македонскиот парламент да поднесат интерпелација, истакна Костадинов.

На крајот, Костадинов рече дека дека останува отворено прашањето зошто водата во Василево и во Босилово не е е здрава за пиење и зошто досега не се споделени такви информации.

The post Костадинов очекува во наредните денови АХВ да издаде решение дека водата во Струмица е исправна за пиење appeared first on Република.

Агенцијата за храна и ветеринарство (АХВ) ги доби резултатите од земените мостри вода од 8 мерни места во рамки на спроведениот вонреден инспекциски надзор на АХВ на акумулацијата “Турија” на 4 овој месец, а од каде ЈКП “Комуналец” Струмица ја обезбедува водата за градскиот водовод во Струмица.

Ниту една од осумте анализирани мостри во лабораториите на Ј.З.У Институт за јавно здравје на Република Македонија, не одговараат на параметрите за безбедност во однос на испитаните параметри од физичко - хемиската анализа.

Мострата вода после таложник, земена од фабриката за обработка на вода Струмица не е безбедна поради утврдена зголемена содржина на амонијак и манган, исто како и земените мостри од ЈКПД Комуналец Стопански двор Струмица и мострата од резервоар Св. Петнаесет – Струмица.

Поради зголемени вредности на параметрите матност и присуство на амонијак не е безбедна ниту сировата вода земена од фабриката за обработка на вода –Струмица, а поради зголемена матност, присуство на амонијак над дозволените граници и утврдено значително зголемено присуство на манган, небезбедна е и мострата вода која е земена фабриката за обработка на вода од ЈКПД Комуналец Струмица земена пред таложник.

Зголемена содржина на манган утврдена е и кај анализираните мостри вода земени после филтри од ЈКПД Комуналец Струмица, фабрика за обработка на вода, површинска вода - зафатна вода од акумулација Турија, кај која е утврдено и зголемена матност. Согласно резултатите од ЈЗУ Институт за јавно здравје, ниту овие две мостри не одговараат на законските и стручни прописи во однос на испитаните параметри од физичко – хемиската анализа.

Поради небезбедност, на сила останува изречената забрана од Агенцијата за храна и ветеринарство за употреба на водата за пиење од водоводната мрежа на ЈКПД Комуналец од Струмица, стои во соопѓтението од АХВ.

The post АХВ: Водата во Струмица не е безбедна за употреба appeared first on Република.

Јавното претријатие за водовод и канализација „Шар“ од Тетово информира дека ќе се воведат рестрикции во водоснабдувањето од 13 до 15 часот.

Причината е во тоа што повторно е исклучен дотокот на вода од новиот систем што зема вода од Лешница, а градот се снабдување само со водата што доаѓа од планинските извори.

Водоснабдувањето на градот Тетово е намалено и моментално издашноста на изворите е 162 литри. Поради ова, се до решавање на проблемот, ќе се воведат рестрикции во периодот од 13:00 до 15:00 часот, информираа денеска од ЈП „Шар“.

Од претпријатието информираат деказаедно со општинскиот инспекторат и Секторот за внатрешни работи Тетово откриле дека приватна компанија на булевар.„Видое Смилевски-Бато“ (Индустриска) нелегално се приклучиле на водоснабдителниот систем за што ќе поднесат тужба.

The post Рестрикции за вода во Тетово од 13 до 15 часот appeared first on Република.

Инспекциските служби на Агенцијата за храна и ветеринарство (АХВ) му наложија спроведување на нови мерки на јавното комунално претпријатие „Комуналец” од Струмица.

Како резултат на спроведениот вонреден инспекциски надзор во акумулацијата Турија, која во овој временски период е со енормно намалена количина на вода, а од од каде се обезбедува питка вода за граѓаните од Струмица.

Направен е увид и на филтер станицата и интерната лабораторија при што е утврдено дека струмичкото јавно претпријатие во моментов ги презема потребните мерки за намалување на нивото на манган во водата, чие ниво се уште е високо.

Со надзорот констатирано е дека филтерната станица, резервоарите и главна водоводна мрежа, повеќе години не се механички чистени и хиперхлорирани, иако, согласно чл.24 од Правилникот за барања на безбедност и квалитет на вода за пиење сл.весник на РМ 183 од 02.10.2018, јавното комунално претпријатие има обврска тоа да го прави еднаш годишно, а за време на елементарни непогоди и зачестено.

Утврдено е дека во моментов целиот систем е контаминиран, заради што е наредено да се спроведе мерката за механичко чистење и хиперхлорирање и повторно вршење на лабораториски анализи по спроведувањето на мерките.

При надзорот на акумулацијата, од страна на инспекторите за храна на АХВ, земени се мостри од водата во акумулацијата за лабораториско испитување, од 8 мерни места. Водата за пиење која се обезбедува од оваа акумулација за граѓаните од Струмица, се уште не е безбедна за пиење.

The post Водата во Струмица уште не е безбедна за пиење, поради неодржување на филтрите, резервоарите и главната водоводна мрежа appeared first on Република.

Без вода утре ќе бидат корисниците од улицата „Мишко Михајловски“ и дел од „Франклин Рузвелт“, информираат од Јавното претпријатие „Водовод и канализација“ - Скопје.

Поради менување вентил на улицата „Франклин Рузвелт“ број 60, како што се појаснува во соопштението, прекинато водоснабдување ќе имаат корисниците на дел од истата улица. Станува збор за потегот од булеварот „Партизански одреди“ до улицата „Орце Николов“.

Поради изведување водоводен приклучок на улицата „Мишко Михајловски“ број 2б, прекинато водоснабдување ќе имаат корисниците од оваа улица.

Водоснабдувањето ќе биде прекинато од девет часот до завршување на работните активности.

The post Без вода утре делови од улиците „Мишко Михајловски“ и „Франклин Рузвелт“ appeared first on Република.

Со прекинато водоснабдување, попладнево од 16:20 часот, се корисници од дел од Инџиково и хотел „Белви“.

Прекинот е поради промена  на шибер кај х. „Белви“ и ќе трае до завршување на работните активности, информира ЈП „Водовод и канализација“ Скопје.

The post Без вода дел од Инџиково и хотел „Белви“ appeared first on Република.

Главниот град на Унгарија се подготвува за огромен воден бран што в сабота треба да го достигне својот максимум во Будимпешта - се очекува нивото на водата на Дунав да достигне 8,5 метри.

Поради обилните дождови и поплавите, ситуацијата е критична во цела Централна Европа, изјави унгарскиот премиер Виктор Орбан на социјалната платформа „X“. Најголемата европска река, Дунав, веќе се излеа од коритото во Будимпешта и стигна до зградата на унгарскиот Парламент, јавуваат локалните медиуми.

Снимките и фотографиите објавени на социјалните мрежи покажуваат надојдена вода околу зградата. И покрај сериозноста на ситуацијата, Орбан смета дека имаат доволно средства за борба против поплавите.

Градоначалникот на Будимпешта Гергели Карачони најави дека градот ќе употреби милион вреќи со песок за да се одбрани од поплави, кои, според него, може да бидат една од најлошите во изминатата деценија, а 10.000 вработени и 15.000 волонтери се ангажирани за подготовка и одбрана од поплавите во главниот град.

Овој период е најтешкиот дел... ќе трае околу една недела или осум дена од денеска, рече тој, додавајќи дека врвот на бранот поплави на јужната граница се очекува да помине надвор од унгарската територија следниот четврток.

Најголемите поплави што ја погодија централна Европа во најмалку две децении оставија трага на уништување од Романија до Полска, со кал и урнатини во градовите, уништени мостови, потопени автомобили и оставајќи ги властите и луѓето со сметки за штети кои ќе се мерат во милијарди долари.

Во европските земји досега животот го загубија 20 лица, а Унгарија со денови се подготвува за најлошото. Унгарскиот премиер Виктор Орбан ги одложи сите свои меѓународни обврски и го посети населението на градот неколку десетици километри оддалечен од Будимпешта за да ги следи подготовките за одбрана од поплави додека бурата Борис уништува се пред него.

The post Дунав се излеа од коритото и стигна до зградата на унгaрскиот Парламент appeared first on Република.

Водата во демиркапиското село Дрен не е за пиење, покажаа анализите од Центарот за јавно здравје (ЦЈЗ), информираа попладнево од јавното комунално претпријатие „Бошава“ од Демир Капија.

Известуваме дека водата од водоводот во Демир Капија е исправна за пиење по добиените две последователни анализи добиени од Центарот за јавно здравје – Скопје, додека водата во село Дрен и понатаму не е за пиење, известија од комуналното претпријатие.

На деветти овој месец, оттаму информираа дека водата од водоводите на Демир Капија и Дрен не е за пиење, од комуналното претпријатие тогаш нагласија дека постапуваат по насоките на Центарот за јавно здравје.

Дадовме известување до населението, по добиените анализи земени од Центарот за јавно здравје – Скопје. Центарот редовно зема за анализа по четири мостри. Од нив, две од градскиот водовод на Демир Капија. Анализата од едниот примерок не одговара на законските и стручни прописи во однос на испитаните параметри, за бактериолошка анализа. Вториот примерок, одговара на правилникот за безбедност и квалитет на водата за пиење, појаснија тогаш во изјава за МИА.

Другите две мостри, како што појаснија тогаш, биле од селата Дрен и Прждево.

 Анализата од Дрен не одговара на законските и стручни прописи во однос на испитаните параметри за бактериолошка анализа. Според анализата од Прждево, водата одговара на законските и стручните прописи во однос на испитаните параметри, додадоа од претпријатието, на деветти август.

Тогаш нагласија дека по насоките на Центарот за јавно здравје, работат на тоа да ја доведат водата во исправна состојба и дека населението ќе биде навреме известено по првите примероци за исправност на водата.

The post Водата во демиркапиското село Дрен не е за пиење appeared first on Република.

Поради уличен дефект на улица „Сава Михајлов“, број 25, денеска, од 11:00 часот, без вода ќе бидат корисниците од улиците „Сава Михајлов“, „Томас Минцер“, „Тодор Чопов“ и дел од улицата „Радован Ковачевиќ“ во населба Ченто, општина Гази Баба.

The post Без вода дел од Ченто appeared first on Република.

Касарната Келн-Ван во Германија е опколена откако се појавил сомнеж дека војниците биле отруени од вода, пренесе „Дер Шпигел“.

Околу касарната се полицијата, воената полиција и воената контраразузнавачка служба на Бундесверот кои истражуваат дали се работи за саботажа.

Се сомневаат дека водата од чешмата е загадена. Во внатрешните комуникации, војниците и цивилите кои се во касарната се предупредени да не пијат од водата под никакви околности. На сите други им е забрането да влезат внатре.

Според медиумите, во касарната во Келн-Ван има неколку команданти, како и претставници на воените и цивилните канцеларии на Бундесверот.

„Шпигел“ пишува дека тука се сместени и воздухопловните сили на Сојузното Министерство за одбрана, бидејќи касарната се наоѓа веднаш до аеродромот во Келн.

На локацијата се вработени вкупно 4.300 војници и 1.200 државни службеници.

„Шпигел“ пишува дека касарната има сопствен водовод.

The post Војници и цивили во касарна во Германија отруени со вода appeared first on Република.

Водата во Скопје е безбедна и микробиолошки исправна, соопшти денеска Јавното претпријатие „Водовод и канализација“ – Скопје.

Според неделниот лабораториски извештај за квалитетот и безбедноста на водата за пиење добиен од анализите спроведени во Секторот за санитарна контрола, направени од 5 август до 9 август годинава, сите анализирани примероци одговараат на Правилникот за барања за безбедност и квалитет на водата за пиење.

За анализа биле земени 213 примероци за физичко-хемиска и 213 примероци за микробиолошка анализа на вода за пиење од 54 мерни места во Град Скопје.

The post Во Скопје водата за пиење е безбедна и микробиолошки исправна appeared first on Република.

Илјадници луѓе кои се потпираат на земјоделството ќе останат без работа, на самиот почеток ќе бидат уништени повеќе од 800 хектари земја, ќе биде загрозено водоснабдувањето на дури 2,5 милиони граѓани, а големиот внес на штетни материи ќе предизвика сериозни болести на желудникот, црниот дроб, бубрезите и мозокот, што може да доведе до смрт – вака предупредуваат група од осум српски научници, универзитетски професори, кои работеле на ова темелно и исцрпно истражување за влијанието на ископувањето на литиум.

За последиците од ископувањето и експлоатацијата на литиум и јадарит (комбинација на литиум и бор) слушаме со години, но детално е научен труд „Влијание на истражните активности на потенцијален рудник за литиум врз животната средина во западна Србија“. , преку научни докази, укажува на штетноста на експерименталното дупчење во Јадар, по животната средина и здравјето на луѓето.

Тим на научници од Србија составен од: проф. д-р Драгана Ѓорѓевиќ, Јован М. Тадиќ, Бранимир Гргур, Ратко Ристиќ, Сања Сакан, Јелена Брезјановиќ, Владимир Стевановиќ и Богдан Шолаја, го објавија овој оригинален научен труд во списанието од семејната група „Природа“, а го пренесуваат сајт prviprvinaskali.com.

Во ова истражување, на самиот почеток, фактот дека предложената експлоатација на наоѓалиштето на литиум/борат во долината Јадра, од страна на корпорацијата Рио Тинто, се заканува да стане голема преработка на руда која содржи бор и литиум, и дека таа би бил еден од првите рудници за литиум во светот во населено и земјоделско подрачје.

„Верувај во лажговците или науката“

Исто така, според неодамнешните извештаи, наоѓалиштата пронајдени во долината Јадра имаат потенцијал да задоволат до 90 проценти од тековните европски потреби за литиум, така што не е чудно што српските власти се трудат да го завршат овој проект, и покрај тоа што народот бунт.

Проф. Д-р Драгана Ѓорѓевиќ, научен советник на Институтот за хемија, технологија и металургија на Универзитетот во Белград, за Нова.рс ги потврди сите детали од споменатиот научен труд.

„Ако некому му помогне, ќе биде добро. Единственото прашање е дали луѓето повеќе ќе веруваат во лаги или наука. Во оваа работа се е прикажано детално, преку факти и докази, а последиците се јасни“, вели проф. д-р Ѓорѓевиќ.

Имено, истражувањето го опишува разорното влијание на рударството врз подземните води, земјиштето, користењето на водата, губењето на биодиверзитетот и акумулацијата на отпадот.

Со отворањето на рудникот, пишува во овој научен труд, проблемите ќе се множат со јаловина, отпадни води од рудникот, бучава, аерозагадување и светлосно загадување, загрозување на животот на бројни локални заедници и уништување на нивните извори на свежа вода, земјоделско земјиште, добиток и имот.

„Ослободувањето на литиум во западна Србија не вреди да се експлоатира во однос на еколошките ризици, бидејќи тоа е единствено во светот каде се планира екстракција на литиум во населено и плодно земјоделско подрачје и што е најважно, сигурно ќе уништи една од трите води. -носни области во Србија. Исто така, ова наоѓалиште со 1 процент од глобалните резерви на литиум не нуди количина што глобално ќе го реши проблемот со климатските промени“, се наведува во истражувањето.

Ќе ја загади водата за 2,5 милиони луѓе

Планираниот рудник за литиум Јадар, со придружна инфраструктура, производствени капацитети и најмалку две депонии, во западниот дел на Србија, би ја окупирал територијата на околните села, кои имаат околу 20.000 жители, а врз основа на прикажаниот животен век од 64 години. , би резултирало, како што се наведува во истражувањето, со губење на работни места за илјадници луѓе кои моментално се потпираат на земјоделското производство на оваа област.

„Од земјиштето што се уништува, 203 хектари се шума, а 317 хектари се обработливи површини. Ископувањето руда и испумпувањето на подземните води, или истекувањето, би резултирало со слегнување на речиси 850 хектари земјиште. Поставувањето депонии на подрачјето на реките Јадар и Коренита, кои се екстремно поројни, би создало опасност од контаминација на низводните области и би го загрозило снабдувањето со вода за околу 2,5 милиони луѓе“, се вели во истражувањето.

Најголемата дебелина на наоѓалиштето е долж течението Дрина, од 50 до 75 метри, додека во остатокот од Мачва е помеѓу 20 и 40 метри, а оваа област претставува најважниот подземен резерват за вода во западна Србија.

Планираниот проект „Јадар“, како што пишуваат професорите, се очекува да предизвика значително уништување и фрагментација на живеалиштата, што ќе резултира со сериозни негативни влијанија врз живиот свет, вклучително и неколку стотици растителни и животински видови.

Во него се вели и дека проектот „Јадар“ претставува опасност за постојната туристичка дестинација, како и за над 50 објекти од архитектонско наследство и археолошки локалитети од историско, културно и духовно значење. Оценката на професорот-истражувач сугерира дека можните приходи од земјоделски активности, проценети на 81,96 милиони евра годишно, далеку го надминуваат потенцијалот на минералната рента од 16 милиони евра.

Високо ниво на бор, арсен и литиум
„Депонијата на индустриски отпад е планирана во сливот на потокот Штавица, каде би се отстраниле околу 26.000 кубни метри дрвна маса. Оваа количина на шумско дрво за асимилација на јаглерод диоксид ќе биде трајно уништена, што ќе ја забрза ерозијата на почвата, сушењето на изворите, исчезнувањето на живите суштества во сливот и речното корито и ќе го зголеми ризикот од разорни поројни поплави“,.

Истражувачката фаза на самиот проект имаше штетно влијание, се посочува во овој труд, поради истекувањето на токсичната вода од рудникот, која содржи високо ниво на бор, арсен и литиум.

Содржината на бор во водата на подземниот рудник ја надминала, околу бунарите, вредноста дефинирана со претходните законски норми, се вели во истражувањето. Меѓутоа, според новите државни прописи, содржината на бор во почвата веќе воопшто не е регулирана. Истрагата покажа дека и концентрациите на арсен во земјоделското земјиште околу бунарите што истекувале неколку пати ја надминувале границата.

„Борот е суштински елемент за исхрана на растенијата, а токсичноста на бор може да го инхибира растот на растенијата во почвата. Високиот внес на бор кај луѓето може да биде штетен за желудникот, црниот дроб, бубрезите, мозокот, па дури и да доведе до смрт“, се нагласува во истражувањето.

Постојните докази, се вели во него, покажуваат дека предложениот рудник во долината Јадра негативно ќе влијае на 22 села зависни од земјоделството со уништување на нивното богато земјоделско земјиште, околу 14.000 пчелни фарми и неколку сточарски фарми.

Изградбата на рудник и фабрика за преработка, во рамките на истиот индустриски комплекс за екстракција на литиум и бор, би ја уништила, според професорот, животната активност на околу 20.000 жители на локалната заедница.

Фабрика среде плодна земја
„Оваа компанија планира да постави рудник и фабрика за преработка среде плодно земјиште опкружено со населени места, кои се наоѓаат над најголемиот резерват на подземна вода за пиење во западна Србија, а исто така и јаловиште меѓу две поројни реки, кои го поплавуваат поле на секои неколку години. Голем проблем поврзан со експлоатацијата на литиумот во светот е агресивниот процес на хемиска екстракција што вклучува огромна количина на концентрирани минерални киселини, пред се концентрирана сулфурна киселина“, се заклучува во истражувањето.

„Отворањето на рудниците може да има значително влијание врз животната средина и здравјето, особено кога се носат одлуки со тесен фокус на профитот“, заклучуваат професорите.

Да потсетиме, мултинационалната рударска корпорација „Рио Тинто“ ја заврши фазата на геолошка истрага на проектот Јадар уште во јануари 2020 година. По повеќе експериментални бунари со цел истражување на јадарит, нов извор на литиум, компанијата доби политичка поддршка од српските власти во јуни 2021 година. По големите протести проектот беше прекинат, но владата на чело со Александар Вучиќ го враќа на големи врати.

The post 2,5 милиони луѓе ќе имаат проблем со водата, илјадници ќе останат без работа, не чекаат сериозни болести appeared first on Република.

Откритието беше објавено помалку од еден месец откако сондата Chang'e-6 , прва во историјата која врати примероци од почвата од далечната страна на Месечината и големиот успех на Кина во вселенската трка, објави Nature Astronomy.

- Присуството и дистрибуцијата на вода на Месечината е од фундаментално значење за нашето разбирање на системот Земја-Месечина. И покрај деталните лабораториски истражувања и далечинско набљудување, потеклото и хемиската форма на лунарната вода сè уште се непознати. Во студијата го презентираме откривањето на хидрирани минерали (NH4)MgCl3•6H2O во примероци од почва при што 41 отсто од нивната тежина е вода – се наведува во студијата.

Постоењето на вода на Месечината беше потврдено од американската агенција НАСА во 2020 година со помош на инфрацрвен детектор. Исто така, тоа го докажаа новите анализи на примероци од Месечината донесени на Земјата во 1960-тите и 1970-тите.

Сепак, разликата е во тоа што примероците што ги врати Chang'e-5 се од многу повисоки географски широчини, така што тие даваат повеќе индиции за тоа какви форми може да има водата на површината на Месечината, според Phys.org.

- Нашите наоди сугерираат дека молекулите на водата можат да преживеат во сончевите области на Месечината како хидрирани соли - изјавија научниците.

The post Кинеските научници докажаа дека има вода во примероците што ги донесоа од Месечината appeared first on Република.