планета земја Archives - Република https://arhiva3.republika.mk/tema/planeta-zemja/ За подобро да се разбереме Thu, 22 Aug 2024 17:59:07 +0000 mk-MK hourly 1 https://arhiva3.republika.mk/wp-content/uploads/2018/11/cropped-favicon-32x32.png планета земја Archives - Република https://arhiva3.republika.mk/tema/planeta-zemja/ 32 32 Кинески научници откриле шеми на забавување на ротацијата на Земјата во текот на милиони години https://arhiva3.republika.mk/zivot/kaleidoskop/kineski-nauchnitsi-otkrile-shemi-na-zabavuvane-na-rotatsijata-na-zemjata-vo-tekot-na-milioni-godini/ Thu, 22 Aug 2024 17:59:07 +0000 https://republika.mk/?p=809186

Кинески истражувачи, во соработка со колеги од Франција, Германија и Ирска, открија дека во периодот од пред 650 милиони години до пред 280 милиони години, растојанието од Земјата до Месечината се зголемило за приближно 20.000 километри, а должината на денот за околу 2,2 часа, објави билтенот на кинеското Министерство за наука и технологија.

Цитирајќи напис од професионално списание, весникот наведува дека ротацијата на Земјата се забавила со текот на времето поради дисипација на плимата и осеката, но дека стапката на тоа забавување не е прецизно одредена, објави Синхуа.

Истражувачите анализирале осум геолошки комплети податоци за да ја реконструираат историјата на ротацијата на Земјата од пред 650 милиони до пред 240 милиони години.

Нивните откритија им овозможија да тестираат физички модели на плимата и осеката и да идентификуваат шема на забавување на Земјата пред помеѓу 650 и 280 милиони години.

Конкретно, постојат два периода на големо забавување во ротацијата на Земјата – од пред 650 милиони до пред 500 милиони години и од 350 милиони до пред 280 милиони години – одделени со интервал на запрено забавување од пред 500 милиони до пред 350 милиони години.

Овие два периода се совпаднале со Камбриската експлозија, ненадејната појава на сложени повеќеклеточни макроскопски организми и најголемото масовно истребување во историјата на Земјата. Тие два периода можеби ги обезбедиле неопходните услови за еволуција на раните морски екосистеми, се наведува во написот.

Моделирањето покажа дека дисипацијата на плимата, освен во последно време, е главниот двигател на забавувањето на ротацијата на Земјата, се вели во написот.

Ма Чао, професор на Универзитетот за технологија во Ченгду, рече дека студијата има важно теоретско значење за истражување на климата, животната средина и биолошката еволуција на забавувањето на ротацијата на Земјата.

Тимот истражувачи дополнително ќе ги проучува внатрешните врски меѓу промените во ротацијата на Земјата и природните феномени како што се магнетното поле на Земјата, ефектите на плимата и осеката и климатските промени за да се изгради посеопфатен и попрецизен модел на еволуцијата на Земјиниот систем, рече Ма.

The post Кинески научници откриле шеми на забавување на ротацијата на Земјата во текот на милиони години appeared first on Република.

]]>

Кинески истражувачи, во соработка со колеги од Франција, Германија и Ирска, открија дека во периодот од пред 650 милиони години до пред 280 милиони години, растојанието од Земјата до Месечината се зголемило за приближно 20.000 километри, а должината на денот за околу 2,2 часа, објави билтенот на кинеското Министерство за наука и технологија. Цитирајќи напис од професионално списание, весникот наведува дека ротацијата на Земјата се забавила со текот на времето поради дисипација на плимата и осеката, но дека стапката на тоа забавување не е прецизно одредена, објави Синхуа. Истражувачите анализирале осум геолошки комплети податоци за да ја реконструираат историјата на ротацијата на Земјата од пред 650 милиони до пред 240 милиони години. Нивните откритија им овозможија да тестираат физички модели на плимата и осеката и да идентификуваат шема на забавување на Земјата пред помеѓу 650 и 280 милиони години. Конкретно, постојат два периода на големо забавување во ротацијата на Земјата – од пред 650 милиони до пред 500 милиони години и од 350 милиони до пред 280 милиони години – одделени со интервал на запрено забавување од пред 500 милиони до пред 350 милиони години. Овие два периода се совпаднале со Камбриската експлозија, ненадејната појава на сложени повеќеклеточни макроскопски организми и најголемото масовно истребување во историјата на Земјата. Тие два периода можеби ги обезбедиле неопходните услови за еволуција на раните морски екосистеми, се наведува во написот. Моделирањето покажа дека дисипацијата на плимата, освен во последно време, е главниот двигател на забавувањето на ротацијата на Земјата, се вели во написот. Ма Чао, професор на Универзитетот за технологија во Ченгду, рече дека студијата има важно теоретско значење за истражување на климата, животната средина и биолошката еволуција на забавувањето на ротацијата на Земјата. Тимот истражувачи дополнително ќе ги проучува внатрешните врски меѓу промените во ротацијата на Земјата и природните феномени како што се магнетното поле на Земјата, ефектите на плимата и осеката и климатските промени за да се изгради посеопфатен и попрецизен модел на еволуцијата на Земјиниот систем, рече Ма.

The post Кинески научници откриле шеми на забавување на ротацијата на Земјата во текот на милиони години appeared first on Република.

]]>
Научници тврдат дека откриле што се наоѓа во самиот центар на Земјата https://arhiva3.republika.mk/zivot/kaleidoskop/nauchnitsi-tvrdat-deka-otkrile-shto-se-naoga-vo-samiot-tsentar-na-zemjata/ Fri, 24 Feb 2023 21:05:53 +0000 https://republika.mk/?p=612941

Научниците ширум светот долго време се прашуваат што се наоѓа во самиот центар на Земјата, а најново истражување сугерира дека нашата планета има специјална железна топка во своето јадро. Студијата објавена во списанието „Nature Communications“ наведува дека под најоддалечената кора, мантија, стопената течност на надворешното и на внатрешното јадро се наоѓа цврстиот метален центар на Земјата, кој всушност има уште еден скриен слој или „најдлабоко внатрешно јадро“.

Монументалното откритие сугерира дека Земјата има пет главни слоеви наместо четири и понуди нови детали кои научниците би можеле да ги искористат за да откријат некои од најстарите мистерии за нашата планета и како таа настанала. Во соопштението за медиумите се тврди дека геонаучниците првпат, пред околу 20 години, предложиле дека јадрото на Земјата може да има дополнителен, невидлив слој.

Авторите на новата студија тврдат дека со користење на податоци собрани со мерење на сеизмичките бранови на земјотресите кои поминале низ центарот на Земјата, конечно го откриле најдлабокото јадро. Сеизмичките бранови се вибрации кои се движат во или по површината на Земјата и низ нејзините внатрешни слоеви како резултат на земјотреси, вулкани или други причини.

Составот на новооткриениот слој е сличен на оној над него

Во оваа студија за првпат известуваме за набљудувања на сеизмички бранови кои потекнуваат од силни земјотреси кои патуваат напред-назад од едната до другата страна на земјината топка до пет пати“, пишува коавторот на студијата д-р Тан-Сон Фам., сеизмолог и постдокторски соработник во Истражувачката школа за наука на Земјата на Австралискиот национален универзитет во Канбера.

Фам верува дека причината зошто овој слој претходно не бил детално проучен е затоа што неговиот состав е многу сличен на она што се наоѓа над него. И овој новооткриен центар, за кој студијата наведува дека најверојатно е метална топка широка 644 километри и неговата надворешна обвивка е направена од легура на железо и никел, со одредени други елементи во трагови.

Покрај тоа, преминот од највнатрешната (цврста) топка кон надворешната обвивка на внатрешното јадро (исто така цврста обвивка) се чини дека е повеќе постепен отколку остар. Затоа не можеме да го набљудуваме преку директни рефлексии на сеизмичките бранови од тоа“, објаснува Фам.

„Внатрешното јадро има изразена анизотропија“

Користејќи инструменти кои детектираат вибрациони бранови, истражувачите откриле дека највнатрешното јадро има посебна анизотропија, својство на материјата што му овозможува да заземе различни карактеристики во зависност од аголот од кој му се приближува.

Пример за предмет кој е анизотропен е парче дрво: многу е полесно да се исецка парче огревно дрво со тоа што ќе го удри во насока на неговото зрно отколку против него. Ова е токму карактеристиката што го разликува најдлабокото јадро.

Ова би можело да овозможи подобро разбирање на магнетното поле на Земјата

Кога станува збор за проценка на јадрото на Земјата, истражувачите погледнале колку брзо сеизмичките бранови патуваат низ него во различни насоки и откриле дека највнатрешното јадро ја менува брзината на тие бранови на различен начин од слојот над него, надворешното јадро, школка.

Откривањето на нов слој повеќе од 1.600 километри под нашите стапала е значајно. Присуството на јасно највнатрешно јадро може да им даде на научниците подобро разбирање за магнетното поле на Земјата и како тоа еволуирало и ќе продолжи да се развива.

Фам истакнува дека новото откритие „ни дава увид во тоа што би можело да се случи со другите планети“.

Да го земеме Марс како пример. Сè уште не разбираме зошто (магнетното поле на Марс) престана да постои во минатото“, нагласува тој.

The post Научници тврдат дека откриле што се наоѓа во самиот центар на Земјата appeared first on Република.

]]>

Научниците ширум светот долго време се прашуваат што се наоѓа во самиот центар на Земјата, а најново истражување сугерира дека нашата планета има специјална железна топка во своето јадро. Студијата објавена во списанието „Nature Communications“ наведува дека под најоддалечената кора, мантија, стопената течност на надворешното и на внатрешното јадро се наоѓа цврстиот метален центар на Земјата, кој всушност има уште еден скриен слој или „најдлабоко внатрешно јадро“. Монументалното откритие сугерира дека Земјата има пет главни слоеви наместо четири и понуди нови детали кои научниците би можеле да ги искористат за да откријат некои од најстарите мистерии за нашата планета и како таа настанала. Во соопштението за медиумите се тврди дека геонаучниците првпат, пред околу 20 години, предложиле дека јадрото на Земјата може да има дополнителен, невидлив слој. Авторите на новата студија тврдат дека со користење на податоци собрани со мерење на сеизмичките бранови на земјотресите кои поминале низ центарот на Земјата, конечно го откриле најдлабокото јадро. Сеизмичките бранови се вибрации кои се движат во или по површината на Земјата и низ нејзините внатрешни слоеви како резултат на земјотреси, вулкани или други причини.

Составот на новооткриениот слој е сличен на оној над него

Во оваа студија за првпат известуваме за набљудувања на сеизмички бранови кои потекнуваат од силни земјотреси кои патуваат напред-назад од едната до другата страна на земјината топка до пет пати“, пишува коавторот на студијата д-р Тан-Сон Фам., сеизмолог и постдокторски соработник во Истражувачката школа за наука на Земјата на Австралискиот национален универзитет во Канбера.
Фам верува дека причината зошто овој слој претходно не бил детално проучен е затоа што неговиот состав е многу сличен на она што се наоѓа над него. И овој новооткриен центар, за кој студијата наведува дека најверојатно е метална топка широка 644 километри и неговата надворешна обвивка е направена од легура на железо и никел, со одредени други елементи во трагови.
Покрај тоа, преминот од највнатрешната (цврста) топка кон надворешната обвивка на внатрешното јадро (исто така цврста обвивка) се чини дека е повеќе постепен отколку остар. Затоа не можеме да го набљудуваме преку директни рефлексии на сеизмичките бранови од тоа“, објаснува Фам.

„Внатрешното јадро има изразена анизотропија“

Користејќи инструменти кои детектираат вибрациони бранови, истражувачите откриле дека највнатрешното јадро има посебна анизотропија, својство на материјата што му овозможува да заземе различни карактеристики во зависност од аголот од кој му се приближува. Пример за предмет кој е анизотропен е парче дрво: многу е полесно да се исецка парче огревно дрво со тоа што ќе го удри во насока на неговото зрно отколку против него. Ова е токму карактеристиката што го разликува најдлабокото јадро.

Ова би можело да овозможи подобро разбирање на магнетното поле на Земјата

Кога станува збор за проценка на јадрото на Земјата, истражувачите погледнале колку брзо сеизмичките бранови патуваат низ него во различни насоки и откриле дека највнатрешното јадро ја менува брзината на тие бранови на различен начин од слојот над него, надворешното јадро, школка. Откривањето на нов слој повеќе од 1.600 километри под нашите стапала е значајно. Присуството на јасно највнатрешно јадро може да им даде на научниците подобро разбирање за магнетното поле на Земјата и како тоа еволуирало и ќе продолжи да се развива. Фам истакнува дека новото откритие „ни дава увид во тоа што би можело да се случи со другите планети“.
Да го земеме Марс како пример. Сè уште не разбираме зошто (магнетното поле на Марс) престана да постои во минатото“, нагласува тој.

The post Научници тврдат дека откриле што се наоѓа во самиот центар на Земјата appeared first on Република.

]]>
Нешто чудно се случува во земјиното јадро: Научниците тврдат дека го променило правецот на ротација https://arhiva3.republika.mk/zivot/kaleidoskop/neshto-chudno-se-sluchuva-vo-zemjinoto-jadro-nauchnitsite-tvrdat-deka-go-promenilo-pravetsot-na-rotatsija/ Thu, 26 Jan 2023 07:08:20 +0000 https://republika.mk/?p=601102

Внатрешното јадро на нашата планета почна да се врти во спротивна насока. Илјадници километри под површината на нашата планета можеби се случува нешто чудно. Преовладувачките научни теории велат дека јадрото на Земјата ротира побрзо од обвивката на јадрото и остатокот од планетата, но во иста насока, во која Земјата ротира. Сепак, кинеските научници тврдат дека новите податоци покажуваат дека тоа повеќе не е така.

„Бевме многу изненадени“, велат Ји Јанг и Ксијаодонг Сонг, сеизмолози од Универзитетот во Пекинг, чие истражување е објавено во списанието Nature Geoscience.

Резултатите од нивното истражување би можеле да фрлат светлина на многу мистерии за внатрешноста на Земјата, вклучително и кој дел од внатрешното јадро е одговорен за одржување на магнетното поле на планетата и за влијанието на стапката на ротација на Земјата.

Околу 5.000 километри под површината каде што живееме, оваа „планета во планета“ може да се врти независно додека лебди во надворешното јадро од течен метал. Како точно ротира внатрешното јадро е предмет на дебата меѓу научниците, а новото истражување секако ќе поттикне многу дискусии и ќе предизвика контроверзии – кои самите научници веќе ги предвидоа, свесни за тоа колку малку всушност го разбираме „срцето“ на нашата планета.

Она што малку е познато за внатрешното јадро доаѓа од мерењето на малите разлики во сеизмичките бранови – создадени од земјотреси или понекогаш нуклеарни експлозии – додека минуваат низ центарот на Земјата. Во потрагата за следење на движењето на внатрешното јадро, новото истражување објавено во списанието Nature ги анализираше сеизмичките бранови од повторливи земјотреси во последните шест децении.

Авторите на студијата, Ксиаодонг Сонг и Ји Јанг, рекоа дека откриле дека ротацијата на внатрешното јадро „речиси запре околу 2009 година, а потоа се сврте во спротивна насока“ и додадоа дека веруваат дека „внатрешното јадро се ротира, во однос на Земјата. површина, напред-назад, како лулашка. Еден циклус на лулашката трае околу седум децении, што значи дека го менува правецот на секои 35 години“.

Тие рекоа дека претходно го смени курсот во раните 1970-ти, но предвидоа дека следниот пресврт ќе биде во средината на 2040-тите. Истражувачите рекоа дека оваа ротација приближно се совпаѓа со промените во она што се нарекува „должина на денот“ – мали варијации во точното време што и е потребно на Земјата да се врти околу својата оска.

Новото истражување е само една од низата теории кои се занимаваат со ротација на „срцето“ на планетата. Имено, би можеле да ги споредиме сеизмолозите со лекари кои ги проучуваат внатрешните органи на телото на пациентите користејќи несовршена или ограничена опрема. За жал, на нашите „доктори за внатрешноста на планетата“ моментално им недостасуваат алатки за да дадат увид како оние што ги даваат КТ и рендгенските скенови на човечкото тело.

Поради ова, нашата слика за внатрешноста на Земјата е сè уште нејасна и се појавуваат многу теории. Некои од нив, на пример, сугерираат дека внатрешното јадро може да има уште една железна топка внатре. Можеме само да се надеваме дека во иднина ќе добиеме нови сознанија и алатки кои ќе ни помогнат подобро да ја разбереме нашата планета – дотогаш треба да се потпреме на теории како онаа претставена во една неодамнешна студија.

The post Нешто чудно се случува во земјиното јадро: Научниците тврдат дека го променило правецот на ротација appeared first on Република.

]]>

Внатрешното јадро на нашата планета почна да се врти во спротивна насока. Илјадници километри под површината на нашата планета можеби се случува нешто чудно. Преовладувачките научни теории велат дека јадрото на Земјата ротира побрзо од обвивката на јадрото и остатокот од планетата, но во иста насока, во која Земјата ротира. Сепак, кинеските научници тврдат дека новите податоци покажуваат дека тоа повеќе не е така.
„Бевме многу изненадени“, велат Ји Јанг и Ксијаодонг Сонг, сеизмолози од Универзитетот во Пекинг, чие истражување е објавено во списанието Nature Geoscience.
Резултатите од нивното истражување би можеле да фрлат светлина на многу мистерии за внатрешноста на Земјата, вклучително и кој дел од внатрешното јадро е одговорен за одржување на магнетното поле на планетата и за влијанието на стапката на ротација на Земјата. Околу 5.000 километри под површината каде што живееме, оваа „планета во планета“ може да се врти независно додека лебди во надворешното јадро од течен метал. Како точно ротира внатрешното јадро е предмет на дебата меѓу научниците, а новото истражување секако ќе поттикне многу дискусии и ќе предизвика контроверзии – кои самите научници веќе ги предвидоа, свесни за тоа колку малку всушност го разбираме „срцето“ на нашата планета. Она што малку е познато за внатрешното јадро доаѓа од мерењето на малите разлики во сеизмичките бранови – создадени од земјотреси или понекогаш нуклеарни експлозии – додека минуваат низ центарот на Земјата. Во потрагата за следење на движењето на внатрешното јадро, новото истражување објавено во списанието Nature ги анализираше сеизмичките бранови од повторливи земјотреси во последните шест децении. Авторите на студијата, Ксиаодонг Сонг и Ји Јанг, рекоа дека откриле дека ротацијата на внатрешното јадро „речиси запре околу 2009 година, а потоа се сврте во спротивна насока“ и додадоа дека веруваат дека „внатрешното јадро се ротира, во однос на Земјата. површина, напред-назад, како лулашка. Еден циклус на лулашката трае околу седум децении, што значи дека го менува правецот на секои 35 години“. Тие рекоа дека претходно го смени курсот во раните 1970-ти, но предвидоа дека следниот пресврт ќе биде во средината на 2040-тите. Истражувачите рекоа дека оваа ротација приближно се совпаѓа со промените во она што се нарекува „должина на денот“ – мали варијации во точното време што и е потребно на Земјата да се врти околу својата оска. Новото истражување е само една од низата теории кои се занимаваат со ротација на „срцето“ на планетата. Имено, би можеле да ги споредиме сеизмолозите со лекари кои ги проучуваат внатрешните органи на телото на пациентите користејќи несовршена или ограничена опрема. За жал, на нашите „доктори за внатрешноста на планетата“ моментално им недостасуваат алатки за да дадат увид како оние што ги даваат КТ и рендгенските скенови на човечкото тело. Поради ова, нашата слика за внатрешноста на Земјата е сè уште нејасна и се појавуваат многу теории. Некои од нив, на пример, сугерираат дека внатрешното јадро може да има уште една железна топка внатре. Можеме само да се надеваме дека во иднина ќе добиеме нови сознанија и алатки кои ќе ни помогнат подобро да ја разбереме нашата планета – дотогаш треба да се потпреме на теории како онаа претставена во една неодамнешна студија.

The post Нешто чудно се случува во земјиното јадро: Научниците тврдат дека го променило правецот на ротација appeared first on Република.

]]>