Денеска од печат излезе книгата „Слобода“ од Леа Ипи, која постигна завиден успех во изминативе години и беше закитена со еден куп награди, информираат од издавачката куќа „Или-Или“.

Се работи за моќна мемоарска книга во која се истражува сложената и бурна патека на растењето и созревањето во посткомунистичка Албанија. Имено, како млада ученичка Ипи била воспитувана под строгиот режим на тоталитарна власт која им ветувала на своите граѓани иднина во совршена слобода. Но, кога падна режимот во Албанија, основите на нејзиното општество се урнаа и светот на Ипи беше изненадно прекинат. Нејзината приказна ги води читателите низ период на интензивни лични и политички превирања, додека таа го сведочи распадот на комунизмот, појавата на неолиберализмот и своето сопствено созревање.

Со живо раскажување и длабоки размислувања, Ипи ја истражува длабоката контрадикторност на концептот на слободата, идентитетот и цената на промените. Уникатната перспектива на авторката нуди интимно и интелектуално истражување на тоа што значи да бидеш слободен, и во теоријата и во реалноста.

Книгата е лауреат на наградите Ондатје од Кралското книжевно друштво, Слајтли Фокст за најдобро прво биографско дело, а беше во најтесен избор за наградите Коста, Бејли Гифорд и Гордон Бирн. За книга на годината ја прогласија Њујоркер, Вашингтон пост, Фајненшел тајмс, Тајмсовиот книжевен додаток, Форин аферс, Сандеј тајмс…

Еве што велат критичарите и писателите за делото на Ипи:

„Книгата на Ипи е полна со проникливи согледби, како за семејството, така и за политиката. Ипи е одлична писателка и сериозна политичка мислителка, и на само неколку стотини интересни страници, таа наизменично е остро, но и мрачно смешна (ги критикува и Сталинизмот и Светската банка со еднаква жестокост) и навистина е длабоко аналитична“. Макс Штрасер, Њујорк Тајмс

„Млад живот што се одвива среде големи историски промени: идеологија, војна, загуба, неизвесност. Ова е историја која е незаборавно и моќно оживеана“. Тара Вестовер, автор на Образована

„Како книга што освестува и што е субверзина, Слобода бара од нас да размислиме што се случува со нашите идеали кога ќе дојдат во контакт со несовршени места и луѓе, и што може да се спаси од урнатините на минатото“. Азар Нафиси, автор на Читајќи ја Лолита во Техеран

Леа Ипи е родена 1979 година во Драч, Албанија Таа е универзитетски професор, предава политичка теорија на Лондонската школа за економија (London School of Economics). Студирала филозофија и литература на римскиот универзитет Сапиенца, а докторирала на Европскиот универзитетски институт (EUI) во Фиренца. Полето на нејзиниот научен интерес ја опфаќа нормативната политичка теорија, политичката мисла на Просветителството (Кант), се занимава со марксизам, критичка теорија, национализам, интелектуална историја на Балканот (особено на Албанија). Објавила бројни трудови во областа на политичката теорија. Британскиот часопис „Проспект“ ја вброи меѓу десетте најзначајни светски мислители.

The post „Или-Или“ ја објави богато наградената книга „Слобода“ од Леа Ипи appeared first on Република.

Книгата „Слобода: созревање на крајот на историјата” од авторката Леа Ипи, едно од највпечатливите книжевни дела во последниве години, сега е достапна во превод на македонски јазик, информираат вечерва од издавачката куќа „Или-или“.

- Преводот од англиски е на Калина Малеска. Ова дело последниве три години предизвика воодушевување кај критичарите и читателите ширум светот. Книгата ја добила наградата „Ондаатје“ од Кралското книжевно друштво, наградата „Слајтли Фокст“ за најдобро прво биографско дело, била во најтесен избор за наградите „Коста“, „Бејли Гифорд“ и „Гордон Бирн“. За книга на годината ја прогласиле: „Њујоркер“, „Вашингтон пост“, „Фајненшел тајмс“, „Тајмсовиот книжевен додаток“, „Форин аферс“, „Сандеј тајмс“ а британскиот часопис „Проспект“ ја вброил Леа Ипи меѓу десетте најзначајни светски мислители, се наведува во соопштението.

Од „Или-или“ појаснуваат дека „Слобода” е автобиографско дело што ги комбинира личната приказна на авторката со поширокиот историски и политички контекст.

- Леа Ипи на трогателен и искрен начин го опишува своето детство во Албанија за време на последните години од комунистичкиот режим и преминот кон демократија. Леа Ипи била воспитувана под строгиот режим на тоталитарна власт што им ветувала на своите граѓани иднина во совршена слобода. Но, кога падна режимот во Албанија, основите на нејзиното општество се урнаа и светот на Ипи беше изненадно прекинат. Нејзината приказна ги води читателите низ период на интензивни лични и политички превирања, додека таа го сведочи распадот на комунизмот, појавата на неолиберализмот и своето сопствено созревање, пишува во соопштението.

Со живо раскажување и длабоки размислувања, како што се додава, Ипи ја истражува длабоката контрадикторност на концептот на слободата, идентитетот и цената на промените.

- Уникатната перспектива на Ипи нуди интимно и интелектуално истражување на тоа што значи да бидеш слободен, и во теоријата и во реалноста. Книгата „Слобода” е уникатно сведоштво за растењето во турбулентни времиња и истовремено, универзална приказна за човечката потрага по смисла и слобода. Оваа книга не само што дава увид во едно специфично историско раздобје, туку и подлабоко разбирање за човечката сила и истрајност, се додава во соопштението.

Леа Ипи е родена во 1979 година во Драч, Албанија. Таа е универзитетски професор, предава политичка теорија на Лондонската школа за економија (London school of economics).

- Студирала филозофија и литература на римскиот универзитет Сапиенца, а докторирала на Европскиот универзитетски институт (EUI) во Фиренца. Објавила бројни трудови во областа на политичката теорија. Мемоарската книга „Слобода“ е преведена на над 30 јазици, се истакнува во соопштението.

The post Книгата „Слобода“ од Леа Ипи објавена на македонски appeared first on Република.

Апелацискиот суд во Скопје ја прифатил жалбата на Миле Јанакиески и одлучил тој да излезе од затвор на 16 јуни 2024 година.

„Апелацискиот суд Скопје информира дека Кривичниот совет на судот донесе решение со кое жалбата на Основното јавно обвинителство за гонење организиран криминал и корупција се одбива како неоснована, а жалбата на осудениот М. Ј, од С., изјавена преку неговиот бранител, со која се бара условен отпуст, се уважува“, се нагласува во соопштението.

Во согласност со донесеното решение на Апелацискиот суд Скопје одлуката за условен отпуст, како што се појаснува во дописот, е преиначена и условниот отпуст за осудениот М. Ј., наместо, како што гласеше првичната одлука, да почне на 16.1.2025 година, ќе почне на 17.6.2024 година, но под услов до истекот на условниот отпуст обвинетиот да не стори ново кривично дело.

The post Миле Јанакиески излегува од затвор во јуни appeared first on Република.

Вечерва, во киносалата „Фросина“ во Младинскиот културен центар, со почеток од 20 часот, ќе се прикаже новиот краток игран филм „Слобода“ во режија на Златко Ѓелески.

Станува збор за краткометражен омнибус, односно спој на три приказни кои се одвиваат една зимска вечер во кафулето „Слобода“. Таму се пресретнуваат тројца пријатели кои неуспешно се обидуваат да се договорат помеѓу себе, додека на шанкот се наоѓаат две долгогодишни пријателки кои истата вечер одлучуваат да споделат тајни кои ги криеле една од друга, а на оддалечена маса од нив во тек е зделка за продажба на артефакт од Крушевската република.

Во улогата на тројцата пријатели се појавуваат кичевските актери: Михајло Петревски, Ристе Ѓорѓиевски и Станко Стевановиќ, двете девојки на шанкот ги глумат: Тамара Ристоска и Весна Гаврилоска, а продажбата на артефактот се одвива помеѓу ликовите кои ги глумат: Ивица Димитријевиќ, Игор Бошкоски, Дарко Мече Костески и Андреј Дукоски. Врската помеѓу сите овие ликови се сопственикот на кафулето и вработениот кои ги познаваат посетителите на локалот, кои ги глумат: Тале Никодиновски и Ренато Јеремоски.

Филмот е во режија и сценарио на Златко Ѓелески, продуциран е од страна на Бранко Стојаноски, работен за „Блу Медија Моушен“ од Кичево, монтажата и визуелните ефекти ги работи Љупчо Темелковски, директор на фотографија е Владимир Димоски, звукот е на Горазд Радески, а музиката е на Љупчо Стефаноски.

Ова е третиот краток игран филм режиран од страна на Ѓелески, претходните два филма се: „Од другата страна“ и „Мемоари“, а Ѓелески и Стојаноски претходно соработуваа на филмот „Центроид“ од 2022 година, кој го режираше Стојаноски. Краткиот игран филм „Слобода“ е финансиран со помош од фирмите од Кичево, со цел да се помогне збогатувањето на културниот живот во градот.

Влезот на проекцијата е слободен.

The post Премиера на краткиот филм „Слобода“ во режија на Златко Ѓелески appeared first on Република.

Македонија наводно е демократска држава – и според уставот и според вредностите на своите граѓани. Ние сакаме да живееме во мир, во слобода, сакаме да имаме право на избор, сакаме да одлучуваме за сопствената судбина. Но дали е тоа така? По насилната и наметната промена на името и игнорирањето на најдемократската форма на избор – референдумот за името кој Македонците масовно го бојкотираа и недвосмислено покажаат дека такво прашање не заслужува дури ниту одговор – де факто, Македонија не е демократска држава. И сосема јасно е каде лежи вината за тоа – во власта која и покрај сите спротиставувањa на мнозинстовото Македонци, упорно продолжува со своите македонофобни политики, безобразно продолжувајќи со кршењето на идентитетските права и правото на самоопределба на Македонците. Најнов пораз во серијата порази е и големата веројатност вештачки предизвиканиот „спор“ со Бугарија која ја негира историската посебност на Македонците и македонскиот јазик, да влезе во идната преговарачка рамка со Европската унија. Поинаку кажано, ЕУ после оваа гарнитура на власт, од далечна реалност се претвори во недостижна фантазмагорија.

Во оваа неправедна и сложена ситуација, време е да препознаеме како и граѓаните допринесуваат до загубата на демократијата, правата и слободите, најчесто несвесно и несакајќи. Мора да се нагласи дека ова не е со намера да се расплисне вината на власта и да се пренесе врз граѓаните, туку има за цел да ги мотивира и извади од менталната состојба на пасивни статисти кои стојат отстрана и немо гледаат како нивните животи и државата се распаѓаат. Токму поради таа пасивност, поради таа научена беспомошност, се создава перцепција дека што и да направи поединецот – „џабе е, ништо нема да се смени“. Пасивноста е најмногу евидентна во неучеството во суштинските процеси на демократијата како што се изборите, кои можеби се најсоодветниот пример за анализа. За да го илустрираме и подобро визуелизираме проблемот, во следните три графикони е претставено учеството на избирачите на парламентарните избори од осамостојувањето на Република Македонија па досега. На графикон 1 е прикажан избирачкиот список кој низ текот на годините расте, односно покажува дека повеќе луѓе официјално се стекнале со правото на глас.

[caption id="attachment_518767" align="alignnone" width="640"] Графикон 1. Избирачкиот список, односно бројот на граѓани со право на глас на парламентарните избори во Република Македонија низ годините. Се забележува растечки тренд, односно од година во година повеќе избирачи се евидентирани на списокот.[/caption]

Меѓутоа, и покрај очигледниот раст на бројот на избирачи од 1990 г. па досега, од графикон 2 може да се забележи дека излезноста (изразена во проценти како пропорција од бројот на оние што гласале и вкупниот број на избирачи со право на глас) постојано опаѓа. На пример, во 1990 г. скоро 80% од избирачите гласале, додека на последните предвремени парламентарни избори во 2020 г. гласале околу 50% (иако можеби фактор во последните избори беше тоа што се одржаа во екот на корона пандемијата, но слична излезност може да се види и во 2006 г. кога короната не беше фактор).

[caption id="attachment_518768" align="alignnone" width="640"] Графикон 2. Излезност на парламентарните избори во Република Македонија низ текот на годините изразена во проценти (пропорција од бројот на оние што гласале и и вкупниот број на избирачи со право на глас). Се забележува опаѓачки тренд на излезноста.[/caption]

За уште подобро да го разбереме негативниот тренд и се помалото учество во демократијата од страна на граѓаните, графикон 3 директно го прикажува соодносот на избирачите и излезноста, односно анализирајќи го коефициентот на корелација (–0.75) може да заклучиме дека постои статистички значајна негативна корелација помеѓу овие две варијабли. Преведено на македонски јазик, иако бројот на избирачи во текот на годините постојано расте, излезноста, односно учеството во избирачкиот процес од страна на граѓаните се намалува (тука не навлегуваме подлабоко во можните објаснувања за ваквиот тренд).

[caption id="attachment_518769" align="alignnone" width="640"] Графикон 3. Статистички значајна негативна корелација меѓу бројот на избирачи и излезноста. На графиконот се прикажани податоци од сите досегашни (десет) парламентарни избори во Република Македонија.[/caption]

И сето ова укажува на намалување на квалитетот на демократијата во Република Македонија. Веројатно добар дел од трендовите би се објаснил со разочарувањето на граѓаните од сиве овие 30 години на тапкање во место. Луѓето ја губат довербата во институциите и лидерите, се чувствуваат немоќно и бесперспективно, губат надеж. Апатичноста си го прави своето и поединецот се предава и признава пораз. Но забораваме дека општествената сила не произлегува од еден поединец туку од збирот на поединците, односно сложното обединување околу една идеја, преку масовноста, конзистентноста и упорноста. Секој поединец е елемент на едно множество и колку тоа множество станува поголемо, толку поголем е ефектот во општеството. Накратко, мит е дека поединецот не може да смени нешто во општеството. Таквото верување токму оди во полза на оние кои имаат корист од питомоста и пасивноста на народот, а тоа најчесто е самоназначената „елита“ на власт. Поединецот може да направи промени и те како, но мора да се насочи неговота енергија, мора да се организира и стане масовна. Една мравка е безначајна, не може да изгради мравјалник, самата не може да смени ништо – но илјадници мравки, добро организирани, секоја со својата минијатурна задача и својот минијатурен допринос – прекопува цели ливади!

Во следниве неколку параграфи ќе идентификуваме одредени тенденции, состојби и склоности во контекст на македонското општество кои го намалуваат отпорот, нѐ пасивизираат и со тоа ѝ олеснуваат на власта да продолжи со својата своеглавост.

Самопотценување и чувство на ниска вредност. Постојаните понижувања кои Македонците ги трпат во последните неколку години (другите етникуми во државава не ги засега идентитетската опресија), живеејќи со срамната промена на името и под постојан притисок на мегаломанските притисоци од страна на Бугарија и бесконечните „условувања“ од страна на ЕУ низ текот на годините, доведоа до ситуација Македонците да добијат чувство на ниска вредност. Самопотценувањето и шегувањето на сопствена сметка станаа секојдневна практика. На социјалните мрежи брујат предрасуди кон самите себе сумирани во пејоративното „македонче“. Тоа имплицира дека сме инфантилни, дека сме недораснати и дека не можеме независно и одговорно да одлучуваме за нашата судбина. Како последица на таа скриена предрасуда, секој збор, секоја реченица кажана од т.н. „западњаци“ стануваат света заповед и по дифолт се прифаќа како труизам. „Странците“ и „меѓународната“ секогаш и за сѐ се во право. Таквата состојба на самопотценување е нездрава и неоптимална и под итно мора да почнеме самите себеси да се цениме повеќе. Мора да сфатиме дека и ние сме жители на оваа планета со истите права како и сите други луѓе, дека не вредиме помалку од останатите и дека имаме право да се бориме за својат идентитет, просперитет и права. Тоа во никој случај не смее да биде причина за срам – нели сонцето подеднакво грее за сите (алузија на славниот говор на св. Кирил во одбрана на Словените).

Игнорантност, незаинтересираност и површност. Постојаниот стрес на живеењето од неизвесноста со некомпетентни луѓе на власт доведува до психолошка презаситеност и премореност кај граѓаните. Штотуку излезени од кризата на корона пандемијата, веднаш влеговме во нова економска и политичка криза, без притоа да имаме било каков период на оддишка. Цените растат, вработените од многу институции штрајкуваат, политичките понижувања продолжуваат – сето тоа доведува до истоштеност. На народот му треба одмор. И природно почнуваме да ги одбегнуваме сите тие негативни стресори, лошите вести кои паѓаат како дожд и некако полесно ни е да се преправаме дека не постојат и дека некако самите магично отсебе ќе се решат. И тоа доведува до една од најлошите состојби на умот: игнорантноста и незаинтересираноста. Од нив страдаат психолошки преморените луѓе. Човек си вели „нека биде што сака, повеќе не можам да се замарам“. Но тоа е откажување и бегање од соочувањето, нездрав ескапизам кој само уште повеќе ги усложнува состојбите и уште повеќе ги загорчува нашите животи. Доведува до уште помал отпор и поголема можност за манипулација и корупција од моќниците на власт. Нѐ “фаќаат на кондиција“, како што добро подготвен УФЦ борец некаде во третата рунда го доминира изморениот противникот чиј капацитет за отпор драстично се намалил. А треба да биде обратно – граѓаните се тие коишто мора да имаат кондиција постојано да го следат владеењето, да се борат против корупцијата и предавствата, да протестираат и да даваат отпор. Доколку се откажеме, тогаш самите прифаќаме да бидеме овци и со тоа допринесуваме кон губење на демократијата и нашите права. Со тоа уште повеќе зацврстуваме режим на власт. Му ги одврзуваме рацете. Му сигнализираме дека може уште полошо со нас, уште попонижувачки. Токму затоа е многу важно да не ја игнорираме суровата реалност, туку мора да се соочиме со неа и покрај фактот што борбата е тешка. За таа цел, мора да се потковаме со знаење, да се информираме, да читаме и размислуваме подлабоко, да бидеме критички настроени во ставовите, да не пребегнуваме кон „црно-бело“ гледање на работите. Да бидеме подготвени кога некој партиски апаратчик на прес-конференција ќе нѐ гледа во очи и ќе нѐ лаже – да бидеме начитани и спремни и веднаш да го предизвикаме „булшитот“. Да бидеме храбри. Да битисуваме со интегритет, не потчинетост. Промените кон подобро нема да се случат со мижење, но со широко отворени очи кои гледаат длабоко и смело во лицето на злото.

Неорганизираност, злопамтење и „нарцизмот на малите разлики“. Несреќните луѓе создаваат хаос. Не успеваат да се сплотат и организираат, не успеваат да создадат и почитуваат ред. Во таквата состојба на умот, тежнееме кон себичност и беземпатичност. Непријателите ни се уште поголеми непријатели, а пријателите се претвораат во обични познаници со кои престануваме да делиме интимност и чувства. Нема сомнеж дека Македонија е поделено општество и тоа на повеќе оски: меѓуетничка, која отсекогаш била присутна и која посебно стана евидентна во конфликтот во 2001 година; партиска поделеност која наводно е базирана на некаква си политичка идеологија, но во пракса повеќе е еден вид на трајбалистичка поделеност; и во последните пет години, односно во периодот на владеење на коалицијата СДСМ и ДУИ, почнува да се чувствува силна внатремакедонска поделеност, помеѓу самите Македонци кои се делат во однос на тоа дали се за „северна“ или против (нема сомневање дека оние против се далеку помногубројни). Веќе станува загушливо и невозможно да се има дијалог, посебно меѓу самите Македонци, бидејќи светогледот и „флуидниот“ идентитет на поддржувачите на „северната“ веќе во голема мера се оддалечува од идентитетот на – во отсуство на посоодветен збор – „класичните“ Македонци. Овие две категории живеат во посебни меури на социјалните мрежи, виртуелно, но и во физичкиот живот каде рестораните и кафулињата се поделени по истата оска. Иако многумина од категоријата на „флуидни“ Македонци кои се за „северна“ приватно не го прифаќаат наметнатото име, сепак премолчуваат и продолжуваат да се конформираат веројатно поради личните бенефити од моменталната гарнитура на власт кои за нив се поголеми отколку кога власта би се сменила. Купуваат ден за да поминат. Но еден ден, ќе снема и денови.

Внатремакедонските разлики уште повеќе наликуваат и на она што Фројд го нарекува „нарцизам на малите разлики“ (спомнат во книгата „Цивилизацијата и нејзиното незадоволство“), односно кога две групи живеат една со друга, имаат длабоки меѓусебни односи, повеќе сличности отколку разлики, но не можат да се сложат околу една работа која е исклучително важна и за двете страни, стануваат посебно непријателски настроени една кон друга. Македонците кои се против и оние кои се за „северна“ се толку слични едни со други, а истовремено толку различни. Едните што се залагаа за „северна“ не можат да си ја признаат грешката, а другите против не можат да простат. А без помирување нема сплотеност. И тоа е уште една дополнителна пречка во развивањето на здрав демократски процес и регенерацијата на фрагментираното македонско општество.

Молк кај интелектуалците, научниците, уметниците, новинарите и свештениците. Посебна категорија на луѓе во едно општество се оние коишто создаваат и тргуваат идеи. Тие го уживаат луксузот на поголемата физичка и телесна безбедност од оние коишто работат физичка работа (канцелариското столче е далеку побезбедно од столчето во кабината на еден кран 30 метри над земјата, ќе се сложите нели?). Токму затоа интелектуалните работници не смеат да залегнат во удобноста на нивната работа и да игнорираат сѐ што се случува околу нив. Не смеат да бидат неми набљудувачи на македонскиот културоцид. Не смеат да молчат оние коишто имаат најмногу зборови. Напротив, треба да бидат мозокот на една нација. Мора да имаат интегритет и смелост не само да ја бараат вистината, туку и да се борат за неа. Со секое премолчување на понижувањата и оспорувањата на нашето постоење, ги понижуваат и навредуваат правдината и вистината, двете нешта кои самите велат дека ги слават како врвни вредности во животот. Не смее да се задушат сатирата и критиката кон неправичната власт, не смее театарот да молчи и да не создава претстави за слободата, да не ја исмејува своеглавоста, не смеат новинарите од трагачи по вистината да се претворат во епепе на власта. Дволично е професорите да им зборуваат на своите студенти за етичките вредности додека самите се кријат под камен кога треба смело да се критикуваат моќниците на власт кои масовно ги кршат тие етички вредности. Не смеат да молчат и светите лица, оние кои тврдат дека се носители на македонската традиција и посебност. Сите заедно треба да врескаат против неправдите кои ѝ се случуваат на оваа малечка и мирољубива земја.

Како заклучок, мора да разбереме дека ние сме главниот играч во играта наречена „држава“. Дека тајната е во нашето активно политичко учество, политичкиот интерес и интегритет. Мора да разбереме дека демократијата и слободите се кревки, дека мора активно да се гаат и чуваат зошто лесно се губат. Со нашата пасивност, неизлегување на избори и протести, безначајно празнење на социјалните мрежи, само им помагаме на оние желни за моќ, контрола и власт врз нашите животи. Им помагаме тие да одлучуваат во наше име, наместо ние да одлучуваме за самите себе. Со нашата политичка апатичност и незаинтересираност не се бориме за своите правдини, а со тоа му покажуваме на целиот свет дека самите себеси не се цениме и дека сме безвредни. А не сме!

The post Како самите придонесуваме за губењето на демократијата и слободите appeared first on Република.

Во Соборниот храм „Св.Климент Охридски“ се одржа концертот насловен „Слобода“ со кој оркестарот на Филхармонија го заокружи официјалниот дел од програмата на концертната сезона „Филхармонија во движење“. За првпат ќе биде изведено грандиозното вокално -инструментално дело „Реквием за војната“ од Бенџамин Бритн под диригентската палка на маестралниот Бенџамин Шварц (Израел/САД).

Во изведбата учествуваат Камерниот и симфонскиот оркестар на Филхармонија, Хорот на Софиската филхармонија, Детскиот хор при ДМБУЦ „Илија Николовски-Луј“ и солистите Весна Ѓиновска – Илкова, Стеван Каранац (Србија) и Горан Начевски.

Концертот им е посветен на сите жртви во војните кои се водат низ светот, а музиката е порака за мир!

„Реквием за војната“ Бенџамин Бритн го напишал како нарачка од Англиската катедрална црква „Св. Михаил“ во Вест Мидлендс, која повторно била изградена, откако целосно била разрушена по бомбардирањата во Втората светска војна. Ова дело претставува остварување на долгогодишниот сон на Бритн, во кое ја реализирал својата желба да напише вокално инструментално дело и воедно да ја инкорпорира во него сопствената верба во хуманоста и да го изрази своето длабоко сочувство кон жртвите во војните. Како што самиот изјавил “Реквием за војната“ е акт на помирување.

Во „Реквием за војната“ Бенџамин Бритн инкорпирира фрагменти од поетот Вилфред Овен (1893-1918), кој според него бил еден од „најголемите воени поети, еден од најоригиналните во 20 век.

Првата изведба на ова грандиозно дело била на 30 мај, 1962 година во Катердалната црква „Св. Михаил“. Реакциите од изведбата биле одлични – делото било декларирано како монументален музички тестамент против војната, конфликтите и насилството.

„Бенџамин Шварц е сензација. Со неговата чиста енергија, перфектна техника, во комбинација со мотивиран орекстар, тој успева да продуцира возбудлив и култивиран звук“. Ова се дел од зборовите со критичарите го опишуваат харизматичниот диригент Бенџамин Шварц кој како што оценуваат „има јасна визија во своите интерпретации“. Овие квалитети, заедно со широкиот репертоар на дела произлегуваат од неговата постојано присутна желба за истражување и проширување на индивидуалните звучни хоризонти. Следната сезона Шварц ќе работи како шеф диригент на државниот оркестар на Рајнската филхармонија. Од 2013-2016 година работи како музички директор на Филхармонискиот оркестар на Вроцлав, Полска. Со својата работа во овој оркестар тој беше вклучен и во голем број од настаните кои се реализираа во 2016 година кога Вроцлав беше Европска престолнина на културата. Работел и како гостин -диригент на Филхармонијата на Дисбург (2019-2020), бил гостин диригент на Симфонискиот оркестар на Сан Франциско и музички директор на Младинскиот оркестар во овој американски град. Репертоарот на Шварц го рефлектира неговиот анти-догматски, отворен однос кон програмата и делата од различни епохи и стилови – од делата на Џон Адамс, до Малер, Брамс, Барток… Бил вклучен и во проектот „Години на вознемиреност“ во соработка со скулпторот, сликар и сценограф Александар Ползин, продукција која се базира на поезијата на англо-американскиот поет В.Х. Оден, во која преку музика и слики се прикажуваат настани од раниот 20 век.

Како гостин диригент Шварц настапувал во Кралската филхамонија на Стокхолм, Филхармонијата на Лос Анѓелес, Кралскиот шкотски симфониски оркестар, симфонискиот оркестар на Токиот, Националниот оркестар на Лил и многу други. Работел и оперски продукции во Шведската кралска опера, Операта во Келн, Вајнмар… Работел и балетски продукции, меѓу кои и кореографијата на Пина Бауш на „Посветување на пролетта“.

Во неговата дискоградија се делата од Алберт Шнелцер кои ги сними до симфонискиот оркестар на Готенбург, делата на Поул Рудерс со Симфонискиот оркестар на Оденсе и музиката на Васо Мендонца со оркестарот на Гулбенкиан.

фото: Маја Аргакиева

The post „Реквием за војната“ од Бенџамин Бритн под диригентската палка на Бенџамин Шварц ја заокружи концертната сезона на Македонската филхармонија appeared first on Република.