За некого може 50 години се многу, но за Љупчо и Софка  Стефановски половината век, како што велат самите минал со брзина на трепкање на окото.

Не пречекуваат во дворот на нивната куќа во Гари, двајцата насмеани и гостопримливи.. опкружени со петте внучиња од двата сина Мартин, Андреа, Павел, Марија, додека  Софка ја држи во рака најмалата  Бисера…

По 50 години заеднички живот Љупчо и Софка не  само  што си ги надополнуваат речениците што другиот ги кажува, туку на моменти во исто време исти зборови употребуваат.

Свадбата во Гари ја направивме најмногу на инсистирање на родителите на Љупчо. Ним им беше посебен мерак и ние прифативме, а демек бевме модерни во 1974 па како млади велевме во Скопје сакаме повеќе да се одржи веселбата. Но тоа што го доживеавме во Гари никогаш неможе да се заборави – вели Софка.

И по 15 години неодржување на ниту една, таа 1974 година на празникот Голема Богородица во Гари повторно свадба. Повторно голема, со над 700 сватови; А Таа традиционално започнува со канење на мртвите со Езгија, продолжува со бричење на зетот па одење по невестата и одржување на сите  мијачки обичаи како што е редот.

Свечената венчавка се одржала во гарскиот храм Црквата Пресвета Богоровица, а  чинот го водел  Протоереј Ефтим.

И  топнале мајовци со своите топани, се слушнал пискотот на зурлите. Гари е живо и радосно, му се случуват свадба. И во тоа време некој донел камера за снимање која работела на струја, па морало да се влече и да се продолжува струен кабел долг безмалку 600 метри. Е зошто толку долг? За да се долови моментот на пречекување на гости на влезот во селото, на Клаенец, на изворот кој до ден дене на гарци и на добронамерниците прв им посакува добредојде. Снимениот филм од камерата... Е тој се развивал во Венеција, со помош на роднини и пријатели.

Знаеш дека од многу луѓе, вели Љупчо со некои дури и неможевме да се поздравиме на свадбата. Ама беше преубаво, беше гордо, јас бев горд. Се женам со онаа што ја сакам, а на гости, на свадба ни дошло цело село. И уште сум горд, на моите два сина, на снаите, на внуците кои знаат да почитуваат вредности и семејство.

Сеуште во куќата на Стефановски постои еден долап со старини, а меѓу нив и стомна со која невестата Софка била на вода на Клаенец како дел од свадбарскиот гарски адет, но и мало бокалче со шест чаши поклон од свадбата. Забележувам во долапот хартии грижливо ставени во фолија.  Ми кажуваат дека тоа се телеграми испратени од  Америка, Канада  и од Белград. Роднини им честитаат на младенците.

Поради младите генерации ги прашуваме „златните“ Софка и Љупчо дали се поткарувале, дали било критично?? Двајцата велат во ист глас НЕ!! Се погледнуваат и велат повторно во ист глас и сега се поткаруваме, ама па еден без друг неможеме. „галиба и тоа се велит љубов“ – во смеење вели Софка.

На муабетите им нема крај.. двајцата разговорливи „младоженци“ со 50 годишен стаж ги оставаме онака како што ги најдовме, насмеани и весели, рекоа 50 – та ќе ја слават дома, со поколенијата. Дома во Гари, бидејќи секој гарец кога доаѓа во селото макар и на викенд вели „одам до дома“.

И да се зноет! За последната гарска свадба во тоа време 1974 –та  на насловна страна објавил големиот „Вечер“, а пишувало и во „Нова Македонија“.

The post 50 години од последната свадба во село Гари appeared first on Република.

Министерот за култура и туризам, Зоран Љутков, вчеравечер се обрати на отворањето на манифестацијата „Десет дена Крушевска Република“, во херојскиот град кој е израз на македонскиот непокор и ризница на македонската култура и традиција.

Пред големиот аудиториум, во духот на идејата за слобода на својата држава на хероите од Илинденското востание и од Народноослободителната борба, министерот Љутков рече: „ Денеска, во пресрет на Илинден, повторно му кажуваме на светот дека Македонија не беше и не ќе биде јалова грутка, за да ја поткршува кој најде и кој ќе стигне. Денеска, на страниците на светското паметење, со гордост запишуваме дека пред сто дваесет и една и пред точно осумдесет години, ние ги избравме и ги испративме најдобрите синови први да ги огрее сонцето на слободата“.

Тој говореше за храброста и за визионерството на војводите и на партизаните додавајќи дека тие, кои биле благословени од Свети Илија, „силно удрија по темнината за да се разбистри погледот пред вечноста и да се види до каде е Македонија“.

„Хероите од Мечкин Камен и од Слива, ни покажаа како се чува слободата, тој најскап идеал на човекот, а ние сме онаа генерација на која ѝ е оставен аманетот – со убавината на сопствената култура и традиција, да ги дочуваме својот идентитет и вековната посебност, како скапоцен влог во мозаикот на светската цивилизација“, рече Љутков, споменувајќи ги сите културни институции што градот Крушево ги има како одек на минатото и потврда за непроценливото богатство на нашата држава.

Честитајќи го Денот на Републиката, министерот Љутков порача: „Силно верувам дека предвидената програма на манифестацијата ’Десет дена Крушевска Република‘ ќе биде нов културен светилник на Балканот, за кој долго ќе се зборува и по кој светот ќе нè препознава, како град и земја што задолжително и со восхит треба да бидат посетени“.

Свеченото отворање на манифестацијата започна традиционално со формирање поворка и доаѓање на коњицата пред столбот на Крушевската Република. Свежо цвеќе беше положено пред бистата на Веле Марков, како и на вечните почивалишта на Питу Гули и на Тоше Проески, пред споменикот на партизанските гробишта и пред Криптата на илинденските востаници.

По церемонијата на читање на Крушевскиот манифест и подигнување на бајракот на Крушевската Република, по свечените обраќања на министерот Љутков, градоначалникот Томе Христоски и пукањето со црешово топче, вечерта продолжи со настапите на „Танец“ и на „Некст тајм“.

Централните настани за празнување на 2 Август се денеска на Мечкин Камен, а манифестацијата „Десет дена Крушевска Република“ ќе трае до 10 август со програма која опфаќа содржини за сите возрасти – претстави и концерти за најмладите, изложби, поетско читање, драмска и филмска програма, концерти од сите жанрови, како и научна конференција со учесници од Институтот за национална историја.

The post Љутков од Крушево: Со култура и традиција го чуваме аманетот за слободна и демократска држава appeared first on Република.

Продолжи традицијата на ставање погрешни знамиња на власта се до заминувањето. Денеска информацијата за тоа дека моторните возила од Кралството Норвешка веќе се на својата крајна дестинација. По нивното распоредување, армиските единици ќе добијат поголема транспортната способност и мобилност, на фејсбук беше проследена со македонско и знаме на Исланд наместо норвешко.

Откако на социјалните мрежи им беше посочено дека имаат поставено погрешно знаме, знамето на Норвешка стои на фејсбук страната со информацијата.

The post До заминување власта ја продолжи традицијата со ставање погрешни знамиња appeared first on Република.

Три пара невести и нивните свекрви од три различни краеви на државата денеска беа учеснички на 14-та по ред манифестација „Невестинско поклонение“ во црквата „Св.Теодор Тирон“ во кривопаланечкото село Конопница.

Манифестацијата го негува пост-свадбениот обичај на поклонение на невестите венчани помеѓу две Тодорови саботи и нивните свекрви, според кој, се поклонуваат пред светецот за род и пород во семејството.

[caption id="attachment_616135" align="aligncenter" width="1080"] (фото: МИА)[/caption]

Покровител на настанот е Општина Крива Паланка, организатор РЗР „Патник“, а куриозитет годинава беше учеството на невестата од познатата Галичка свадба.

Традицијата е идентитет и белег на нашиот народ, а тие, сочувани преку „Невестинското поклонение“ како обичај што ги негува семејните вредности денес не собраа тука, во Конопница, во црквата „Св.Теодор Тирон“, не сполотија заедно, млади и возрасни, да им се радуваме на вредностите што не обединуваат и одликуваат како народ. Денешната манифестација е карактеристична што за првпат, учествува невестата од Галичката свадба, што ја прави манифестацијата „Невестинско поклонение“ обединувачка на сите свадбени и постсвадбени обичаи обоени со колоритот на богатиот македоснки фолклор и традиција. Вредностите на семејните врски и нивната круцијална важност за општеството како аманет ги пренесуваме од поколение на поколение, чувајќи ги од заборав- одржувајќи ги денес како мост за иднината. Општина Крива Паланка е покровител на манифестацијата и ќе продолжиме да ја негуваме како дел од идентитетот на нашиот народ, рече градоначалникот на Општина Крива Паланка, Сашко Митовски.

На настанот присуствуваа министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство Љупчо Николовски, претставници од Советот на Општина Крива Паланка, како и бројни граѓани и туристи.

Манифестацијата е и во симболот на тролисната детелина - основа на црквата, со три пара невести и свекрви, од три различни краеви на нашата убава држава и историско, учество на невестата од Галичка свадба, од минатата година, Елена Димитрова со свекрвата. Учестуваат и Берта Санева од Штип и Марија Стојановска од Крива Паланка, заедно со своите свекрви. Галичкиот пар снаа-свекрва беше дотеран во оригинална Галичка носија од збирката носии на Достана Караѓозоска, а и останатите носеа автентични носии, секоја од својот крај. За оваа година успеав и да комплетирам машка носија од кривопаланечко, а изработив и календар за манифестацијата за следните 100 години, почнувајќи од оваа година, изјави иницијаторот за обнова на манифестацијата од РЗР Патник, Стојанче Величковски.

Свештениците од кривопаланечкото архиерејско намесништво им читаа молитва за зајакнување на брачни врски на невестите, а во дворот на црквата се одржа и водосвет.

За културната програма се погрижиија музичка група и КУЗ „Карпош“.

По завршување на културната манифестација РЗР „Патник“ ќе го распише Меѓународниот конкурс за карикатура, како дел од Годишната програма за култура на Општина Крива Паланка од општината и јавните институции и здруженија од регионот.

The post Невести и свекрви се поклонија за род и пород на „Невестинско поклонение“ во Конопница appeared first on Република.