Откако во хрватската јавност се отвори прашањето за враќањето на мигранти од земји-членки на ЕУ наводно со „тајни авионски летови“ и предупредувањата дека Хрватска станува своевиден „hot spot“, Дојче Веле (DW) пишува дека Германија има план да врати повеќе од 16.000 мигранти во Хрватска, согласно со Уредбата Даблин III.

Даблинската уредба предвидува дека за конкретно барање за азил е одговорна таа земја членка на Европската Унија каде што лицето за првпат влегло на територијата на ЕУ, односно каде што првпат било регистрирано.

Споменувајќи примери за одредени летови со мигранти кон Загреб, DW наведува дека овие летови не се тајни. На пример, кон средината на јуни бил организиран еден таков Даблин-лет е организиран за Штутгарт.

„Тогаш беше официјално потврдено дека авионот бил целосно исполнет, а во Загреб, меѓу другите, била префрлена и една личност против која во Баварија била покрената истражна постапка поради сомнежи за екстремистичка активност. Тој странец директно од истражен затвор бил префрлен на аеродромот во Штутгарт и вратен во Република Хрватска“, пишува DW.

Во текстот се истакнува дека Германија има намера да го забрза протерувањето на лица кои немаат право на заштита. Додава дека во 2023 година, согласно Даблин III, Германија сакала да депортира 74.622 лица во други земји на ЕУ.

„Најмногу барања за преземање на баратели на азил Германците во минатата година испратиле до Хрватска (16.704) и Италија (15.749), но најчесто без успех. Иако некои други земји на ЕУ се согласиле да преземат околу 55.000 од овие „Даблин-случаи“, во текот на целата 2023 година од Германија биле депортирани само 5.053 лица“, потврдил Сојузниот завод за миграции и бегалци (БАМФ), пренесува DW.

Според DW, во првата половина на минатата година Германија испратила барања до други членки на ЕУ за прифаќање на околу 40.000 мигранти. Во 25.000 случаи, тие се согласиле да ги прифатат овие лица, но во практика, во првите два квартали на тековната година, биле депортирани само околу 3.500 лица.

Италија, на пример, генерално се противи на прифаќањето на лица депортирани од Германија. Рим очигледно нема намера да го смени овој став до стапувањето во сила на новиот Пакт на ЕУ за миграции и азил во 2026 година, чија цел е подобра заштита на често премногу пропустливите надворешни граници на Унијата.

„Хрватските власти очигледно се покооперативни од италијанските. За враќањето на азилантите во Хрватска, на пример, неколку пати разговарал баварскиот министер за внатрешни работи Јоаким Херман (ЦСУ) со својот хрватски колега Давор Божиновиќ (ХДЗ)“, се наведува, меѓу другото, во извештајот на DW.

The post Германија планира да врати повеќе од 16.000 мигранти во Хрватска appeared first on Република.

Откако во хрватската јавност се отвори прашањето за враќањето на мигранти од земји-членки на ЕУ наводно со „тајни авионски летови“ и предупредувањата дека Хрватска станува своевиден „hot spot“, Дојче Веле (DW) пишува дека Германија има план да врати повеќе од 16.000 мигранти во Хрватска, согласно со Уредбата Даблин III.

Даблинската уредба предвидува дека за конкретно барање за азил е одговорна таа земја членка на Европската Унија каде што лицето за првпат влегло на територијата на ЕУ, односно каде што првпат било регистрирано.

Споменувајќи примери за одредени летови со мигранти кон Загреб, DW наведува дека овие летови не се тајни. На пример, кон средината на јуни бил организиран еден таков Даблин-лет е организиран за Штутгарт.
„Тогаш беше официјално потврдено дека авионот бил целосно исполнет, а во Загреб, меѓу другите, била префрлена и една личност против која во Баварија била покрената истражна постапка поради сомнежи за екстремистичка активност. Тој странец директно од истражен затвор бил префрлен на аеродромот во Штутгарт и вратен во Република Хрватска“, пишува DW.

Во текстот се истакнува дека Германија има намера да го забрза протерувањето на лица кои немаат право на заштита. Додава дека во 2023 година, согласно Даблин III, Германија сакала да депортира 74.622 лица во други земји на ЕУ.

Најмногу барања за преземање на баратели на азил Германците во минатата година испратиле до Хрватска (16.704) и Италија (15.749), но најчесто без успех. Иако некои други земји на ЕУ се согласиле да преземат околу 55.000 од овие „Даблин-случаи“, во текот на целата 2023 година од Германија биле депортирани само 5.053 лица, потврдил Сојузниот завод за миграции и бегалци (БАМФ), пренесува DW.

Според DW, во првата половина на минатата година Германија испратила барања до други членки на ЕУ за прифаќање на околу 40.000 мигранти. Во 25.000 случаи, тие се согласиле да ги прифатат овие лица, но во практика, во првите два квартали на тековната година, биле депортирани само околу 3.500 лица.

Италија, на пример, генерално се противи на прифаќањето на лица депортирани од Германија. Рим очигледно нема намера да го смени овој став до стапувањето во сила на новиот Пакт на ЕУ за миграции и азил во 2026 година, чија цел е подобра заштита на често премногу пропустливите надворешни граници на Унијата.

„Хрватските власти очигледно се покооперативни од италијанските. За враќањето на азилантите во Хрватска, на пример, неколку пати разговарал баварскиот министер за внатрешни работи Јоаким Херман (ЦСУ) со својот хрватски колега Давор Божиновиќ (ХДЗ)“, се наведува, меѓу другото, во извештајот на DW.

The post Германија планира да врати повеќе од 16.000 мигранти во Хрватска appeared first on Република.

Хрватска потпиша договор од 86 милиони евра за набавка на шест беспилотни летала Бајрактар ТБ2 од Турција, со рок на испорака до 2026 година.

Дроновите Барјактар ​с​е познати по својот успех во глобалните конфликтни зони каде што противникот нема модерна заштита од воздушна одбрана.

Поради своите карактеристики Бајрактар ​​ТБ2 продолжува да привлекува меѓународни купувачи.

The post Хрватска ќе купува шест турски борбени дронови Бајрактар за 86 милиони евра appeared first on Република.

Хрватските медиуми јавија утрово дека е уапсен министерот за здравство Вили Берош, по што премиерот Андреј Пленковиќ свикал средба со коалициските партнери.

Премиерот го разреши Вили Берош од министерската должност, и ја назначи д-р Ирена Хрстиќ за државен секретар која ќе раководи со Министерството за здравство до стапување на функцијата на новиот министер, јавија медиумите во Хрватска.

Состанокот на коалицијата е во 10 часот.

По 11 часот очекувајте медиумска конференција на премиерот, соопштуваат од Владата.

Во 13 часот прес конференција закажаа и од Државното обвинителство.

Еден од осомничените лекари е шефот на Клиниката за неврохирургија КБ Сестри на милосрдни проф. д-р. Крешимир Ротим.

Хина јави дека приведувањата се поради наводно набавка на дуални микроскопи за неврохирургија, што наводно биле преплатени, а меѓу уапсените е и Роти.

Припадници на хрватската Национална полициска канцеларија за сузбивање на корупција и организиран криминал утрово организираа голема акција во која упаднаа и во домот на актуелниот министер за здравство Вили Берош.

На адресата на министерот за здравство Вили Берош, како што објави Јутарњи лист, дошле со наредби за претрес.

Според првичните информации, истражителите освен министерот, цел се и неколку лекари, меѓу кои и директори на болници.

Канцеларија за сузбивање на корупција и организиран криминал (УСКОК) соопшти дека „приведувањата и спроведувањето на итните доказни дејствија се резултат на истрагите  што претходно ги спроведе УСКОК“.

Наведените дејствија се вршат на подрачјето на Загреб и Скрадин во врска со повеќе лица, од кои едното е висок државен функционер, а за кои постои основано сомнение дека сториле коруптивни кривични дела. По распитот на осомничените УСКОК ќе донесе одлука за понатамошно постапување по предметниот случај за што благовремено ќе ја информира јавноста“.

The post Уапсен министерот за здравство на Хрватска Вили Берош appeared first on Република.

Здравствените работници во Хрватска, организирани од Синдикатот Заедно, од понеделник ќе започнат штрајк во текот на кој услуги ќе даваат само во итни случаи, соопштено е денеска во Загреб.

„Поголемиот дел од установите во Хрватска ќе штрајкуваат. Како што најавивме ќе се работи само со итни случаи, односно  целата дијагностичка, лабораториска и радиолошка обработка нема да се извршуваат“, изјави потпретседателот на Синдикатот, Санда Алиќ на прес-конференција пред Клиничкиот болнички центар Загреб.

Здравствените работници собрани во синдикатот бараат зголемување на основицата за најмалку 20 отсто и промена на регулативата за коефициенти. Како што е најавено, штрајкот ќе се спроведува во сите големи болници и некои здравствени домови.

The post Здравствените работници во Хрватска најавија дека ќе одржат штрајк на 11 ноември appeared first on Република.

Хрватското министерство за одбрана соопшти дека Хрватска ќе испорача дел од своите тенкови и борбени возила во Украина, а ќе купи и до 50 нови тенкови „Леопард“ од Германија.

За ова во Берлин разговарале хрватскиот министер за одбрана Иван Анушиќ и германскиот министер за одбрана Борис Писториус.

Како што се наведува во соопштението, главна тема на средбата била опремувањето и модернизацијата на хрватската армија со акцент на набавката на нови тенкови „Леопард 2А8“.

Германија ја покани Хрватска да се приклучи на германската програма за заедничка набавка на главниот борбен тенк „Леопард 2А8“.

Министрите потпишаа писмо за намери во кое изразија подготвеност при првата испорака да достават 30 тенкови М-84 и 30 пешадиски борбени возила М-80 од хрватските резерви во Украина, како и дека финансиските средства што Хрватска ќе ги добие од Германија за овие тенкови и борбени возила ќе се користат за купување нови германски тенкови „Леопард 2А8“.

За тој износ, имено, би се намалила вкупната цена на новиот 'Леопард 2А8'. Со оглед на потребите на хрватската армија, Хрватска има намера да набави до 50 нови 'Леопард 2А8'“, се вели во соопштението на хрватското Министерство.

Анушиќ истакна дека Германија е важен партнер за Хрватска во областа на одбраната и додаде дека приоритет е зајакнување и проширување на оваа соработка, додека Писториус изјави дека Хрватска е сигурен партнер и дека со потпишувањето на писмото за намери одлучила да инвестира во своите вооружени сили, се додава во соопштението.

The post Хрватска ќе купи нови тенкови „Леопард“ од Германија, а своите ќе ги испрати во Украина appeared first on Република.

Го имаме Рацин, кој е всушност канон, значи дека постоиме како култура, како јазик, како нација! Почетокот на официјализирањето на македонскиот јазик на Првото заседание на АСНОМ и градењето на нацијата не се без корен, иако нашите соседи и од југот и од истокот, упорно се обидуваат да се убедат себеси, Европа и светот, дека македонската нација е накарадно „посадена“ во една новоформирана бившојугословенска република од страна на југословенскиот „диктатор“, Јосип Броз Тито. Првата книга на македонски јазик во слободна Македонија напишана од Ацо Шопов, не е само резултат на борбата, туку и самата, тогаш, сѐ уште е и борба – борба со збор, но и со културолошки и општествен чекор што го распламтува македонското постоење како факт, но и како конкретно остварен, легален и легитимен чин, наспроти претходното третирање на употребата на македонскиот јазик за илегалност. Со книгата објавена во 1944 година, Шопов и ја остварува литературнојазичната заложба на Крсте Мисирков на дело.

Ова се дел од пораките што беа упатени на манифестацијата „Македонскиот јазик е наш идентитет“ што се одржа во преполната сала на Градската библиотека во Самобор, со финансиска поддршка на Министерството за наука, образование и млади на Република Хрватска. Во централниот дел на манифестацијата одржаа Весна Мојсова-Чепишевска и Иван Антоновски од Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ и Елка Јачева-Улчар од Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“. Голем број Македонци, студенти и ученици што го изучуваат македонскиот јазик, книжевници, музичари и други важни чинители на хрватската општествена стварност, со оваа манифестација чествуваа неколку значани јубилеи: 85 години од објавувањето на „Бели мугри“ од Рацин и тоа токму во Самобор, 80 години од одлуката на АСНОМ македонскиот јазик да е официјален во македонската држава и 80 години од објавувањето на првата поетска книга на македонски јазик во слободна Македонија – Шоповата „Песни“. Носител на проектот беше македонското културно друштво „Охридски бисер“ од Загреб, под координација на македонистката што живее и работи во Хрватска, Ивана Брезовец, којашто напоменува:

– Манифестацијата „Македонскиот јазик е нашиот идентитет“ за првпат се одржува оваа година. Нашиот јазик и книжевност имаат свои значајни личности и датуми кои заслужуваат достојно да бидат одбележани и надвор од границите на нашата земја. Мојата желба беше Самобор и Рацин да нѐ обединат и да бидат мостот кој нѐ поврзува. На исто место на македонски јазик да зборуваат најзначајните проучувачи кои посветено работат во промовирањето и проучување на делото на нашите основоположници, на нашите инспиративни поети, писатели, критичари, научни работници.

„Силно светнал ден“ беше насловено предавањето на истакнатиот рацинолог, Весна Мојсова-Чепишевска, во коешто за првпат, на таков начин се презентира толкав корпус зачувани сведоштва, архивирана документација и сеќавања за објавувањето на книгата „Бели мугри“ од Рацин, со осврнување и кон досегашните научни согледби. Во исто време, таа се осврна и на книжевната генеза на „Бели мугри“, но и воопшто на релациите на Рацин со Хрватска.

Ако се согледа во целост Рациновиот творечки опус, нè запрепастува фактот дека тој воглавно е објавен токму во Хрватска. Некои од тие трудови, како расказот „Во каменоломот“ кој победува на литературниот конкурс на загрепското списание „Литература“ во 1932., или песната „До еден работник“ како прва авторска песна објавена на македонски јазик во XX век, конкретно во април 1936 година, во загрепското списание „Книжевник“ и особено поетската збирка „Бели мугри“ и визионарскиот манифест за раѓањето на новата македонска книжевност под наслов „Развитокот и значењето на една нова наша книжевност“ повторно објавен во Загреб, во 1940 година, сите тие се од исклучителна важност за развојот на македонската книжевност и тоа од повеќе аспекти – литературно-историски, уметнички, јазички и теориски, нагласи Мојсова-Чепишевска.

Во дел од предавањето, таа и напомена:

Кочо Рацин е канон. Со неговата збирка „Бели мугри“ се удираат темелите на современата македонска поезија. Рацин со помош на креативната корекција која е манифестирана преку напуштањето на поетиката на експресионизмот и ослободувањето од српскохрватскиот, односно српскиот јазик се издигнува во канон. Потврда за Рацин како канон во македонската современа книжевност претставува и влијанието што тој ќе го изврши врз хрватскиот поет Јуре Каштелан кој во 1948 година, во Хрватска ја објавува книгата „Македонски народни песни“ што претставува прв повоен препев на македонската народна поезија на хрватски јазик и воопшто на некој друг јазик.

Лингвистиката Елка Јачева-Улчар одржа предавање под наслов „Претходниците и историјатот на македонскиот правопис – од одлуката за неговото донесување на 2.8.1944 до денес“ во коешто се осврна на повеќе важи прашања од историјата на македонскиот јазик и за актуелните состојби.

Покрај, пишувањето на македонски и за македонскиот јазик од нашите преродбеници и учебникари во 19 век, како Константин Миладинов, Ѓорѓија Пулевски, Димитар Македонски и др., македонскиот јазик, речиси, истовремено со излегувањето на Пулевската „Славјанско-маќедонска општа историја“ (1892) ја добива својата научна потврда за своето постоење. Станува збор за првата одбранета докторска дисертација за македонскиот јазик на тогашниот Дерптски универзитет (денес „Тарту“) во Естонија. Докторандот е еден балто-германскиот лингвист Леонард Готхилф Мазинг, кој исто како и Крсте Мисирков бил ученик и пријател на Иван Александрович Бодуен де Куртене, којшто бил и поддржувач на тезата за засебноста на македонскиот јазик: македонските говори кои ги истражувал во 1877 г. ги изделил како посебна словенска гранка, нагласи Јачева-Улчар.

Во однос на некои прашања од понов датум, таа го издвои и заговарањето од една група писатели, во раните 90-ти години, непосредно пред осамостојувањето на Македонија, за внесување на буква за бележење на темниот вокал со употреба на нацртот од старослвенската кирилица за т.н. јор или голем ер за бележење на полувокалот од заден ред.

До тогаш заговараната реформа, за среќа, не дојде. И тогаш како и денес сметам дека тоа што фатило корен во нашата писмена традиција не треба да се менува. Поинаку, може да се предизвика уште поголема неписменост при веќе постоен голем процент на неписменост, дотолку повеќе што внесување на нова графема во азбуката на еден јазик значи голема правописна реформа која не можат да си ја дозволат многу поголеми и побогати држави од нашата… …Конечно, во македонистиката имаме толку многу празнини кои чекаат на нас да ги пополниме, така што реформа во азбуката што ќе повлече и реформа во правописот е последната работа со која треба да се занимаваат македонските лингвисти.

За првата поетска книга во слободна Македонија, говореше Иван Антоновски, којшто важи за познавач на творештвото на Ацо Шопов, при што овојпат, поезијата на македонскиот класик беше ставена и во дијалог со творештвото, идеологијата и визијата на Рацин.

Некој можеби и ќе рече дека ако „Песни“ не се случела во таа, 1944., имајќи ги предвид натамошните творечки остварувања на Шопов, сигурно би била пообемна и поетички покомплексна. Но, очигледно, таа се случува тогаш и како резултат на свесноста дека е нужна, неопходна и за самиот развиток на македонскиот литературен јазик. За да биде и книжевен браник од тогашните и натамошните напади и нелингвистички негирања упатени кон него, за кои несомнено, Шопов бил повеќе од свесен, и затоа, неколку години подоцна, во 1950 година, Шопов отворено ќе порача: „Инфорбировците од Бугарија можат да го одречуваат македонскиот јазик колку што сакаат. Нивно е да се нервираат и псуат. А ние сигурно одиме по правиот пат во развитокот на нашиот литературен јазик“. Се чини, истово важи и денес, за наследниците на инфорбировците, по не малку минати децении од тој непрекинат развиток, кога Шоповата „Песни“ е една од неговите почетни точки – книга во која официјално се остварува нашиот народен јазик слободно, и пред да се случи процесот на кодификација, нагласи меѓу другото, Антоновски.

Инаку, на овој дел од манифестацијата, пред присутните, со поддршка за настанот се обратија и Маја А. Балабурски, ополномоштен министер во македонската амбасада во Хрватска, Миран Шиоќ, претседател на Градскиот совет на Самобор, директорката на Градската библиотека, Мирјана Димњаковиќ и претседателката на „Охридски бисер“, Виолета Штерјова.

Во проектот ги вклучивме и училиштата од Република Хрватска во коишто се изучуваат македонскиот јазик и култура. Воспоставивме соработка со Детските Рацинови средби во Велес, распишавме поетски конкурс за учениците во Хрватска со тема „Рацин во моите очи“. Ученичките Јана Димовски, Ева Русевски и Александра Мерпушкоски како наградени учесници ќе ги посетат градот Велес и родната куќа на Кочо Рацин, како и манифестацијата „Детски Рацинови средби“. Дел од проектот беше и јазичната работилница „Учиме македонски јазик“ која се одржа во Градската библиотека во Самобор, во детското одделение. Учесници беа ученици од четврто одделение во ОУ „Богомил Тонија“, напомена Ивана Брезовец.

Во рамките на централниот настан на манифестацијата, покрај предавањата на истакнатите истражувачи, со учество на најмладите се рецитираше и поезија, на македонски и во препев на хрватски јазик. Свои стихови читаа учениците Петар и Павел Богатинови, а стихови на Рацин и Шопов, средношколките Ева Матишиќ, Исидора Спиркоска и Александра Мерпушкоски. Програмата ја збогатија музичките ансамбли „Езерки“ и „Моми бисерни“, при што македонската народна песна одекна во Самобор.

Во текот на манифестацијата, со учесниците од Македонија беа одржани работни средби во македонската Амбасада и во македонскиот Културно-информативен центар во Загреб. Македонското културно друштво ,,Охридски бисер” подари триесет книги од издаваштвото на Заедницата на Македонците во Република Хрватска на Градската библиотека во Самобор.

Ова за нас е прва манифестација од ваков вид и се надевам дека ќе прерасне во традиција, а дека Самобор и Загреб ќе продолжат да будат едни од најзначајните центри на македонистиката, истакнува Брезовец.

The post „Македонскиот јазик е наш идентитет“ одекна во Хрватска – Рацин, Шопов и македонскиот правопис во фокусот appeared first on Република.

Во Хрватска минатата година се родени најмалку деца од 1991 година, а животниот век е за три години пократок од просекот на ЕУ, покажуваат податоците на Хрватскиот завод за јавно здравје (ХЗЈЗ) за природното движење на населението во 2023 година.

Според овие податоци, минатата година во Хрватска се родени 32.170 деца. Хрватска во последните три децении е една од земјите со низок наталитет - во 1997 година, на пример, во таа земја се родиле 55.501 дете, во 2000 година имало 43.746 новороденчиња, а од 2013 година и влезот на Хрватска во ЕУ, тој број падна под 40.000 и продолжи да се намалува.

Лани, според истите податоци, паднала и смртноста - имало 51.275 умрени, за 5.704 помалку од 2022.

Стапката на природниот прираст била негативна и изнесувала -5,0, односно имало 19.105 умрени повеќе од родени.

Речиси сите окрузи имаат негативен природен прираст, со најлоша состојба во Личко-Сењска, Приморје-Горски Котар и Карловац, а најдобра е во округот Меѓумурје.

Според податоците на Евростат, очекуваниот животен век кај мажите се зголемил од 74,6 на 75,4 години, додека кај жените од 80,8 на 81,8 години. Очекуваниот животен век во Хрватска е три години пократок од просекот на ЕУ, па така лани во Хрватска просекот за двата пола бил 78,6 години, а во ЕУ 81,5 години.

ХЗЈЗ објави и извештај за абортуси во здравствените установи во 2023 година, според кој се евидентирани 3.015 легално предизвикани абортуси или 9,3 абортуси на сто раѓања. Бројот на абортуси минатата година во Хрватска бил за 23 помалку од 2022 година.

The post Во Хрватска лани родени 32.170 деца, најмалку од 1991 година appeared first on Република.

Дваесет километри од главниот град на Хрватска се наоѓа Долго село, кое е и село и град. Топло и мило како на село, а отворено како во модерен град, единствено место каде традицијата ја допира денешницата, а градот природата.

Упатувајќи се во Долго село, директорката на Туристичката заедница на Долго село, Кармела Вуков-Цолиќ не дочека со реторичко прашање и не воведе во целта на нашата посета. Кои сме ние, без нашата традиција и кои сме ние, без нашата историја и нашите претци“, праша таа, објаснувајќи дека традицијата е дел од нас и дека тоа е нешто што треба да се негува и чува и да им се пренесува на младите.

Оттаму, вели таа, потекнува и идејата за манифестацијата „Стари јадења од Долго Село“, традиционален гастрономски и забавен настан којшто ги промовира традиционалните јадења и обичаите на градот.

Ние имаме мото „Каде традицијата ја допира денешницата“. Значи го мешаме модерното со старото и традиционалното, затоа што сме град Дуго село, затоа што сме и село и град. Оваа година подготвивме цела низа настани, ја промовиравме книгата за готвење „Слаткиши“ бидејќи кај нас слатките доаѓаат не само на крајот, туку и на почетокот на оброкот. Имаме и многу работилници каде што ги учиме некои од традиционалните занаети така што нашата идеја е да дојдете кај нас, да ручате со нас и да поминете убав ден со нас, да научите нешто со работилниците и да се забавувате со музика и концерти, вели Вуков Цолиќ.

Вкусивме традиционални јадења според рецепти од старите бабини готвачи, подготвени од гостите и здруженијата од Долго село. Ги консумиравме од „шарена лимена чинија на нашите баби“ од 10 евра, парични средства кои одат за добротворни потреби.

Позната е мислата дека љубовта оди преку стомакот, па така веднаш се вљубивме во хрватското гостопримство и гастрономијата. „Кушавме“ односно пробавме „крух со маст“ т.е. лепче со маст, традиционаните „крпице со зелка и печен бут“ или „пицека со млинци“, гулаш од печурки, босански лонец, сувомеснати специјалитети, што ли не, па дури и хрватски ајвар. Од вкусно превкусно, но не може се да се проба, исто како и во љубовта. Ние лично, цупкајќи со музиката на славонските тамбураши се определивме за превкусен „грах во грне“, односно за „грав од Барања“ крчкан во грне, со домашни колбаси и кулен. И така цел ден, дегустирајќи и дружејќи се, помалку и „цупкајќи“ со музиката, го истеравме првиот ден, чувајќи се за утредента за традиционалното јадење „котловина“ и за „шаранот со фиш паприкаш“.

Мошне шармантниот градоначалник на Долго село, Ненад Панијан, кој цело време беше со гостите, вели дека „на овие простори на Балканот, јужно од Алпите, се се случувало низ вековите, низ милениумите.

Културите се мешаа, се водеа многу војни, популациите се измешаа, бевме заедно, сега сме разделени, но едно нешто што не обединува е традицијата на храната. Каде и да одам, во Србија, Македонија, Босна, Грција или Турција, има нешто заедничко, како што се сличните јадења. Патувајќи во овие области, сфатив дека луѓето секаде се добредојдени кога се на маса. И сите нудат нешто домашно. Ние сме еден град од 22.000 жители, град за семејство, тоа е нашата цел. За жал, во модерното време, семејствата повеќе не постојат, социјалните мрежи ни го уништија семејството, младите повеќе не зборуваат, не комуницираат, мажите веќе не знаат како да разговараат со жените. Нашиот најголем проблем е што во целиот свет, без политика, без војни, сме осум милијарди, а ние заборавивме дека технологијата нема да не спаси и дека ништо од она што е околу нас не е трајно. Животот е многу краток. Да бидеме добри, дојдете во Долго село и ние ќе дојдеме во Македонија кога ќе ме поканат и заедно ќе готвиме, ќе јадеме, некои ќе пијат, но пред се и над се ќе останеме пријатели, нагласува Панијан.

А, дека традицијата е важен сегмент на државноста говори и посетата на хрватскиот претседател Зоран Милановиќ, кој заедно со домашните и гостите од странство ја дегустираше традиционалната храна.

Дружбата преку гастрономијата продолжи и вториот ден од манифестацијата со дегустација, да не кажеме со „поштеното кркање“ на специјалитетот „котловина“.

За ова јадење се натпреваруваа тимови од разни краеви на Хрватска и регионот, а јадењето се подготвува на тава, на тивок оган. Се крчкаат кременадли и сочни кобасици, а во средината-лук, свежи сецкани црвени пиперки, алева пиперка, сол, бибер и сето тоа помешано со домашно бело вино. Потребно е повеќе часа крчкање, а гостите, со лимените чинии во рацете со нетрпение чекаа да ја дегустираат „котловината“. Кој не дочека, имаше избор на храна од „шаран на скара со фиш паприкаш“ па се до традиционалниот „гулаш“ и „млинци“.

Секако на крај дојдоа старинските или „по рецепт на бабите“ слатки кнедли со сливи, Виноградскиот куглоф, колачите со мак, штрудлите и традиционалните хрватски или загребачки штрукли со сирење и шумско овошје и други специјалитети.

Така и ние станавме несвесно дел од „Споменарот на Долго село“, со покана од домаќините до граѓаните на Македонија да дојдат и да уживаат  во гастрономската рапсодија на градот Долго село.

Оливер Бранковиќ, МИА

The post Викенд дестинација: Пробајте ги старите јадења од Долго село крај Загреб каде традицијата ја допира денешницата appeared first on Република.

Градоначалникот на хрватскиот град Карловац, Дамир Мандиќ, денеска изјави дека од поплавите вода влегла во 25 семејни куќи, а многу дворови и деловни објекти претрпеле штета. Најтешка е состојбата во Бродарици и Борлин, како и на левиот брег на реката Купа.

Иако штетата е значајна, Мандиќ рече дека не се очекува прогласување на елементарна непогода, пренесува порталот Индекс.

– Штетата ќе ја процениме утре, но веќе сега знаеме дека не е толку голема како претходните години, изјави Мандиќ.

Тој нагласи дека водостојот паднал, граѓаните добиле сушачи за простории, а утре ќе се санира теренот. – Верувам дека до понеделник ќе имаме нормални услови за живот, истакна Мандиќ.

The post Поплави во Хрватска: Тешка состојба во Карловац, Бродарици и Борлин appeared first on Република.

Албанската државјанка Клевиша Имери која денеска во Хрватска беше осудена на четири години затвор бидејќи од невнимание предизвикала тешка сообраќајна несреќа во судот изјави дека „се чувствува виновна, но не онака како што во обвинението се наведува и се обвинува“, пренесува Јутарни лист.

Имери е обвинета дека јго предизвикала сударот во која загинаа Катарина(19) и Стипе Ѓерек(21) од Градац, брат и сестра. Несреќата се случила на автопатот Д-8 кај Плоч на 11 април, а обвинетата е во притвор веднаш откако излегла од болница.

Денеска присутните дознаа дека судот, контактирајќи го Домагој Шестан како претставник на компанијата „БМВ“ за Хрватска, врз основа на бројот на шасијата на удреното возило, рекол дека возилото нема т.н. црна кутија.

Со мојот пријател Армалиндо Докано од Милано за Албанија тргнавме со мерцедес, а Клевиса и сопругата на братучетката на Армалиндо, Дијана, со БМВ и така се упативме до наплатните пунктови на крајот од автопатот кај Плоч. Поради умор Дијана се префрлила во мерцедесот, а Клевиса била сама во своето возило. Возевме во колона, а додека возев гледав во мобилниот телефон и во внатрешниот (среден) ретровизор на мерцедесот. Само што забележав во ретровизорот дека светлото ѝ се изгасна, застанавме и се приближивме до возилата. Таму веќе имаше човек, а јас не можев да пружам прва помош бидејќи немаше поента. Клевиша сама излегла од возилото и брзо паднала во бессознание, а набрзо пристигнале и полицијата и брзата помош. Останавме на пат до 4-5 часот наутро поради траењето на истрагата.

Потоа сведочеше и Клевиша која тврдеше дека додека се возеле во БМВ-то, таа и Дијана се вртеле зад воланот.

Од наплатните пунктови возевме во колона со брзина од 60-70 км/ч и кога видов дека мерцедес престигна возило пред мене, дадов знак за претекнување и потоа видов друго возило кое доаѓа од спротивната насока со голема брзина. Се обидов да се откажам од претекнувањето, но сè се случи брзо и дојде до судир.

Клевиша рекла дека повеќе не се сеќава на ништо од шокот.

The post Судска разрешница за сообраќајката што ја потресе Хрватска: Клевиса Имери осудена на 4 години затвор appeared first on Република.

Хрватска во октомври ќе организира состанок на врвот на Југоисточна Европа и на Украина во Дубровник со цел да и даде целосна поддршка на таа нападната земја.

Премиерот на Хрватска, Андреј Пленковиќ во интервју за ТВ Блумберг нагласи дека главната намера на самитот е да се покаже солидарност и поддршка за Украина од група земји кои имаат историски врски со украинскиот народ.

- Сакаме да ги поддржиме во нивните напори за слобода и територијален интегритет, но сакаме и да видиме како можеме да обезбедиме добро функционирање на украинската економија во околности кои често се многу тешки, рече Пленковиќ.

Извор: МИА

The post Пленковиќ најави самит за Украина во Дубровник appeared first on Република.

Воената обврска во Хрватска, очигледно, нема да може да се воведе веќе од 1 јануари, како што неодамна најави министерот за одбрана Иван Анушиќ.

„Во овој момент чекаме политичка одлука, договор за неа и консензус и подготвени сме да ја спроведеме од моментот кога политичката одлука треба да почне од 1 јануари, од 1 јуни или од 31 октомври. Не ни е важно, кажете ми кога и ние почнуваме“, рече Анушиќ во Собранието.

А „политичката одлука и договор“ се одложи за по претседателските избори, што значи дека воениот рок ќе почне подоцна. Имено, иако премиерот Андреј Пленковиќ спомна поинаку, за таа тема не може да се прескокне претседателот Зоран Милановиќ, со оглед на актуелниот Закон за одбрана, а со оглед на веќе започнатата изборна кампања, очигледно е дека нема да бараат договор на таа тема. На крајот на краиштата, многу веројатно би била невозможна мисија во кампањата, пишува Вечерњи лист.

Исто така, годинава нема да се спроведат најавените измени на Законот за одбрана со кои ќе се намалат претседателските овластувања, а со тоа и евентуално досегашната обврска за согласност на претседателот на одлуките како воведување воен рок. Дополнително, претседателскиот кандидат на ХДЗ, Драган Приморац, јасно се противи на промените во претседателските овластувања. Оттука, јасно е, иако тоа се уште никој не сака јавно да го каже, дека воениот рок почнува подоцна.

Дополнително, медиумите забележаа дека, доколку 1 јануари е реален рок, веќе ќе треба да започнат измените на другите делови од Законот за одбрана, кои вклучуваат и детали за стариот воен рок, како што е неговото времетраење од шест месеци. И самиот министер за одбрана потврди дека Законот за одбрана годинава нема да има измени. Анушиќ рече дека предлогот за сите измени на Законот за одбрана е готов и испратен до Владата, но дека за тоа нема да се преземе ништо додека не завршат претседателските избори.

„Не сакаме тоа да биде тема која Министерството ќе ја протолкува како некаков државен удар, без разлика кој ќе биде избран за претседател, овие промени мора да се направат бидејќи се покажа дека сегашната состојба, која не беше случајот со претходните претседатели мора да се смени бидејќи во иднина може повторно да дојде некој кој ќе го блокира нормалното функционирање на вооружените сили“, рече Анушиќ.

Хрватскиот министер за одбрана Иван Анушиќ неодамна изјави дека системот е подготвен да започне со обука како дел од задолжителната воена служба и дека ќе се спроведува на три локации, а годишниот потенцијал на младите мажи за основна воена обука е меѓу 17.000 и 18.000, но дека е разбирливо дека нема сите да учествуваат во неа доколку не поминат лекарски преглед или не се изјаснат за приговор на совеста. Приговорот на совеста во времето кога Хрватска служеше воен рок беше голем проблем бидејќи во последните години 75% од младите ја избраа опцијата да го „одлежат“ воениот рок во домови на пензионери и други јавни институции. Ова е всушност спротивно на практиката во многу земји, каде приговорот на совеста не ослободува од воена служба, секој ја отслужува својата воена служба во касарните, а приговорот на совеста ги ослободува војниците можеби само од употреба на оружје за време на воена обука и/или можни конфликти.

The post Хрватска го одложи задолжителното одење во војска appeared first on Република.

Во Хрватска по летото 2026 година ќе биде во функција нов систем за наплата на автопатиштата, што ќе значи крај на наплатните пунктови.
Новиот систем ќе вклучува два начина на наплата на патарина. Едниот е оној што веќе постои, а тоа е користење на уреди за електронска наплата (ENC), додека другиот е автоматско читање на регистарски таблички на возилата (ALPR).

Предвидени се 208 наплатни пунктови кои ќе бидат на автопатски клучки, како и 140 колосеци за брза регистрација на возила чии корисници не се регистрирани на еден од двата наведени начини.

Тешките возила од третата и четвртата категорија ќе треба да го имаат уредот ENC, кој секогаш ќе треба да биде на шофершајбната, додека корисниците на другите возила ќе можат да изберат една од двете опции за плаќање патарина.

Оние кои ќе одлучат да ја платат патарината со читање на бројот на регистарската табличка, ќе треба да се регистрираат преку интернет порталот или мобилната апликација на продажните места на „Hrvatske autoceste“ (HAC) или преку продажните партнери (бројни бензински пумпи и пумпи за технички преглед).

На секој влез на автопатот ќе има барем една патека за брза регистрација на возилото, каде што корисникот ќе може да се регистрира на едноставен начин – камерата ќе му ја чита регистарската табличка, возачот ќе потврди дека отчитувањето е точно, ќе ја допре кредитната картичка и системот ќе испечати потврда дека е регистрирана во системот. На крајот патарината ќе ја платат според поминатите километри.

Надлежните очекуваат дека новиот систем за наплата значително ќе го намали метежот на автопатите. Новиот систем ќе чини 80 милиони евра, а ќе го имплементира конзорциум на словачката компанија Sky Toll и чешката компанија TollNet, објави ХРТ.

The post Хрватска ќе добие нов систем за наплата на автопатите appeared first on Република.

Жителите на Загреб во средата наутро ги потресе помал земјотрес со јачина од 1,7 степени според Рихтеровата скала. Епицентарот на земјотресот се случил на 28 километри од Загреб на длабочина од три километри, соопшти EMSC.

– Прво татнеж, па благ потрес од неколку секунди – напишал еден од граѓаните кои го почувствувале овој помал земјотрес.

Граѓаните велат дека тресењето траело околу шест секунди.

The post Земјoтрес во Хрватска, се тресеше во близина на Загреб appeared first on Република.

Одличните релации меѓу Македонија и Хрватска на надворешно-политички план, во рамките на регионалната соработка, ЕУ и НАТО, се отсликуваат и во традиционално добрата соработка во културата, се согласија министерот Зоран Љутков и министерката за култура и медиуми на Хрватска, Нина Обуљен Коржинек, на денешната билатерална средба во Загреб.

На средбата беше искажана благодарност за поддршката и подготвеноста на Република Хрватска за споделување на искуствата и позитивните практики од процесот на пристапување кон ЕУ. Министерката Обуљен Коржинек истакна дека Хрватска останува гласна во поддршката на евроинтеграцискиот пат на нашата земја, а министерот Љутков во тој контекст истакна дека и неодамнешната посета на премиерот Христијан Мицковски на оваа пријателска држава е дополнителен импулс за продлабочување на односите.

Министерот за култура и туризам, Зоран Љутков, на хрватската колешка ѝ го образложи значењето на македонскиот Културно-информативен центар во Загреб и ја претстави новата директорка, Мими Ѓоргоска-Илиевска, која има долгогодишно искуство во областа на културата. Тој подвлече дека Центарот има големи потенцијали за проширување на соработката во културата, но и за промоција на природните ресурси на нашата држава, како и можност за проширување на надлежностите во образованието и науката.

На средбата беа истакнити многубројни примери на соработка на институционално ниво во културата во сите области на уметноста, а министерката Обуљен Коржинек особено ги издвои успешните копродукциски филмски проекти меѓу двете држави, како и преводите на дела од реномирани македонски и хрватски автори на двата јазика. Таа изрази особено задоволство од присуството на македонски театарски творци во Хрватска кои бележат завиден успех.

Министрите ги споделија искуствата во однос на развојот на креативните индустрии, при што министерот Љутков искажа подготвеност за примена на добрите хрватски практики, посочувајќи дека овој сектор е во приоритетите на Министерството за култура и туризам и за него ќе бидат одделени зголемени буџетски средства.

Во конструктивна атмосфера, министрите Љутков и Обуљен Коржинек разговараа за идните чекори во однос на мултилатералните иницијативи, при што го поздравија повторното активирање на иницијативата КОМОКОСЕЕ – Совет на министри за култура, во чии рамки ќе се одржат состаноци на експертско и на министерско ниво. Беше разговарано за активностите, поточно за уредувањето и за наративот на музејската поставка при продолжувањето на проектот за отворање на поранешниот југословенски павилјон во „Аушвиц-Биркенау“, координиран од Регионалното биро на УНЕСКО за наука и култура во Европа со седиште во Венеција, Италија,

Министерот Љутков упати покана до министерката Нина Обуљен Коржинек за возвратна посета на Македонија, за време на одржувањето на фестивалот на Регионалната унија на театри „Рута“ во Скопје.

The post Македонија и Хрватска ги интензивираат одличните односи во културата, се согласија министрите Зоран Љутков и Нина Обуљен Коржинек на средбата во Загреб appeared first on Република.

Хрватскиот Сабор в четврток ќе расправа за предлог-законот за управување и одржување на згради, кој предизвика голем интерес во јавноста, а со кој има намера да се ограничи пренамена на станови во туристички апартмани и други форми на краткорочно изнајмување.

На сопствениците кои сакаат да ги пренаменат становите во иднина ќе им треба согласност од 80 отсто од косопствениците на зградата.

Според податоците од надлежните институции, 40 отсто од вкупниот станбен фонд во Хрватска не се користи за домување. Целта е тие околу 908.000 станови да се вратат во првобитната намена, нагласи ресорниот министер Бранко Бачиќ.

Казни се пропишани за сопствениците на станови кои самоволно затвораат балкони, градат настрешници или поставуваат клима уреди на фасадата.

The post Хрватска со закон ќе забрани издавање станови на еден ден appeared first on Република.

Земјотрес со јачина од 4,4 степени според Рихтеровата скала е регистриран во 14 часот и 23 минути во централниот дел на Босна и Херцеговина, а бил почувствуван и во Хрватска.

Уредите на Центарот за сеизмологија на Сојузниот хидрометеролошки завод во Сараево регистрираа земјотрес во 14 часот и 23 минути во областа на општина Теслиќ во Република Српска. Тие појаснија дека јачината на земјотресот во хипоцентарот бил 4,4 степени според Рихтеровата скала, а интензитетот во епицентарот бил 6 степени според Меркалиевата скала.

Земјотресот бил на длабочина од 3,2 километри. Очевидци на земјотресот изјавија дека тресењето се почувствувало околу 20 секунди и се почувствувало во поголемиот дел од Босна и Херцеговина и во Хрватска, најмногу во јужниот дел на Славонија. Засега нема извештаи за штети.

The post Земјотрес од 4,4 степени во Босна, почуствуван и во Хрватска appeared first on Република.

Хрватскиот претседател Зоран Милановиќ изјави дека не го гледа како некаков охрабрувачки знак фактот што повеќе од 60 отсто од хрватските пензионери добиле еднократна помош, туку тоа го гледа како знак за лошата состојба во општеството.

Ме растажува фактот што повеќе од 60 проценти од пензионерите мора да добијат еднократна помош бидејќи тоа само значи дека повеќето од нив живеат во сиромаштија. Луѓето не можат така да живеат, од повремената милостина на Владата, тоа е неодржливо“, порача Милановиќ на својата официјална Фејсбук страница.

Хрватскиот претседател посочува дека тоа е поразително за хрватската држава, за која денешните пензионери работеле цел живот.

Затоа повторувам дека упорно и гласно ќе зборувам за оваа неправда додека не се исправи“, изјави Милановиќ.

Есенскиот пакет мерки на хрватската Влада предвидува финансиска помош за околу 760.000 пензионери, во износ од 76,5 милиони евра.

Право на оваа помош имаат пензионерите чии вкупни месечни примања за септември оваа година не надминуваат 840 евра. Еднократната исплата се движи од 60 евра до 160 евра, а во зависност од висината на приходите, пензионерите се поделени во четири категории: оние со приходи до 350 евра, од 350 до 500 евра, од 500 до 650 евра и оние чии приходи се 650 до 840 евра.

The post Милановиќ: Еднократната помош за пензионерите е знак за лошата состојба во општеството appeared first on Република.

Првиот снег од утрово паѓа на Платка, кај Риека, каде има ски-центар со поглед на море, снимен од веб-камерите на DHMZ, а порталот ИстраМета јавува дека можно е да се забележат и највисоките делови на Радешево.

Слично е и во Завижан каде температурата на воздухот утринава е 0,1°C, но сè уште нема снег.

По вчерашните обилни врнежи, денеска на сила е портокалово предупредување за целиот Јадран во Хрватска, додека остатокот од земјата е под жолт аларм, што укажува на потенцијално опасно време.

Поради обилните дождови, ДХМЗ издаде предупредување за можни поројни поплави во Јадранот.

https://www.youtube.com/watch?v=CESzslH8UBI&t=1s

The post Првиот снег од утрово паѓа на Платка, кај Риека appeared first on Република.