Патувања Archives - Република https://arhiva3.republika.mk/kategorija/zivot/patuvanja/ За подобро да се разбереме Wed, 20 Nov 2024 10:09:40 +0000 mk-MK hourly 1 https://arhiva3.republika.mk/wp-content/uploads/2018/11/cropped-favicon-32x32.png Патувања Archives - Република https://arhiva3.republika.mk/kategorija/zivot/patuvanja/ 32 32 Над 730 замоци зјаат празни: Ова е комплексот од бајките во Турција што пропадна поради банкрот https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/nad-730-zamotsi-zjaat-prazni-ova-e-kompleksot-od-bajkite-vo-turtsija-shto-propadna-poradi-bankrot/ Wed, 20 Nov 2024 10:09:40 +0000 https://republika.mk/?p=839765

Бурџ Ал Бабас е напуштен станбен комплекс лоциран во близина на Мудурну, Турција.

Комплексот содржи 732 речиси идентични куќи, секоја дизајнирана да личи на минијатурен замок.

Локацијата, која беше развиена од Групацијата Сарот, беше напуштена во 2019 година, откако проектантите поднесоа барање за стечај со долг од 5 милиони долари.

The post Над 730 замоци зјаат празни: Ова е комплексот од бајките во Турција што пропадна поради банкрот appeared first on Република.

]]>

Бурџ Ал Бабас е напуштен станбен комплекс лоциран во близина на Мудурну, Турција. Комплексот содржи 732 речиси идентични куќи, секоја дизајнирана да личи на минијатурен замок. Локацијата, која беше развиена од Групацијата Сарот, беше напуштена во 2019 година, откако проектантите поднесоа барање за стечај со долг од 5 милиони долари.

The post Над 730 замоци зјаат празни: Ова е комплексот од бајките во Турција што пропадна поради банкрот appeared first on Република.

]]>
Половина од државите во САД носат индијански имиња https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/polovina-od-drzhavite-vo-sad-nosat-indijanski-imina/ Fri, 15 Nov 2024 17:05:32 +0000 https://republika.mk/?p=837391

Половина од сите американски држави, поточно 25 од нив, носат имиња на Индијанци.

Ова се тие 25 држави и значењата на нивните имиња.

1. Алабама: Именуванa по племето Алабама или Алибаму, племе што зборува мускогејски. Изворите се поделени помеѓу значењата „расчистувачи на шипражјето“ или „собирачи на тревки“.

2. Алјаска: Именувана по алеутскиот збор „alaxsxaq“, што значи „копното“

3. Аризона: Именувана по зборот Оодам „alĭ ṣonak“, што значи „мал извор“

4. Конектикат: Именуван по мохиканскиот збор „quonehtacut“, што значи „место на реката со долга плима“

5. Хаваи: Оригинален збор на хавајски јазик што значи „татковина“

6. Илиноис: Именуван по зборот од јазикот на племето Илиноис „illiniwek“, што значи „мажи“

7. Ајова: Именувана по племето Ајвеј, чие име значи „сив снег“

8. Канзас: Именуван по племето Канза, чие име значи „луѓе од јужен ветер“

9. Кентаки: Потеклото е нејасно, можеби е именувано по ирокејскиот збор „Кентаке“, што значи „на ливадата“

10. Масачусетс: Именуван по алгонкинскиот збор „Massadchu-es-et“, што значи „голем рид - мало место“.

11. Мичиген: Од зборот Чипева „Мичигама“, што значи „големо езеро“

12. Минесота: Именуван по индискиот збор во Дакота „Минисота“ што значи „бела вода“.

13. Мисисипи: Именуван по реката која го добила името Чокто, што значи „Голема вода“ или „Татко на водите“.

14. Мисури: Именуван по племето Мисури чие име значи „оние кои имаат кануа издлабени од дрво“

15. Небраска: Именувана по зборот од јазикот Отое „Нибраска“, што значи „рамна вода“, референца за реката Плате.

16. Ново Мексико: Иако под влијание на шпанските конвенции за именување, државата е именувана по народот Мексика, домородна група во Мексико.

17. Cеверна Дакота: Потекнува од племето Дакота Сиукс, со „Дакота“ што значи „сојузници“ или „пријатели“.

18. Охајо: Именуван по ирокејскиот збор „охи-јо“, што значи „голема река“.

19. Оклахома: од зборовите Choctaw „okla“ и „humma“, што значи „црвени луѓе“.

20. Орегон: Потеклото на името на Орегон е спорно, но една теорија сугерира дека доаѓа од домородниот американски збор „олиган“, што се однесува на риба пронајдена во реката Колумбија.

21. Јужна Дакота: Како Cеверна Дакота, именувана по племето Дакота Сиукс, што значи „сојузници“ или „пријатели“.

22. Тенеси: Се верува дека е именувано по чирокиското село „Танаси“ или „Танаски“.

23. Тексас: Именуван по зборот Кадо „тајша“, што значи „пријатели“ или „сојузници“.

24. Јута: Именувана по племето Уте, чие име значи „луѓе од планините“.

25. Висконсин: Именуван по зборот на Мајами „meskonsing“, што значи „лежи целиот црвен“, што е упатување на црвениот песочник на реката Висконсин.

Извор: Фејзбук Wisp 

The post Половина од државите во САД носат индијански имиња appeared first on Република.

]]>

Половина од сите американски држави, поточно 25 од нив, носат имиња на Индијанци. Ова се тие 25 држави и значењата на нивните имиња. 1. Алабама: Именуванa по племето Алабама или Алибаму, племе што зборува мускогејски. Изворите се поделени помеѓу значењата „расчистувачи на шипражјето“ или „собирачи на тревки“. 2. Алјаска: Именувана по алеутскиот збор „alaxsxaq“, што значи „копното“ 3. Аризона: Именувана по зборот Оодам „alĭ ṣonak“, што значи „мал извор“ 4. Конектикат: Именуван по мохиканскиот збор „quonehtacut“, што значи „место на реката со долга плима“ 5. Хаваи: Оригинален збор на хавајски јазик што значи „татковина“ 6. Илиноис: Именуван по зборот од јазикот на племето Илиноис „illiniwek“, што значи „мажи“ 7. Ајова: Именувана по племето Ајвеј, чие име значи „сив снег“ 8. Канзас: Именуван по племето Канза, чие име значи „луѓе од јужен ветер“ 9. Кентаки: Потеклото е нејасно, можеби е именувано по ирокејскиот збор „Кентаке“, што значи „на ливадата“ 10. Масачусетс: Именуван по алгонкинскиот збор „Massadchu-es-et“, што значи „голем рид - мало место“. 11. Мичиген: Од зборот Чипева „Мичигама“, што значи „големо езеро“ 12. Минесота: Именуван по индискиот збор во Дакота „Минисота“ што значи „бела вода“. 13. Мисисипи: Именуван по реката која го добила името Чокто, што значи „Голема вода“ или „Татко на водите“. 14. Мисури: Именуван по племето Мисури чие име значи „оние кои имаат кануа издлабени од дрво“ 15. Небраска: Именувана по зборот од јазикот Отое „Нибраска“, што значи „рамна вода“, референца за реката Плате. 16. Ново Мексико: Иако под влијание на шпанските конвенции за именување, државата е именувана по народот Мексика, домородна група во Мексико. 17. Cеверна Дакота: Потекнува од племето Дакота Сиукс, со „Дакота“ што значи „сојузници“ или „пријатели“. 18. Охајо: Именуван по ирокејскиот збор „охи-јо“, што значи „голема река“. 19. Оклахома: од зборовите Choctaw „okla“ и „humma“, што значи „црвени луѓе“. 20. Орегон: Потеклото на името на Орегон е спорно, но една теорија сугерира дека доаѓа од домородниот американски збор „олиган“, што се однесува на риба пронајдена во реката Колумбија. 21. Јужна Дакота: Како Cеверна Дакота, именувана по племето Дакота Сиукс, што значи „сојузници“ или „пријатели“. 22. Тенеси: Се верува дека е именувано по чирокиското село „Танаси“ или „Танаски“. 23. Тексас: Именуван по зборот Кадо „тајша“, што значи „пријатели“ или „сојузници“. 24. Јута: Именувана по племето Уте, чие име значи „луѓе од планините“. 25. Висконсин: Именуван по зборот на Мајами „meskonsing“, што значи „лежи целиот црвен“, што е упатување на црвениот песочник на реката Висконсин. Извор: Фејзбук Wisp 

The post Половина од државите во САД носат индијански имиња appeared first on Република.

]]>
Албанија урива рекорди во туризмот https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/albanija-uriva-rekordi-vo-turizmot/ Thu, 14 Nov 2024 21:44:03 +0000 https://republika.mk/?p=837682

Албанија продолжува со рекордна посетеност од  странски туристи, што го потврдува бројката од 10,4 милиони, што е на исто ниво како цела мината година.

-Албанија го собори рекордот од 2023 година по бројот на странски туристи кои ја посетиле нашата земја. Во периодот јануари-октомври престојувале 10,4 милиони туристи или 16,2 отсто повеќе споредено со истиот период минатата година, што значи дека станува се попосакувана туристичка дестинација, објави Мирела Кумбаро, министерка за туризам и животна средина.

Според податоците на Министерството за туризам и животна средина, во месец октомври земјава ја посетиле 761 илјада странски посетители или за 9,3 отсто повеќе од октомври 2023 година.

Пред неколку дена Светската туристичка организација во Глобалниот барометар ја рангираше Албанија на прво место во Европа и на второ место во светот, по Кипар, според стапката на раст на странски посетители. Овој ист барометар ја класифицира Албанија како прва во однос на порастот на приходите од туристичкиот сектор во однос на периодот пред пандемијата.

На крајот на октомври, познатиот магазин „Wanderlust“ и додели на Албанија сребрен медал како најпосакувано место за посета на туристите, преку гласање на британските читатели

The post Албанија урива рекорди во туризмот appeared first on Република.

]]>

Албанија продолжува со рекордна посетеност од  странски туристи, што го потврдува бројката од 10,4 милиони, што е на исто ниво како цела мината година. -Албанија го собори рекордот од 2023 година по бројот на странски туристи кои ја посетиле нашата земја. Во периодот јануари-октомври престојувале 10,4 милиони туристи или 16,2 отсто повеќе споредено со истиот период минатата година, што значи дека станува се попосакувана туристичка дестинација, објави Мирела Кумбаро, министерка за туризам и животна средина. Според податоците на Министерството за туризам и животна средина, во месец октомври земјава ја посетиле 761 илјада странски посетители или за 9,3 отсто повеќе од октомври 2023 година. Пред неколку дена Светската туристичка организација во Глобалниот барометар ја рангираше Албанија на прво место во Европа и на второ место во светот, по Кипар, според стапката на раст на странски посетители. Овој ист барометар ја класифицира Албанија како прва во однос на порастот на приходите од туристичкиот сектор во однос на периодот пред пандемијата. На крајот на октомври, познатиот магазин „Wanderlust“ и додели на Албанија сребрен медал како најпосакувано место за посета на туристите, преку гласање на британските читатели

The post Албанија урива рекорди во туризмот appeared first on Република.

]]>
Колку ќе ве чини одмор во Грција во 2025 година https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/kolku-ke-ve-chini-odmor-vo-grtsija-vo-2025-godina/ Sun, 10 Nov 2024 20:28:31 +0000 https://republika.mk/?p=836190

Грција е најпопуларната дестинација за одмор меѓу нашите туристи и секоја година е домаќин на околу 30 милиони посетители од целиот свет. Нејзините прекрасни плажи, тиркизното море, историските места и гостопримливите домаќини го прават совршено место за одмор. Сепак, оние кои планираат да го посетат за прв пат се прашуваат колку чини одморот во Грција и како да ја најдат најдобрата понуда за сместување.

Во оваа статија, детално ќе ги истражиме цените на сместувањето за 2025 година и ќе ви дадеме корисни совети за да ги пронајдете најдобрите опции за вашиот одмор во Грција. Без разлика дали планирате да престојувате во луксузен хотел, апартман или кампување, дознајте што да очекувате од цените за сместување во Грција и како да го направите најдобриот избор. Просечни цени. Цените на сместувањето во Грција варираат во зависност од туристичката дестинација, близината до морето, видот на сместување, сезоната и други фактори. Еве преглед на просечните цени за сместување во Грција:

Хотели: Цената на хотелското сместување во Грција зависи од бројот на ѕвезди, сезоната, локацијата и понудата. Генерално, хотелското сместување во Грција може да чини помеѓу 30 и 200 евра за ноќ, во зависност од категоријата на хотелот.

Студио: Студио без поглед на море може да се најде за околу 30-50 евра од ноќевање во претсезона и постсезона, додека во сезона цената може да биде околу 60-100 евра од ноќ. Студио со поглед на море може да чини околу 50-80 евра од ноќ во предсезона и после сезона, додека во сезона цената може да биде околу 100-150 евра за ноќ. Цените може да бидат значително повисоки на островите и на попопуларните туристички дестинации како што се Санторини или Миконос, каде цените на студиото со поглед на море можат да достигнат до 200-300 евра за ноќ во екот на сезоната.

Апартмани: Цената на еднособен стан во Грција може да се движи од 30 до 100 евра за ноќевање, додека цената на двособен стан може да биде од 60 до 150 евра за ноќевање. Луксузните апартмани со поглед на море и приватен базен се значително поскапи и чинат над 300 евра од ноќ.

Вили: Вилите се популарен избор за поголеми семејства или групи пријатели кои бараат приватност и повеќе простор. Цените на вилите во Грција се движат од 100 до 400 евра за ноќ, во зависност од локацијата и големината.

Кампување: Грција има многу кампови кои обезбедуваат сместување во камп приколки или за кампување во вашите сопствени шатори. Цените за кампување во Грција се движат од 5 до 15 евра во просек за ноќ, во зависност од локацијата и сезоната.

Забелешка: Овие цени се само индикативни и може да варираат во зависност од многу фактори, како сезона, попусти, достапност и други. Исто така, цените за сместување во Грција се секогаш повисоки во текот на главната сезона (јули и август) во споредба со претсезонските и постсезонските.

Дали сместувањето е поскапо на островите или во континентална Грција?

Во Грција има разлики во цените за сместување помеѓу островите и континентална Грција. Општо прифатено е мислењето дека островите се поскапи од копното, но тоа зависи и од многу фактори, како што се популарноста на одредена дестинација, сезона, тип на сместување, дали е вклучен појадок или полупансион, превоз итн.

Островите кои се популарни кај туристите, како што се Санторини, Миконос, Крит, Родос и Крф, често имаат повисоки цени за сместување, храна и пијалоци од некои помалку познати острови. Исто така, поради ограничените ресурси и повисоките транспортни трошоци, цените на храната и пијалоците на островите имаат тенденција да бидат малку повисоки отколку на копното.

Сепак, има и острови кои не се толку популарни меѓу туристите, а нивните цени се попристапни. Покрај тоа, континентална Грција има и многу популарни туристички дестинации, како што се Атина, некои делови на Халкидики, Пелион, кои имаат цени споредливи со оние на островите.

Така, генерално, може да се каже дека цените на островите во Грција обично се малку повисоки во споредба со цените на копното.

The post Колку ќе ве чини одмор во Грција во 2025 година appeared first on Република.

]]>

Грција е најпопуларната дестинација за одмор меѓу нашите туристи и секоја година е домаќин на околу 30 милиони посетители од целиот свет. Нејзините прекрасни плажи, тиркизното море, историските места и гостопримливите домаќини го прават совршено место за одмор. Сепак, оние кои планираат да го посетат за прв пат се прашуваат колку чини одморот во Грција и како да ја најдат најдобрата понуда за сместување. Во оваа статија, детално ќе ги истражиме цените на сместувањето за 2025 година и ќе ви дадеме корисни совети за да ги пронајдете најдобрите опции за вашиот одмор во Грција. Без разлика дали планирате да престојувате во луксузен хотел, апартман или кампување, дознајте што да очекувате од цените за сместување во Грција и како да го направите најдобриот избор. Просечни цени. Цените на сместувањето во Грција варираат во зависност од туристичката дестинација, близината до морето, видот на сместување, сезоната и други фактори. Еве преглед на просечните цени за сместување во Грција: Хотели: Цената на хотелското сместување во Грција зависи од бројот на ѕвезди, сезоната, локацијата и понудата. Генерално, хотелското сместување во Грција може да чини помеѓу 30 и 200 евра за ноќ, во зависност од категоријата на хотелот. Студио: Студио без поглед на море може да се најде за околу 30-50 евра од ноќевање во претсезона и постсезона, додека во сезона цената може да биде околу 60-100 евра од ноќ. Студио со поглед на море може да чини околу 50-80 евра од ноќ во предсезона и после сезона, додека во сезона цената може да биде околу 100-150 евра за ноќ. Цените може да бидат значително повисоки на островите и на попопуларните туристички дестинации како што се Санторини или Миконос, каде цените на студиото со поглед на море можат да достигнат до 200-300 евра за ноќ во екот на сезоната. Апартмани: Цената на еднособен стан во Грција може да се движи од 30 до 100 евра за ноќевање, додека цената на двособен стан може да биде од 60 до 150 евра за ноќевање. Луксузните апартмани со поглед на море и приватен базен се значително поскапи и чинат над 300 евра од ноќ. Вили: Вилите се популарен избор за поголеми семејства или групи пријатели кои бараат приватност и повеќе простор. Цените на вилите во Грција се движат од 100 до 400 евра за ноќ, во зависност од локацијата и големината. Кампување: Грција има многу кампови кои обезбедуваат сместување во камп приколки или за кампување во вашите сопствени шатори. Цените за кампување во Грција се движат од 5 до 15 евра во просек за ноќ, во зависност од локацијата и сезоната. Забелешка: Овие цени се само индикативни и може да варираат во зависност од многу фактори, како сезона, попусти, достапност и други. Исто така, цените за сместување во Грција се секогаш повисоки во текот на главната сезона (јули и август) во споредба со претсезонските и постсезонските. Дали сместувањето е поскапо на островите или во континентална Грција? Во Грција има разлики во цените за сместување помеѓу островите и континентална Грција. Општо прифатено е мислењето дека островите се поскапи од копното, но тоа зависи и од многу фактори, како што се популарноста на одредена дестинација, сезона, тип на сместување, дали е вклучен појадок или полупансион, превоз итн. Островите кои се популарни кај туристите, како што се Санторини, Миконос, Крит, Родос и Крф, често имаат повисоки цени за сместување, храна и пијалоци од некои помалку познати острови. Исто така, поради ограничените ресурси и повисоките транспортни трошоци, цените на храната и пијалоците на островите имаат тенденција да бидат малку повисоки отколку на копното. Сепак, има и острови кои не се толку популарни меѓу туристите, а нивните цени се попристапни. Покрај тоа, континентална Грција има и многу популарни туристички дестинации, како што се Атина, некои делови на Халкидики, Пелион, кои имаат цени споредливи со оние на островите. Така, генерално, може да се каже дека цените на островите во Грција обично се малку повисоки во споредба со цените на копното.

The post Колку ќе ве чини одмор во Грција во 2025 година appeared first on Република.

]]>
Посетете ја плажата „Златен рог“ пред да биде нагрдена од туристите https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/posetete-ja-plazhata-zlaten-rog-pred-da-bide-nagrdena-od-turistite/ Mon, 28 Oct 2024 14:43:41 +0000 https://republika.mk/?p=831757

Можеби една од најпривлечните плажи во Југоисточна Европа, „Златен рог“ кај Сплит, Хрватска, се соочува со драматични промени... Последните неколку месеци, се вели, плажата го загуби својот препознатлив облик, а луѓето кои живеат во таа област сметаат дека прекумерното присуство на странци, посетители и туристичкиот сообраќај се главните причини за овој проблем, објави „Кликс“.

Тамошните жители се загрижени за масовниот туризам и одлучија активно да учествуваат во заштитата на ова природно богатство. Како дел од решението е тоа што мештаните почнаа и петиција за ограничување на пловењето крај брегот во текот на летната сезона.

The post Посетете ја плажата „Златен рог“ пред да биде нагрдена од туристите appeared first on Република.

]]>

Можеби една од најпривлечните плажи во Југоисточна Европа, „Златен рог“ кај Сплит, Хрватска, се соочува со драматични промени... Последните неколку месеци, се вели, плажата го загуби својот препознатлив облик, а луѓето кои живеат во таа област сметаат дека прекумерното присуство на странци, посетители и туристичкиот сообраќај се главните причини за овој проблем, објави „Кликс“. Тамошните жители се загрижени за масовниот туризам и одлучија активно да учествуваат во заштитата на ова природно богатство. Како дел од решението е тоа што мештаните почнаа и петиција за ограничување на пловењето крај брегот во текот на летната сезона.

The post Посетете ја плажата „Златен рог“ пред да биде нагрдена од туристите appeared first on Република.

]]>
Внимaвајте ако се возите со такси во Сплит – За само 1,4 километар може да платите дури 209 евра https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/vnimavajte-ako-se-vozite-so-taksi-vo-split-za-samo-1-4-kilometar-mozhe-da-platite-duri-209-evra/ Thu, 24 Oct 2024 18:30:13 +0000 https://republika.mk/?p=830683

Синоќа турист во Сплит платил дури 209 евра за возење со такси за само 1,4 километар.

Туристот се качил со такси од пристаништето на траектот до театарот Сплит.На Google Maps е наведено дека ова растојание може да се помине со автомобил за 4 минути доколку нема сообраќај.

Сепак, на сметката што ја објави далматинскиот портал се наведува дека возењето траело 15 минути и дека растојанието било пет километри

Туристот влегол во таксито во 19:52 часот, па не било ноќно возење, објави далматинскиот портал.

The post Внимaвајте ако се возите со такси во Сплит – За само 1,4 километар може да платите дури 209 евра appeared first on Република.

]]>

Синоќа турист во Сплит платил дури 209 евра за возење со такси за само 1,4 километар. Туристот се качил со такси од пристаништето на траектот до театарот Сплит.На Google Maps е наведено дека ова растојание може да се помине со автомобил за 4 минути доколку нема сообраќај. Сепак, на сметката што ја објави далматинскиот портал се наведува дека возењето траело 15 минути и дека растојанието било пет километри Туристот влегол во таксито во 19:52 часот, па не било ноќно возење, објави далматинскиот портал.

The post Внимaвајте ако се возите со такси во Сплит – За само 1,4 километар може да платите дури 209 евра appeared first on Република.

]]>
Прегратките на аеродром се ограничуваат на 3 минути https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/pregratkite-na-aerodrom-se-ogranichuvaat-na-3-minuti/ Sun, 20 Oct 2024 19:47:51 +0000 https://republika.mk/?p=829049

Новозеландскиот аеродром Данедин предизвика дебата со нов знак кој ги ограничува прегратките во полето за поаѓање на три минути, а истовремено им наложува на патниците да го користат паркингот за „посрдечно збогување“.

Директорот на аеродромот Данидин, Даниел Де Боно, говорејќи на оваа тема за новозеландското радио RNZ, рече дека аеродромите се опишани како „емотивни жаришта“ и посочи на студија која сугерира дека прегратката од 20 секунди е доволна за да предизвика излив на „љубовни хормони“ и дека побрзиот проток на патници и оние кои ги испраќаат им овозможува на повеќе луѓе да добијат повеќе прегратки, објави Си-Ен-Ен.

The post Прегратките на аеродром се ограничуваат на 3 минути appeared first on Република.

]]>

Новозеландскиот аеродром Данедин предизвика дебата со нов знак кој ги ограничува прегратките во полето за поаѓање на три минути, а истовремено им наложува на патниците да го користат паркингот за „посрдечно збогување“. Директорот на аеродромот Данидин, Даниел Де Боно, говорејќи на оваа тема за новозеландското радио RNZ, рече дека аеродромите се опишани како „емотивни жаришта“ и посочи на студија која сугерира дека прегратката од 20 секунди е доволна за да предизвика излив на „љубовни хормони“ и дека побрзиот проток на патници и оние кои ги испраќаат им овозможува на повеќе луѓе да добијат повеќе прегратки, објави Си-Ен-Ен.

The post Прегратките на аеродром се ограничуваат на 3 минути appeared first on Република.

]]>
Ова место во Тихиот Океан е најдлабоката точка на Земјата https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/ova-mesto-vo-tihiot-okean-e-najdlabokata-tochka-na-zemjata/ Sun, 20 Oct 2024 19:17:25 +0000 https://republika.mk/?p=829167

Маријанскиот ров, кој се наоѓа во западниот дел на Тихиот Океан, е најдлабокиот дел од светските океани

Ја достигнува својата максимална позната длабочина од околу 10.994 метри во точката позната како Челинџер Дип. Ровот го добил името по блиските Маријански Острови.

Во овој дел од океанот има екстремни услови и уникатен морски свет.

Светскиот рекорд за најдлабоко нуркање со екипаж во Маријанскиот Ров беше поставен од Виктор Весково на 28 април 2019 година.

The post Ова место во Тихиот Океан е најдлабоката точка на Земјата appeared first on Република.

]]>

Маријанскиот ров, кој се наоѓа во западниот дел на Тихиот Океан, е најдлабокиот дел од светските океани Ја достигнува својата максимална позната длабочина од околу 10.994 метри во точката позната како Челинџер Дип. Ровот го добил името по блиските Маријански Острови. Во овој дел од океанот има екстремни услови и уникатен морски свет. Светскиот рекорд за најдлабоко нуркање со екипаж во Маријанскиот Ров беше поставен од Виктор Весково на 28 април 2019 година.

The post Ова место во Тихиот Океан е најдлабоката точка на Земјата appeared first on Република.

]]>
Најисточниот град во Русија е дом на најголемата дрвена православна црква во светот, изградена е на вечен мраз https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/najistochniot-grad-vo-rusija-e-dom-na-najgolemata-drvena-pravoslavna-tsrkva-vo-svetot-izgradena-e-na-vechen-mraz/ Sun, 20 Oct 2024 17:32:54 +0000 https://republika.mk/?p=823278

Анадир е најисточниот град во Русија. Се наоѓа во регионот Чукотка и  има 13.000 жители.

Климата во оваа оддалечена област е екстремна. Во околината се врши ископ на злато и јаглен. Добро се развиени сточарството, риболовот и ловот на ирваси.

Повеќето од зградите вградот стојат на купови поради вечниот мраз.

Градот е дом на катедралата Света Троица, најголемата дрвена православна црква во светот, изградена е на вечен мраз.

Црквата може да прими околу 1.000 луѓе.

The post Најисточниот град во Русија е дом на најголемата дрвена православна црква во светот, изградена е на вечен мраз appeared first on Република.

]]>

Анадир е најисточниот град во Русија. Се наоѓа во регионот Чукотка и  има 13.000 жители. Климата во оваа оддалечена област е екстремна. Во околината се врши ископ на злато и јаглен. Добро се развиени сточарството, риболовот и ловот на ирваси. Повеќето од зградите вградот стојат на купови поради вечниот мраз. Градот е дом на катедралата Света Троица, најголемата дрвена православна црква во светот, изградена е на вечен мраз.

Црквата може да прими околу 1.000 луѓе.

The post Најисточниот град во Русија е дом на најголемата дрвена православна црква во светот, изградена е на вечен мраз appeared first on Република.

]]>
Статуа на Херкулес на планината Бехистун во Иран е светско културно наследство од времето на македонската династија Селевкиди https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/statua-na-herkules-na-planinata-behistun-vo-iran-e-svetsko-kulturno-nasledstvo-od-vremeto-na-makedonskata-dinastija-selevkidi/ Sun, 20 Oct 2024 17:02:06 +0000 https://republika.mk/?p=823285

Планината Бехистун е позната по својот антички културен комплекс, кој е вклучен во списокот на светско наследство на УНЕСКО. Овој комплекс е познат првенствено по познатиот натпис Бехистун, најстариот споменик на иранската литература.

Но, исто така значајно, до него се наоѓа подеднакво интересен културен објект - статуата на Херкулес, откриена на крајот на 1950-тите.

Според археолозите, статуата била издлабена во 148 п.н.е. д. - на крајот од владеењето на династијата Селевкиди и за време на владеењето на Митридат I во Партија.

Кадрава Херкулес се потпира на лавовска кожа, држејќи чаша во левата рака. До фигурата на античкиот херој има палка, како и лак и со стрели. Веројатно, на скулптурата е прикажан Херкул како се одмара по неговиот прв подвиг - убивањето на Немејскиот лав.

Според митот, јунакот најпрво го застрелал лавот со лак и стрела, но стрелите не навлегле во густата кожа на ѕверот. Тогаш херојот ја зел палката, но ниту тоа не помогнало. Конечно, Херкулес го задавил лавот со голи раце и му ја одрал кожата.

Статуата била издлабена во чест на гувернерот на Селевкид, како што е наведено во старогрчки текст зад античкиот херој. Селевкидите верувале дека потекнуваат од Херакле, па затоа неговиот култ бил доста распространет.

The post Статуа на Херкулес на планината Бехистун во Иран е светско културно наследство од времето на македонската династија Селевкиди appeared first on Република.

]]>

Планината Бехистун е позната по својот антички културен комплекс, кој е вклучен во списокот на светско наследство на УНЕСКО. Овој комплекс е познат првенствено по познатиот натпис Бехистун, најстариот споменик на иранската литература. Но, исто така значајно, до него се наоѓа подеднакво интересен културен објект - статуата на Херкулес, откриена на крајот на 1950-тите. Според археолозите, статуата била издлабена во 148 п.н.е. д. - на крајот од владеењето на династијата Селевкиди и за време на владеењето на Митридат I во Партија. Кадрава Херкулес се потпира на лавовска кожа, држејќи чаша во левата рака. До фигурата на античкиот херој има палка, како и лак и со стрели. Веројатно, на скулптурата е прикажан Херкул како се одмара по неговиот прв подвиг - убивањето на Немејскиот лав. Според митот, јунакот најпрво го застрелал лавот со лак и стрела, но стрелите не навлегле во густата кожа на ѕверот. Тогаш херојот ја зел палката, но ниту тоа не помогнало. Конечно, Херкулес го задавил лавот со голи раце и му ја одрал кожата. Статуата била издлабена во чест на гувернерот на Селевкид, како што е наведено во старогрчки текст зад античкиот херој. Селевкидите верувале дека потекнуваат од Херакле, па затоа неговиот култ бил доста распространет.

The post Статуа на Херкулес на планината Бехистун во Иран е светско културно наследство од времето на македонската династија Селевкиди appeared first on Република.

]]>
Невообичаено за Јадранското Море: Рибар уловил џиновскиот влакнест тритон кај Пула https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/nevoobichaeno-za-jadranskoto-more-ribar-ulovil-dhinovskiot-vlaknest-triton-kaj-pula/ Sun, 20 Oct 2024 09:17:45 +0000 https://republika.mk/?p=829021

Аквариумот во Пула објави дека во петокот рибарот Игор Кордиш фатил необичен полжав во мрежите на платика. Станува збор за џиновски влакнест тритон (Monoplex parthenopeus), кој го извлекол од осум метри длабочина кај Верудела во Пула.

Овој вид морски полжав главно ги населува тропските и суптропските мориња и се смета за термофилен вид. Релативно е редок во Јадранот, но повремено може да се најдат поединечни примероци, особено во јужните делови на морето, каде температурата на водата е малку повисока отколку во северните делови на Јадранот.

Џиновскиот влакнест тритон може да порасне во должина од десет до 15 сантиметри, а во некои случаи и до 20 сантиметри. Нејзината спирална, робусна обвивка со изразени боцки го прави лесно препознатлив меѓу морските голтки. Површината на школката е покриена со набори и боцки, што создава впечаток на „влакнест“ и на овој вид му дава уникатен изглед. Бојата на лушпата варира од светло-кафеава до темно кафеава, често со обрасци кои се вклопуваат во околината, обезбедувајќи му на полжавот дополнителна камуфлажа во неговото природно живеалиште.

Во екосистемот на Јадранското Море, тој игра важна улога како предатор на помали безрбетници, вклучувајќи школки и полжави. Тритон ја користи својата радула, забна структура која делува како мала стругалка за да ја пробие карпасата на пленот и да се храни со нивното внатрешно ткиво. Неговата способност да се прилагоди на живеалиштето може да се види по тоа што речиси исчезна откако беше внесен во базенот, објавија од аквариумот.

The post Невообичаено за Јадранското Море: Рибар уловил џиновскиот влакнест тритон кај Пула appeared first on Република.

]]>

Аквариумот во Пула објави дека во петокот рибарот Игор Кордиш фатил необичен полжав во мрежите на платика. Станува збор за џиновски влакнест тритон (Monoplex parthenopeus), кој го извлекол од осум метри длабочина кај Верудела во Пула. Овој вид морски полжав главно ги населува тропските и суптропските мориња и се смета за термофилен вид. Релативно е редок во Јадранот, но повремено може да се најдат поединечни примероци, особено во јужните делови на морето, каде температурата на водата е малку повисока отколку во северните делови на Јадранот. Џиновскиот влакнест тритон може да порасне во должина од десет до 15 сантиметри, а во некои случаи и до 20 сантиметри. Нејзината спирална, робусна обвивка со изразени боцки го прави лесно препознатлив меѓу морските голтки. Површината на школката е покриена со набори и боцки, што создава впечаток на „влакнест“ и на овој вид му дава уникатен изглед. Бојата на лушпата варира од светло-кафеава до темно кафеава, често со обрасци кои се вклопуваат во околината, обезбедувајќи му на полжавот дополнителна камуфлажа во неговото природно живеалиште. Во екосистемот на Јадранското Море, тој игра важна улога како предатор на помали безрбетници, вклучувајќи школки и полжави. Тритон ја користи својата радула, забна структура која делува како мала стругалка за да ја пробие карпасата на пленот и да се храни со нивното внатрешно ткиво. Неговата способност да се прилагоди на живеалиштето може да се види по тоа што речиси исчезна откако беше внесен во базенот, објавија од аквариумот.

The post Невообичаено за Јадранското Море: Рибар уловил џиновскиот влакнест тритон кај Пула appeared first on Република.

]]>
Посетете го мaнастирот Тумане, помага при депресија и рак https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/posetete-go-manastirot-tumane-pomaga-pri-depresija-i-rak/ Wed, 16 Oct 2024 07:40:57 +0000 https://republika.mk/?p=827345

Манастирот Тумане, кој постои од 14 век, е сведок на многу чуда, а верници од целиот регион го посетуваат за да запалат свеќа и да ги кажат своите молитви. Таму може да се најде мелем против депресија“

Составот на овој „лек“ вклучува мед, трева од маточина, хмељ, ајдучка трева, цвет од липа, коприва, корен од валеријана, кантарион, витамин „ц“, есенцијални масла, тинктура.

https://republika.mk/scena/estrada/sasha-popovik-se-lechi-so-maslo-od-manastirot-tumane/

Во овој манастир лек побара и познатиот музичар Саша Поповиќ.

The post Посетете го мaнастирот Тумане, помага при депресија и рак appeared first on Република.

]]>

Манастирот Тумане, кој постои од 14 век, е сведок на многу чуда, а верници од целиот регион го посетуваат за да запалат свеќа и да ги кажат своите молитви. Таму може да се најде мелем против депресија“ Составот на овој „лек“ вклучува мед, трева од маточина, хмељ, ајдучка трева, цвет од липа, коприва, корен од валеријана, кантарион, витамин „ц“, есенцијални масла, тинктура. https://republika.mk/scena/estrada/sasha-popovik-se-lechi-so-maslo-od-manastirot-tumane/ Во овој манастир лек побара и познатиот музичар Саша Поповиќ.

The post Посетете го мaнастирот Тумане, помага при депресија и рак appeared first on Република.

]]>
Подобро од оригиналот: Кинезите си направија свое Санторини https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/podobro-od-originalot-kinezite-si-napravija-svoe-santorini/ Tue, 15 Oct 2024 17:46:26 +0000 https://republika.mk/?p=827090

Кинезите ја сакаат убавината на Санторини и  направија минијатура од него во провинцијата Јунан во југозападна Кина. Тие изградија одморалиште, реплика  иако далеку од оригиналната глетка во Егејското Море без море и вулкан.

Изграден во планинска населба наречена „Идеалната држава на Дали“, на страната на планинскиот венец Кангшан, ...кинескиот Санторини гледа на езерото Ерхаи.

Погледнете, дали би отишле?

https://www.youtube.com/watch?v=mTex3cP0wuA&embeds_referring_euri=https%3A%2F%2Fwww.keeptalkinggreece.com%2F&source_ve_path=MjM4NTE

The post Подобро од оригиналот: Кинезите си направија свое Санторини appeared first on Република.

]]>

Кинезите ја сакаат убавината на Санторини и  направија минијатура од него во провинцијата Јунан во југозападна Кина. Тие изградија одморалиште, реплика  иако далеку од оригиналната глетка во Егејското Море без море и вулкан. Изграден во планинска населба наречена „Идеалната држава на Дали“, на страната на планинскиот венец Кангшан, ...кинескиот Санторини гледа на езерото Ерхаи. Погледнете, дали би отишле? https://www.youtube.com/watch?v=mTex3cP0wuA&embeds_referring_euri=https%3A%2F%2Fwww.keeptalkinggreece.com%2F&source_ve_path=MjM4NTE

The post Подобро од оригиналот: Кинезите си направија свое Санторини appeared first on Република.

]]>
Пештерата Воронија со својата комплексна мрежа од тесни премини и подземни комори останува енигма за спелеолозите и геолозите https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/peshterata-voronija-so-svojata-kompleksna-mrezha-od-tesni-premini-i-podzemni-komori-ostanuva-enigma-za-speleolozite-i-geolozite/ Fri, 11 Oct 2024 20:01:48 +0000 https://republika.mk/?p=823712

Позната и како пештерата Крубера, пештерата Воронија се смета за втората најдлабока позната пештера на Земјата. Се наоѓа во масивот Арабика во Западен Кавказ во Абхазија, Грузија.

Пештерата достигнува неверојатна длабочина од 2.197 метри, што ја прави значајна точка од интерес за спелеолозите и геолозите.

Пештерата првпат била откриена во 1960 година, но нејзината длабочина била целосно истражена до раните 2000-ти. Овие истражувачи беа првите кои ја достигнаа максималната длабочина на пештерата, што бараше навигација низ комплексна мрежа од тесни премини, вертикални шахти и подземни комори.

Истражувањето на пештерата Воронија бара не само напредни технички вештини, туку и специјализирана опрема поради екстремните услови во пештерата.

Пештерската средина е особено сурова, се карактеризира со ниски температури, висока влажност и целосна темнина. Овие услови го отежнуваат истражувањето и го ограничуваат степенот до кој е мапирана пештерата.

И покрај бројните експедиции, голем дел од долниот тек на пештерата останува неистражен.

Значењето на пештерата Воронија не е само во нејзината рекордна длабочина, туку и во тековните истражувачки предизвици што ги претставува. Таа продолжува да биде фокусна точка за оние кои ги проучуваат геолошките процеси кои ги обликуваат подземните структури на Земјата.

Пештерата останува симбол на комплексноста и опасностите својствени за истражување на најоддалечените и најнепристапните места во светот.

The post Пештерата Воронија со својата комплексна мрежа од тесни премини и подземни комори останува енигма за спелеолозите и геолозите appeared first on Република.

]]>

Позната и како пештерата Крубера, пештерата Воронија се смета за втората најдлабока позната пештера на Земјата. Се наоѓа во масивот Арабика во Западен Кавказ во Абхазија, Грузија. Пештерата достигнува неверојатна длабочина од 2.197 метри, што ја прави значајна точка од интерес за спелеолозите и геолозите. Пештерата првпат била откриена во 1960 година, но нејзината длабочина била целосно истражена до раните 2000-ти. Овие истражувачи беа првите кои ја достигнаа максималната длабочина на пештерата, што бараше навигација низ комплексна мрежа од тесни премини, вертикални шахти и подземни комори. Истражувањето на пештерата Воронија бара не само напредни технички вештини, туку и специјализирана опрема поради екстремните услови во пештерата. Пештерската средина е особено сурова, се карактеризира со ниски температури, висока влажност и целосна темнина. Овие услови го отежнуваат истражувањето и го ограничуваат степенот до кој е мапирана пештерата. И покрај бројните експедиции, голем дел од долниот тек на пештерата останува неистражен. Значењето на пештерата Воронија не е само во нејзината рекордна длабочина, туку и во тековните истражувачки предизвици што ги претставува. Таа продолжува да биде фокусна точка за оние кои ги проучуваат геолошките процеси кои ги обликуваат подземните структури на Земјата. Пештерата останува симбол на комплексноста и опасностите својствени за истражување на најоддалечените и најнепристапните места во светот.

The post Пештерата Воронија со својата комплексна мрежа од тесни премини и подземни комори останува енигма за спелеолозите и геолозите appeared first on Република.

]]>
Делчевец возеше на три тркала по автопат https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/delchevets-vozeshe-na-tri-trkala-po-avtopat/ Fri, 11 Oct 2024 09:59:58 +0000 https://republika.mk/?p=825004

Делчевец стана хит на социјалните мрежи откако беше споделено видеото на кое се гледа како вози со целосно извртено предно тркало. Инцидентот е снимен на обиколницата на Риека, Хрватска, каде тој со својата „фиат панда“ возеше по левата трака.

The post Делчевец возеше на три тркала по автопат appeared first on Република.

]]>

Делчевец стана хит на социјалните мрежи откако беше споделено видеото на кое се гледа како вози со целосно извртено предно тркало. Инцидентот е снимен на обиколницата на Риека, Хрватска, каде тој со својата „фиат панда“ возеше по левата трака.

The post Делчевец возеше на три тркала по автопат appeared first on Република.

]]>
Овој европски град е прогласен за град на годината https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/ovoj-evropski-grad-e-proglasen-za-grad-na-godinata/ Thu, 10 Oct 2024 19:44:28 +0000 https://republika.mk/?p=825185

Списанието Food and Travel го прогласи Берлин за град на годината благодарение на неговата богата и разновидна гастрономска понуда.

Овој град го презеде водството пред Бордо, Кејп Таун, Дубровник, Жирона, Сеул, Сиднеј, Токио и Цирих.

За ова признание својата среќа ја изрази Буркард Кикер, кој работи за туристичкиот портал Visit Berlin.

Воодушевени сме што читателите го препознаа кулинарскиот потенцијал на Берлин. Оваа награда покажува како храната стана вистинска причина за патување, рече тој.

Берлин одамна е познат по својата фантастична храна, а тоа најмногу се должи на многубројните миграциски бранови. Се вели дека турските имигранти го измислиле донер ќебапот во Кројцберг во 1970-тите.

По падот на Берлинскиот ѕид, овој град повторно се етаблира како метропола за гурманите. Дури и во поранешните источни области, како што се Мите или Пренцлауер Берг, денес има бројни ресторани со меѓународна понуда.

Покрај горенаведеното, Food and Travel Magazine ги прогласи најдобрите дестинации за долги и кратки патувања. Јужна Африка ја освои титулата топ дестинација за долги патувања, а Шпанија за кратки патувања.

The post Овој европски град е прогласен за град на годината appeared first on Република.

]]>

Списанието Food and Travel го прогласи Берлин за град на годината благодарение на неговата богата и разновидна гастрономска понуда. Овој град го презеде водството пред Бордо, Кејп Таун, Дубровник, Жирона, Сеул, Сиднеј, Токио и Цирих. За ова признание својата среќа ја изрази Буркард Кикер, кој работи за туристичкиот портал Visit Berlin.
Воодушевени сме што читателите го препознаа кулинарскиот потенцијал на Берлин. Оваа награда покажува како храната стана вистинска причина за патување, рече тој.
Берлин одамна е познат по својата фантастична храна, а тоа најмногу се должи на многубројните миграциски бранови. Се вели дека турските имигранти го измислиле донер ќебапот во Кројцберг во 1970-тите. По падот на Берлинскиот ѕид, овој град повторно се етаблира како метропола за гурманите. Дури и во поранешните источни области, како што се Мите или Пренцлауер Берг, денес има бројни ресторани со меѓународна понуда. Покрај горенаведеното, Food and Travel Magazine ги прогласи најдобрите дестинации за долги и кратки патувања. Јужна Африка ја освои титулата топ дестинација за долги патувања, а Шпанија за кратки патувања.

The post Овој европски град е прогласен за град на годината appeared first on Република.

]]>
Запознајте го Казахстан одблиску https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/zapoznajte-go-kazahstan-odblisku/ Mon, 07 Oct 2024 14:24:55 +0000 https://republika.mk/?p=823819

Казахстан е земја во Централна Азија каде се вкрстуваат Западот и Истокот, со најбрз економски развој во регионот. Оваа држава, најголема во светот без излез на море и деветта според својата површина, има население од околу 20 милиони жители, а својот брз растеж го должи на експлоатацијата на нафта и гас која започнува по распадот на Советскиот сојуз и стекнувањето на независноста во 1991 година. Но, динамичниот развој и модернизација на земјата оди заедно со силната посветеност за зачувување и негување на нејзиниот културен идентитет вкоренет во богатата повеќевековна номадска традиција, обичаи и вредности.

Иако, на прв поглед, се чини далеку од Европа, со последните геополитички и геостратешки поместувања, (војната во Украина) и поместувањето на фокусот на глобалните движења кон Азија, Казахстан се повеќе се профилира како значаен меѓународен играч и како важен партнер за ЕУ. Со својата долга традиција на соработка и дијалог како дел од Патот на свилата, денес е на траекторијата на кинеската развојна иницијатива „Пат и појас“ која има силно влијание врз регионалната економија.

Астана покажа интерес и за зајакнување на врските со земјите од европскиот континент, како и со регионот на Западен Балкан, преку отворањето на амбасади во регионот во последните две децении. Неодамна, годинава, беа отворени амбасадите на Казахстан во Скопје, Албанија, Словенија и Генералниот конзулат во Црна Гора.

Во Казахстан денеска се одржува референдум за изградба на нуклеарна централа, на кој граѓаните на земјата ќе го кажат својот став за оваа важна одлука за државата. За неговото одржување државата ќе издвои 33 милиони долари.

Присуството на 5. Светски номадски игри - своевидна олимпијада на номадските спортови, што се одржаа во главниот град Астана од 8 до 13 септември, беше можност одблизу да се согледаат неверојатниот раст и развојот на земјата, но и да се слушне за плановите во кој правец ќе се движи, кои се економските приоритети и надворешно-политичките релации и предизвици.

Светските номадски игри како домаќин ги отвори претседателот на Казахстан, Касим - Жомарт Токаев на спектакуларна свеченост одржана на стадионот Астана Арена. Во присуство на шефови на држави и високи претставници од регионот, како и од повеќе меѓународни и регионални организации, тој укажа на важноста на оваа меѓународна манифестација и потсети на придонесот на номадската цивилизација во светската историја.

-Номадите од Големата степа ја населувале Евроазија уште од античко време. Со иновативни технологии за своето време, тие придонесоа за глобален напредок. Пред пет илјади години, номадите го припитомиле коњот и формирале култура на јавачи која се проширила низ целиот свет. Степските занаетчии правеле напредно оружје и прекрасен накит. Живописен доказ за тоа е пронајдениот „златен човек“ од периодот Сака. Казахстан му даде на светот извонредни личности како Ал Фараби и Хоџа Ахмед Јасави, кои дадоа значаен придонес во развојот на науката и хуманистичките идеи. Нашите предци создадоа силни држави и подигнаа средновековни градови во Големата Степа кои беа импресивни по својата големина и убавина, вклучувајќи ги Отрар, Туркестан, Тараз и Сараишик. Работејќи како мост меѓу Западот и Истокот, номадите придонеле за зближување на различни култури. Хунските империи и турските каганати, Златната орда и Казахстанскиот хан цветаа во овие огромни области во различни времиња, рече Токаев.

Тој нагласи дека Номадските игри, кои прв пат се одржаа пред 10 години, во организација на Киргистан, се посебен проект чија цел е да се заштити бесценетото наследство на номадската култура за да се пренесе на идните генерации.

- Ова е најголемото спортско натпреварување од ваков вид во светот, така да се каже, Олимпијада на номадите. Овие игри ја промовираат номадска цивилизација на глобално ниво. Самиот спорт е симбол на почит и солидарност. Неговата клучна цел е да го зајакне пријателството меѓу народите. Казахстан на сите им е познат како земја на мирот и соживотот. Навистина, тука мирно коегзистираат разни етнички и религиозни групи. Имаме воспоставено блиски врски и со соседните и со далечните земји. Сакаме да видиме и други држави да живеат во хармонија една со друга. Уверен сум дека Номадските игри ќе помогнат да се поттикне меѓународната солидарност, порача Токаев.

Игрите имаат и културна и научна димензија. Во Етно селото изградено од традиционалните номадски шатори - јурти, наречено „Универзумот на номадите“ се одржуваа дневни културни програми - концерти, саем за занаетчиство, изложби. Беа претставени различни региони на Казахстан, а свои јурти основаа и УНЕСКО и УНИЦЕФ. Ова бесценето културно богатство на номадските земји заслужува и ќе биде презентирано во посебна сторија.

Реформи, развој и предизвици

Казахстан е Република со претседателски систем на владеење. Од населението 70,4 проценти се Казаци, 15,5 проценти Руси, а имаат 130 етнички малцинства. Официјален јазик е казашкиот кој е дел од туркиската група на јазици, а во службена употреба е и рускиот јазик.Од стекнувањето независност од Советскиот Сојуз во 1991 година, земјата ја одбележува политичка стабилност и мошне динамичен економски развој и модернизација. До 2019 година речиси три децении со земјата раководеше Нурсултан Назарбаев кој се смета за татко на нацијата. По него раководството го презема Касим-Жомарт Токаев, кој како шеф на државата иницира реформи насочени кон зајакнување на политичкиот плурализам и решавање на социјалните прашања.

На почетокот од септември, претседателот Токаев во своето годишно обраќање за состојбата на нацијата насловено „Праведен Казахстан: Закон и ред, економски раст, оптимизам на јавноста“ ќе ги истакне клучните цели за развојот на нацијата, фокусирајќи се на одржливиот социо-економски напредок.

Тој ќе се осврне и на претстојниот сенароден референдум што ќе се одржи денеска, на 6 октомври за изградба на нуклеарна централа, посочувајќи го како „уште една манифестација на широк национален дијалог и жив пример за имплементација на концептот на „држава што слуша“ клучни државни одлуки.

Токаев повикува и на континуиран развој на индустрискиот потенцијал на Казахстан, со фокус на големите проекти во петрохемиската индустрија и снабдувањето со гас. Развојот на инфраструктурата, особено во енергетскиот и транспортниот сектор, е идентификуван како клучен приоритет.

- Локацијата на Казахстан во срцето на Евроазија е наша конкурентска предност. Инвестициите што ги правиме во транспортната инфраструктура секако ќе се исплатат, нагласи тој истакнувајќи ја важноста од модернизацијата на енергетскиот и комуналниот сектор, подобрувањето на состојбата на автопатиштата и развојот на воздушните центри.

Дигитализацијата е уште една централна тема, со планови за интегрирање на вештачката интелигенција во платформата за е-влада и формирање Национален центар за вештачка интелигенција во Астана, следната година.

- Казахстан треба да стане земја каде што вештачката интелигенција широко се користи и дигиталните технологии се развиваат, рече тој, укажувајќи дека оптичката линија преку Каспиското Море треба да биде завршена до 2025 година.

Во надворешната политика, претседателот Токаев ја потврди посветеноста на Казахстан за мирен и избалансиран пристап, нагласувајќи дека „Казахстан убедливо ја покажува својата посветеност на широка мултилатерална соработка во целосна согласност со Повелбата на ОН“.

На средбата со дел од новинарите акредитирани за следење на 5. Светски номадски игри, заменик министерот за надворешни работи Роман Василенко се осврна повеќе за релациите на Казахстан со соседите, регионот и пошироко и огромните економски потенцијали на земјата.

- Заедно со нашите соседи во Централна Азија и пошироко, како и со партнерите како ЕУ, Казахстан ја користи својата географска локација и гео-економскиот потенцијал за да ги подобри копнените врски меѓу Азија и Европа. Нашата нација нуди можности за критични суровини, вклучувајќи огромни резерви на есенцијални минерали како бакар, цинк, олово, сребро и алуминиум. Ние сме најголемиот светски производител и извозник на природен ураниум, со речиси 45% од глобалното производство и извоз. Овие ресурси се клучни за секторите како енергетската транзиција и електричните возила, позиционирајќи го Казахстан во првите редови на индустриите кои ја обликуваат иднината на одржливата глобална економија, вели Василенко.

Како најголема економија во регионот на Централна Азија, посочува тој, посветена на олеснување на трговијата и инвестициите од корист на сите страни, Казахстан останува сигурен партнер за глобален раст и развој. Меѓународниот финансиски центар Астана (AIFC) ја игра клучната улога во воспоставувањето на Казахстан како регионален бизнис центар. Од 2018 година, повеќе од 12 милијарди долари инвестиции се собрани преку платформата AIFC. Тој оценува дека овие импресивни достигнувања го одразуваат смелиот пристап на Казахстан за создавање конкурентна, фелксибилна економија и атрактивна средина за привлекување инвестиции.

Од 1993 година, Казахстан привлекува вкупно 441 милијарди долари странски директни инвестиции (СДИ). Најголемите 10 инвеститори во земјата од 2005 година се Холандија, САД, Швајцарија, Кина, Русија, Франција, Велика Британија, Белгија, Република Кореја и Јапонија. Во 2023 година, бруто приливот на СДИ во Казахстан изнесува 23,4 милијарди долари, а во првиот квартал од 2024 година – 5,7 милијарди долари.

ЕУ во Казахстан и земјите од регионот ќе вложи 10 милијарди долари во проекти за јакнење на конективноста со централна Азија.

Неодамна, ЕУ и Казахстан лансираа нова платформа за координација за транс-касписката рута која има за цел да ја подобри безбедноста и еластичноста на овој коридор. Прашан за функционирањето на оваа платформа и што прави Астана за да го зголеми капацитетот на транскаспискиот коридор, Василенко нагласува дека за Казахстан како континентална земја и најголемата во свет која не излегува на море, сите иницијативи кои помагаат да се надмине овој недостаток или да се претвори истиот во предност се важни и добредојдени и тие ги антиципираат сите нив.

-Од 2022 година Западот повторно ја откри Централна Азија, важноста на регионот и на Казахстан како извор на традиционални енергетски ресурси, но и како извор на нетрадиционални енергетски ресурси како што е зелениот водород (green hidrogen) и на критички суровини, нешто што Западот го прави како што е зелената транзиција и дигиталната транзиција. Брисел навистина ја забрза и ја зајакна работата со нас развивајќи ја оваа рута во веродостојна и потребна алтернатива која ја поврзува Централна Азија со Европа, а со тоа и Кина преку Централна Азија со Европа, бидејќи 85 проценти од јагленот на копно кој се транспортира во Европа и во Кина поминува преку Казахстан, па со овие рути транспортот ќе стане побрз, поевтин и поефикасен, појаснува Василенко.

ЕУ ја унапредува оваа глобална порта - иницијатива под која е воспоставена платформата за координација во Астана во јуни, која обединува пет централно - азиски земји, три земји од јужен Кавказ, ЕУ, Турција, ОК и САД со цел да се работи на координиран начин на унапредување на оваа, како што вели, заедничка визија претворајќи ја транс-касписката меѓународна транспортна рута (Trans-Caspian International Transport Route - TITR), позната и како среден коридор во остварлива опција.

Како дополнение на овие напори, додава тој, Казахстан заедно со Азербејџан, Грузија и Турција, ги координираат нивните напори како четири базични држави во овој среден коридор. Она што е направено по неколку состаноци на министерствата за транспорт и за надворешни работи резултирало со потпишување на роадмап (патоказ) за развој на овој коридор до 2027 година. Заедничките напори вклучуваат меѓу другото и заеднички вложувања меѓу трите државни железници на Казахстан, Азербејџан и Грузија, во компанија чија главна цел е да нуди услуги на бродски компании за поуспешен транспорт на стоките.

-Како резултат на овие разновидни напори кои имаат иста цел, транспортот на средниот коридор е зголемен експоненцијално за последните 2-3 години. Ако во 2011 година транспортот на нафта низ средниот коридор изнесувал 860.000 тони, во 2022 тој бил 1,7 милиони тони, а во 2023 година 2,7 милиони тони, што значи дека пораснал за три пати, но, овој раст не запира тука, бидејќи само во првите шест месеци од 2024 година изнесува 2,6 милиони тони и се очекува до крајот на годината да достигне 4,2 милиони тони нафта што ќе бидат транспортирани преку коридорот. Нашата крајна цел е до почетокот на 2030 година да испорачаме 10 милиони тони нафта. Мојата порака до европскиот партнер е дека посакуваме на ЕУ и на нејзините финансиски институции да делуваат побрзо, истакнува Василенко.

Појаснува дека во 2022 година ЕУ нарачува студија, која е готова една година подоцна и се однесува на прашањата на конективноста во централна Азија. Потоа на ЕУ и требале 7-8 месеци да организира инвестициски форум во Брисел, во јануари годинава каде различни стејкхолдери од Унијата и нејзините финансиски институции заедно со земјите од централна Азија постигнаа договор за вложувања во вредност од 10 милијарди евра од страна на ЕУ во проекти  за јакнење на конективноста со централна Азија. Во исто време на овој форум Казахстан потпиша Меморандум за разбирање со европските финансиски институции за заеми во вредност од 1,5 милијарди евра наменети за инфраструктурни проекти.

Од зајакнувањето на односите меѓу Казахстан и ЕУ бенефит има секоја од страните – и Казахстан и ЕУ и земјите членки, вели Василенко на новинарско прашање. Казахстан е еден од најголемите снабдувачи на ЕУ со нафта – со учество од 11 проценти во вкупната потрошувачка на Унијата и со 21 процент во однос на потрошувачката на ураниум. Најголем бенефит од зајакната политичка соработка, според него, сепак, е можноста за воспоставување и развивање на комуникација и поблиско запознавање на народите од централна Азија со тие од Европа. Според Василенко, тоа ќе помогне за меѓусебно разбирање, бидејќи за жал, вели, кај повеќето од луѓето во Европа кога ќе се спомне земјата и регионот, постои стереотип дека е тоа таму некаде во задниот двор на Русија, што е вели исклучително некоректно да се користи.

-Напротив, Казахстан и земјите од регионот се гледаме како браќа, како на кохерентен регион, како активен учесник во меѓународната арена, регион кој минува низ своевидна ренесанса. Тоа ќе придонесе за зголемување на соработката во делот на енергетиката и тоа во однос на извозот на нафта, на ураниум и на зелен водород. Другата нишка се критичните суровини и тука Казахстан има огромни потенцијали, бидејќи поседува резерви на 18 од вкупно 34 критични суровини што во перспектива значи и нови странски инвестиции, дециден е заменик министерот.

Што се однесува до ставовите на Русија и Кина, во однос на ваквата зајакната соработка со Брисел, вели,  ја развиваме соработката со овие два наши непосредни соседи со иста динамика како што тоа го правиме од порано. Тие се наши најголеми соседи и наши најголеми трговски партнери. Кина е трговски партнер бр.1, Русија е на второ место по обем на трговска размена, делиме најдолги гранични линии со нив – со Русија 7500 км, со Кина 1800 км.

- Тие се и најголеми инвеститори, исто така. Ние сме исто така членки на многу организации кои ги имаме заеднички основано. Така што овие односи ќе продолжат, и според нас, тие се дел од една прагматична, избалансирана и храбра надворешна политика. Всушност, можеме да кажеме дека нашите односи со Русија, нашите односи со Кина, нашите односи со Западот и нашите односи со муслиманскиот свет вклучително и Турција се четирите столба на кои ја темелиме нашата надворешна политика, заклучува Василенко.

ЕУ од своја страна ангажманот во регионот значително го проширува од раните 1990-ти. ЕУ и петте централноазиски држави - Казахстан, Република Киргистан, Таџикистан, Туркменистан и Узбекистан - воспоставија дипломатски односи во 1991 година, а во 2005 година ЕУ ја воведува функцијата - специјален претставник на Унијата за Централна Азија. Фокусот е ставен на континуираната и сеопфатна соработка на ЕУ со земјите во регионот, бидејќи споделуваат силни заеднички интереси за просперитет, поврзување, енергија и безбедност.

Во 2019 година, Брисел усвои Стратегијата на ЕУ - Централна Азија „ЕУ и Централна Азија: Нови можности за посилно партнерство“ која нуди рамка за засилен ангажман на ЕУ со земјите од регионот во текот на годините што доаѓаат. Таа се фокусира на промовирање на одржливост и просперитет и регионалната соработка во Централна Азија и ги надополнува договорите за засилено партнерство и соработка, што во комбинација со помошта што ја даваат земјите-членки на ЕУ поединечно, ја прави Европската унија број еден давател на развојна помош во регионот, стои на веб страница на специјалниот претставник на ЕУ за регионот амбасадорката Терхи Хакала.

Астана најавува повеќе посети и повеќе трговија со Република Македонија

Дипломатските односи меѓу Република Македонија и Република Казахстан се воспоставени на 1 јуни 1995 година. Досега двете земји имаат потпишано повеќе договори за соработка во различни области. Протоколот за редовни консултации помеѓу МНР-а на двете држави е потпишан во Скопје, ноември 2017 година, а македонската Амбасада во Астана официјално е отворена септември 2021 година за време на првата посета на тогашниот министер за надворешни работи Бујар Османи. Амбасадата на Казахстан пак, официјално почна со работа оваа година во мај. Меѓу двете земји постојат амбициозни планови за соработка, за која се смета дека би била поинтензивна со укинување на постојниот визен режим меѓу двете земји и поедноставување на административните процедури, како и зајакнување на правната заштита до пристап до поголеми пазари и можност за меѓународни бизниси.

Заменик министерот за надворешни работи Василенко, прашан за потенцијалите на билатералната соработка со Скопје ќе посочи дека Казахстан досега во регионов има отворено амбасади со Србија, Хрватска, Словенија, а од оваа година и во Македонија, како и конзулат во Црна Гора.

- Нашата перцепција е дека ова е регион во подем, со многу потенцијал. Некои земји се дел од ЕУ, некои се кандидати за членство и ние им посакуваме среќа на тој пат. Ние гледаме потенцијал во трговијата, рударството, земјоделството и во фармацевтската индустрија. Македонската компанија Алкалоид порано оваа година отвори свое претставништво овде. Мислиме дека нашите односи со овие земји во кои само што ги отворивме нашите амбасади беа некако заспани и сега повторно ги будиме. Во наредниот период ќе видиме повеќе посети, повеќе трговија и повеќе контакти меѓу луѓето, рече Василенко.

Инаку, во однос на трговската размена меѓу двете земји, според Заводот за статистика увозот од Казахстан само за првите седум месеци за 2024 година е 7.764.981 евра и е зголемена споредбено со 2023 за 2.227.472 евра, а извозот од Македонија за Казахстан во првите седум месеци е 261.033 евра.

Казахстан и Македонија планираат наскоро да организираат бизнис форум во Скопје, на кој се очекува присуство на казахстански компании од различни сектори и потенцијални македонски компании.

Македонски натреварувачи дел од 5.Светски номадски игри во Астана

Петтите Светски номадски игри во Астана се одржаа под мотото „Собирот на големата степа“. Нивното официјалното лого вклучува важен елемент на идентитетот, тоа е соларен коњаник, кој е присутен во сите логоа на Светските номадски игри. Тие се најголемиот натпревар во етно-спортови во светот денес. Околу 2500 учесници од 89 земји ги одмерија силите во текот на шестдневните натпревари во 21 спорт. Тие вклучуваа коњички трки, национални видови борење, традиционални интелектуални игри, натпревари во боречки вештини, традиционално стрелаштво, национални видови лов со птици, трки со коњи, народни игри во спортски арени и културна и научна програма.

Меѓу учесниците на оваа смотра на етно-спортови што се одржува на секои две години покрај земји со номадска традиција, учествуваа и земји кои немаат таква традиција. На свеченото спектакуларно отворање во Астана Арената продефилираа претставници од земјите од централно-азисикиот регион - наследниците на номадската цивилизација, но и од САД, Русија, Канада, Франција, Италија, како и од повеќе европски земји и од речиси сите држави од Балканот, меѓу нив и од нашата земја.

Од дисциплините најголем впечаток оставија борењето меѓу јавачи на коњи, стрелањето во мета од коњаници во кас, како и ловот со птици – со златниот орел, јастреби и соколи. Ловот со птици во дамнешни времиња се применувал како начин да се дојде до храна или крзно во тешките и сурови услови во Алтајските планини. Денес се практикува како спорт кој е вистинска сензација за туристите, но начинот на кој се тренираат птиците е ист како и во минатото. Орлето се зема од гнездото пред да почне да лета и потоа минуваат неколку години во обука. При тоа се гради една посебно блиска врска меѓу ловецот и птицата, која се третира со исклучителна грижа и посветеност. По десеттата година птицата се пушта на слобода. Она што е интересно е што се обучуваат само женки. Овој вид на ловење со птици е внесен и во листата на нематеријално културно богатство на УНЕСКО.

Најпопуларна од игрите кои се одвиваа на најдобрите спортски терени во Астана, сепак, е т.н. номадско рагби – кој е присутен во две верзии како кокпар и кокбору. Кокпар се смета за една од најстарите номадски игри во Казахстан, која се игра многу стотици години. Се смета за своевидна симбиоза на рагби и јавање коњи, а суштината на играта е во тоа што јавачите на коњи се борат за труп без глава на коза, земајќи го од ривалите и постигнувајќи „гол“ во специјална порта.

Современиот кокпар се игра на специјален терен со димензии 220 на 75 метри. Натпреварот трае вкупно 40 минути и е поделен во две полувремиња. Играчите се поделени во два тима од 10-12 луѓе, а само четворица од секој тим играат во исто време. Овој спорт бара многу физичка издржливост, бидејќи куклата која го замнеува трупот од коза е тешка 20 килограми и е многу тешко да се подигне од земја. Особено важна во играта не е само обуката на јавачот, туку и атлетската форма на коњот, заради што се одгледуваат посебни коњи кои вкрстуваат различни раси. Во Казахстан постои федерација кокпар, а натпреварите се одржуваат секоја година во многу градови и места во земјата. Годинава на Номадските игри тимот на домаќинот Казахстан го освои златото во тензичен натпревар со нивните најголеми ривали екипата на Киргистан.

Македонските бои на Номадските игри во Астана ги бранеа борачите Стефан Зашков (20) и Александар Миланов (18). Двајцата се членови на боречкиот клуб „Олимпија“ од Штип, каде тренираат веќе шест години. Последните две години покрај борењето во слободен стил паралелно се обучуваат и во вештините на пеливанството во пеливанскиот клуб на Ацо Крстев, воедно и нивен тренер. Иницијативата да учествуваат на игрите во Астана била на тренерот и на претседателот на Федерацијата за Пеливанско борење на Македонија Хамид Бакија, која е членка на Европската ацоцијација за традиционални игри и спорт.

Тие се натпреварувале во дисциплината аба-ѓуреш, борење специфично за номадската традиција со кое првпат имале можност да се запознаат во Астана.

-Ова беше преубаво искуство. Во пеливанството ние се бориме во каспети, (посебни панталони) намачкани по телото со масло што ја отежнува борбата, а кај овој вид на борење натреварувачите носат шорцеви и елек изработен од волна со појас. Во борбата борачите се држат за појасот со едната рака, а со другата се борат. Пред почетокот на секоја борба се фрла паричка и ако ти се падне твојата боја ти го фаќаш противникот за појасот од горната страна, ако не од долната страна. Секоја од двете позиции има одредени предности, зависно каква техника користиш. Нивното борење е многу поразлично. Во двата спорта се користат различни техники. Кај нив се важни зафати со нозете и обично вежбаат џудо и џиуџицу, додека во пеливанството се оди на сила и кондиција, вели во изјава за МИА борачот Зашков.

И Стефан и Александар се воодушевени од Астана, можноста да се натреваруваат и дружат со повеќе млади споритисти од разни земји од светот, да се запознаат со културата на Казахстан и да воспостават нови пријателства. Им се допаднале традиционалните јадења на домаќините, специјалитети од коњско месо. Но најголем впечаток им оставиле волонтерите и луѓето од организацијата на игрите со нивната љубезност и посветеност.

На Игрите беа доделени 97 комплети медали, а според освоените одличја прва е земјата домаќин - Казахстан со 112 награди, потоа Киргистан и Русија. Меѓу првите десет репрезентации се и земји како Турција, Унгарија, Полска и Романија.

Првите Светски Номадски игри се одржани во Киргистан, во градот Чолпон-Ата во 2014 година, кој ќе биде домаќин и на игрите во 2016 и 2018 година. Во 2020 година ова меѓународно натпреварување не се одржа поради ковид пандемијата. Следеа Светските номадски игри во 2022 година во Изник, Турција. Секоја година бројот на спортисти и на држави учеснички на игрите се зголемува. На игрите во Астана учествуваа спортисти од рекордни 89 држави. Следните шести номадски игри во 2026 година ќе се одржат во Киргистан.

The post Запознајте го Казахстан одблиску appeared first on Република.

]]>

Казахстан е земја во Централна Азија каде се вкрстуваат Западот и Истокот, со најбрз економски развој во регионот. Оваа држава, најголема во светот без излез на море и деветта според својата површина, има население од околу 20 милиони жители, а својот брз растеж го должи на експлоатацијата на нафта и гас која започнува по распадот на Советскиот сојуз и стекнувањето на независноста во 1991 година. Но, динамичниот развој и модернизација на земјата оди заедно со силната посветеност за зачувување и негување на нејзиниот културен идентитет вкоренет во богатата повеќевековна номадска традиција, обичаи и вредности. Иако, на прв поглед, се чини далеку од Европа, со последните геополитички и геостратешки поместувања, (војната во Украина) и поместувањето на фокусот на глобалните движења кон Азија, Казахстан се повеќе се профилира како значаен меѓународен играч и како важен партнер за ЕУ. Со својата долга традиција на соработка и дијалог како дел од Патот на свилата, денес е на траекторијата на кинеската развојна иницијатива „Пат и појас“ која има силно влијание врз регионалната економија. Астана покажа интерес и за зајакнување на врските со земјите од европскиот континент, како и со регионот на Западен Балкан, преку отворањето на амбасади во регионот во последните две децении. Неодамна, годинава, беа отворени амбасадите на Казахстан во Скопје, Албанија, Словенија и Генералниот конзулат во Црна Гора. Во Казахстан денеска се одржува референдум за изградба на нуклеарна централа, на кој граѓаните на земјата ќе го кажат својот став за оваа важна одлука за државата. За неговото одржување државата ќе издвои 33 милиони долари. Присуството на 5. Светски номадски игри - своевидна олимпијада на номадските спортови, што се одржаа во главниот град Астана од 8 до 13 септември, беше можност одблизу да се согледаат неверојатниот раст и развојот на земјата, но и да се слушне за плановите во кој правец ќе се движи, кои се економските приоритети и надворешно-политичките релации и предизвици. Светските номадски игри како домаќин ги отвори претседателот на Казахстан, Касим - Жомарт Токаев на спектакуларна свеченост одржана на стадионот Астана Арена. Во присуство на шефови на држави и високи претставници од регионот, како и од повеќе меѓународни и регионални организации, тој укажа на важноста на оваа меѓународна манифестација и потсети на придонесот на номадската цивилизација во светската историја.
-Номадите од Големата степа ја населувале Евроазија уште од античко време. Со иновативни технологии за своето време, тие придонесоа за глобален напредок. Пред пет илјади години, номадите го припитомиле коњот и формирале култура на јавачи која се проширила низ целиот свет. Степските занаетчии правеле напредно оружје и прекрасен накит. Живописен доказ за тоа е пронајдениот „златен човек“ од периодот Сака. Казахстан му даде на светот извонредни личности како Ал Фараби и Хоџа Ахмед Јасави, кои дадоа значаен придонес во развојот на науката и хуманистичките идеи. Нашите предци создадоа силни држави и подигнаа средновековни градови во Големата Степа кои беа импресивни по својата големина и убавина, вклучувајќи ги Отрар, Туркестан, Тараз и Сараишик. Работејќи како мост меѓу Западот и Истокот, номадите придонеле за зближување на различни култури. Хунските империи и турските каганати, Златната орда и Казахстанскиот хан цветаа во овие огромни области во различни времиња, рече Токаев.
Тој нагласи дека Номадските игри, кои прв пат се одржаа пред 10 години, во организација на Киргистан, се посебен проект чија цел е да се заштити бесценетото наследство на номадската култура за да се пренесе на идните генерации. - Ова е најголемото спортско натпреварување од ваков вид во светот, така да се каже, Олимпијада на номадите. Овие игри ја промовираат номадска цивилизација на глобално ниво. Самиот спорт е симбол на почит и солидарност. Неговата клучна цел е да го зајакне пријателството меѓу народите. Казахстан на сите им е познат како земја на мирот и соживотот. Навистина, тука мирно коегзистираат разни етнички и религиозни групи. Имаме воспоставено блиски врски и со соседните и со далечните земји. Сакаме да видиме и други држави да живеат во хармонија една со друга. Уверен сум дека Номадските игри ќе помогнат да се поттикне меѓународната солидарност, порача Токаев. Игрите имаат и културна и научна димензија. Во Етно селото изградено од традиционалните номадски шатори - јурти, наречено „Универзумот на номадите“ се одржуваа дневни културни програми - концерти, саем за занаетчиство, изложби. Беа претставени различни региони на Казахстан, а свои јурти основаа и УНЕСКО и УНИЦЕФ. Ова бесценето културно богатство на номадските земји заслужува и ќе биде презентирано во посебна сторија. Реформи, развој и предизвици Казахстан е Република со претседателски систем на владеење. Од населението 70,4 проценти се Казаци, 15,5 проценти Руси, а имаат 130 етнички малцинства. Официјален јазик е казашкиот кој е дел од туркиската група на јазици, а во службена употреба е и рускиот јазик.Од стекнувањето независност од Советскиот Сојуз во 1991 година, земјата ја одбележува политичка стабилност и мошне динамичен економски развој и модернизација. До 2019 година речиси три децении со земјата раководеше Нурсултан Назарбаев кој се смета за татко на нацијата. По него раководството го презема Касим-Жомарт Токаев, кој како шеф на државата иницира реформи насочени кон зајакнување на политичкиот плурализам и решавање на социјалните прашања. На почетокот од септември, претседателот Токаев во своето годишно обраќање за состојбата на нацијата насловено „Праведен Казахстан: Закон и ред, економски раст, оптимизам на јавноста“ ќе ги истакне клучните цели за развојот на нацијата, фокусирајќи се на одржливиот социо-економски напредок. Тој ќе се осврне и на претстојниот сенароден референдум што ќе се одржи денеска, на 6 октомври за изградба на нуклеарна централа, посочувајќи го како „уште една манифестација на широк национален дијалог и жив пример за имплементација на концептот на „држава што слуша“ клучни државни одлуки. Токаев повикува и на континуиран развој на индустрискиот потенцијал на Казахстан, со фокус на големите проекти во петрохемиската индустрија и снабдувањето со гас. Развојот на инфраструктурата, особено во енергетскиот и транспортниот сектор, е идентификуван како клучен приоритет. - Локацијата на Казахстан во срцето на Евроазија е наша конкурентска предност. Инвестициите што ги правиме во транспортната инфраструктура секако ќе се исплатат, нагласи тој истакнувајќи ја важноста од модернизацијата на енергетскиот и комуналниот сектор, подобрувањето на состојбата на автопатиштата и развојот на воздушните центри. Дигитализацијата е уште една централна тема, со планови за интегрирање на вештачката интелигенција во платформата за е-влада и формирање Национален центар за вештачка интелигенција во Астана, следната година. - Казахстан треба да стане земја каде што вештачката интелигенција широко се користи и дигиталните технологии се развиваат, рече тој, укажувајќи дека оптичката линија преку Каспиското Море треба да биде завршена до 2025 година. Во надворешната политика, претседателот Токаев ја потврди посветеноста на Казахстан за мирен и избалансиран пристап, нагласувајќи дека „Казахстан убедливо ја покажува својата посветеност на широка мултилатерална соработка во целосна согласност со Повелбата на ОН“. На средбата со дел од новинарите акредитирани за следење на 5. Светски номадски игри, заменик министерот за надворешни работи Роман Василенко се осврна повеќе за релациите на Казахстан со соседите, регионот и пошироко и огромните економски потенцијали на земјата. - Заедно со нашите соседи во Централна Азија и пошироко, како и со партнерите како ЕУ, Казахстан ја користи својата географска локација и гео-економскиот потенцијал за да ги подобри копнените врски меѓу Азија и Европа. Нашата нација нуди можности за критични суровини, вклучувајќи огромни резерви на есенцијални минерали како бакар, цинк, олово, сребро и алуминиум. Ние сме најголемиот светски производител и извозник на природен ураниум, со речиси 45% од глобалното производство и извоз. Овие ресурси се клучни за секторите како енергетската транзиција и електричните возила, позиционирајќи го Казахстан во првите редови на индустриите кои ја обликуваат иднината на одржливата глобална економија, вели Василенко. Како најголема економија во регионот на Централна Азија, посочува тој, посветена на олеснување на трговијата и инвестициите од корист на сите страни, Казахстан останува сигурен партнер за глобален раст и развој. Меѓународниот финансиски центар Астана (AIFC) ја игра клучната улога во воспоставувањето на Казахстан како регионален бизнис центар. Од 2018 година, повеќе од 12 милијарди долари инвестиции се собрани преку платформата AIFC. Тој оценува дека овие импресивни достигнувања го одразуваат смелиот пристап на Казахстан за создавање конкурентна, фелксибилна економија и атрактивна средина за привлекување инвестиции. Од 1993 година, Казахстан привлекува вкупно 441 милијарди долари странски директни инвестиции (СДИ). Најголемите 10 инвеститори во земјата од 2005 година се Холандија, САД, Швајцарија, Кина, Русија, Франција, Велика Британија, Белгија, Република Кореја и Јапонија. Во 2023 година, бруто приливот на СДИ во Казахстан изнесува 23,4 милијарди долари, а во првиот квартал од 2024 година – 5,7 милијарди долари. ЕУ во Казахстан и земјите од регионот ќе вложи 10 милијарди долари во проекти за јакнење на конективноста со централна Азија. Неодамна, ЕУ и Казахстан лансираа нова платформа за координација за транс-касписката рута која има за цел да ја подобри безбедноста и еластичноста на овој коридор. Прашан за функционирањето на оваа платформа и што прави Астана за да го зголеми капацитетот на транскаспискиот коридор, Василенко нагласува дека за Казахстан како континентална земја и најголемата во свет која не излегува на море, сите иницијативи кои помагаат да се надмине овој недостаток или да се претвори истиот во предност се важни и добредојдени и тие ги антиципираат сите нив. -Од 2022 година Западот повторно ја откри Централна Азија, важноста на регионот и на Казахстан како извор на традиционални енергетски ресурси, но и како извор на нетрадиционални енергетски ресурси како што е зелениот водород (green hidrogen) и на критички суровини, нешто што Западот го прави како што е зелената транзиција и дигиталната транзиција. Брисел навистина ја забрза и ја зајакна работата со нас развивајќи ја оваа рута во веродостојна и потребна алтернатива која ја поврзува Централна Азија со Европа, а со тоа и Кина преку Централна Азија со Европа, бидејќи 85 проценти од јагленот на копно кој се транспортира во Европа и во Кина поминува преку Казахстан, па со овие рути транспортот ќе стане побрз, поевтин и поефикасен, појаснува Василенко. ЕУ ја унапредува оваа глобална порта - иницијатива под која е воспоставена платформата за координација во Астана во јуни, која обединува пет централно - азиски земји, три земји од јужен Кавказ, ЕУ, Турција, ОК и САД со цел да се работи на координиран начин на унапредување на оваа, како што вели, заедничка визија претворајќи ја транс-касписката меѓународна транспортна рута (Trans-Caspian International Transport Route - TITR), позната и како среден коридор во остварлива опција. Како дополнение на овие напори, додава тој, Казахстан заедно со Азербејџан, Грузија и Турција, ги координираат нивните напори како четири базични држави во овој среден коридор. Она што е направено по неколку состаноци на министерствата за транспорт и за надворешни работи резултирало со потпишување на роадмап (патоказ) за развој на овој коридор до 2027 година. Заедничките напори вклучуваат меѓу другото и заеднички вложувања меѓу трите државни железници на Казахстан, Азербејџан и Грузија, во компанија чија главна цел е да нуди услуги на бродски компании за поуспешен транспорт на стоките. -Како резултат на овие разновидни напори кои имаат иста цел, транспортот на средниот коридор е зголемен експоненцијално за последните 2-3 години. Ако во 2011 година транспортот на нафта низ средниот коридор изнесувал 860.000 тони, во 2022 тој бил 1,7 милиони тони, а во 2023 година 2,7 милиони тони, што значи дека пораснал за три пати, но, овој раст не запира тука, бидејќи само во првите шест месеци од 2024 година изнесува 2,6 милиони тони и се очекува до крајот на годината да достигне 4,2 милиони тони нафта што ќе бидат транспортирани преку коридорот. Нашата крајна цел е до почетокот на 2030 година да испорачаме 10 милиони тони нафта. Мојата порака до европскиот партнер е дека посакуваме на ЕУ и на нејзините финансиски институции да делуваат побрзо, истакнува Василенко. Појаснува дека во 2022 година ЕУ нарачува студија, која е готова една година подоцна и се однесува на прашањата на конективноста во централна Азија. Потоа на ЕУ и требале 7-8 месеци да организира инвестициски форум во Брисел, во јануари годинава каде различни стејкхолдери од Унијата и нејзините финансиски институции заедно со земјите од централна Азија постигнаа договор за вложувања во вредност од 10 милијарди евра од страна на ЕУ во проекти  за јакнење на конективноста со централна Азија. Во исто време на овој форум Казахстан потпиша Меморандум за разбирање со европските финансиски институции за заеми во вредност од 1,5 милијарди евра наменети за инфраструктурни проекти. Од зајакнувањето на односите меѓу Казахстан и ЕУ бенефит има секоја од страните – и Казахстан и ЕУ и земјите членки, вели Василенко на новинарско прашање. Казахстан е еден од најголемите снабдувачи на ЕУ со нафта – со учество од 11 проценти во вкупната потрошувачка на Унијата и со 21 процент во однос на потрошувачката на ураниум. Најголем бенефит од зајакната политичка соработка, според него, сепак, е можноста за воспоставување и развивање на комуникација и поблиско запознавање на народите од централна Азија со тие од Европа. Според Василенко, тоа ќе помогне за меѓусебно разбирање, бидејќи за жал, вели, кај повеќето од луѓето во Европа кога ќе се спомне земјата и регионот, постои стереотип дека е тоа таму некаде во задниот двор на Русија, што е вели исклучително некоректно да се користи. -Напротив, Казахстан и земјите од регионот се гледаме како браќа, како на кохерентен регион, како активен учесник во меѓународната арена, регион кој минува низ своевидна ренесанса. Тоа ќе придонесе за зголемување на соработката во делот на енергетиката и тоа во однос на извозот на нафта, на ураниум и на зелен водород. Другата нишка се критичните суровини и тука Казахстан има огромни потенцијали, бидејќи поседува резерви на 18 од вкупно 34 критични суровини што во перспектива значи и нови странски инвестиции, дециден е заменик министерот. Што се однесува до ставовите на Русија и Кина, во однос на ваквата зајакната соработка со Брисел, вели,  ја развиваме соработката со овие два наши непосредни соседи со иста динамика како што тоа го правиме од порано. Тие се наши најголеми соседи и наши најголеми трговски партнери. Кина е трговски партнер бр.1, Русија е на второ место по обем на трговска размена, делиме најдолги гранични линии со нив – со Русија 7500 км, со Кина 1800 км. - Тие се и најголеми инвеститори, исто така. Ние сме исто така членки на многу организации кои ги имаме заеднички основано. Така што овие односи ќе продолжат, и според нас, тие се дел од една прагматична, избалансирана и храбра надворешна политика. Всушност, можеме да кажеме дека нашите односи со Русија, нашите односи со Кина, нашите односи со Западот и нашите односи со муслиманскиот свет вклучително и Турција се четирите столба на кои ја темелиме нашата надворешна политика, заклучува Василенко. ЕУ од своја страна ангажманот во регионот значително го проширува од раните 1990-ти. ЕУ и петте централноазиски држави - Казахстан, Република Киргистан, Таџикистан, Туркменистан и Узбекистан - воспоставија дипломатски односи во 1991 година, а во 2005 година ЕУ ја воведува функцијата - специјален претставник на Унијата за Централна Азија. Фокусот е ставен на континуираната и сеопфатна соработка на ЕУ со земјите во регионот, бидејќи споделуваат силни заеднички интереси за просперитет, поврзување, енергија и безбедност. Во 2019 година, Брисел усвои Стратегијата на ЕУ - Централна Азија „ЕУ и Централна Азија: Нови можности за посилно партнерство“ која нуди рамка за засилен ангажман на ЕУ со земјите од регионот во текот на годините што доаѓаат. Таа се фокусира на промовирање на одржливост и просперитет и регионалната соработка во Централна Азија и ги надополнува договорите за засилено партнерство и соработка, што во комбинација со помошта што ја даваат земјите-членки на ЕУ поединечно, ја прави Европската унија број еден давател на развојна помош во регионот, стои на веб страница на специјалниот претставник на ЕУ за регионот амбасадорката Терхи Хакала. Астана најавува повеќе посети и повеќе трговија со Република Македонија Дипломатските односи меѓу Република Македонија и Република Казахстан се воспоставени на 1 јуни 1995 година. Досега двете земји имаат потпишано повеќе договори за соработка во различни области. Протоколот за редовни консултации помеѓу МНР-а на двете држави е потпишан во Скопје, ноември 2017 година, а македонската Амбасада во Астана официјално е отворена септември 2021 година за време на првата посета на тогашниот министер за надворешни работи Бујар Османи. Амбасадата на Казахстан пак, официјално почна со работа оваа година во мај. Меѓу двете земји постојат амбициозни планови за соработка, за која се смета дека би била поинтензивна со укинување на постојниот визен режим меѓу двете земји и поедноставување на административните процедури, како и зајакнување на правната заштита до пристап до поголеми пазари и можност за меѓународни бизниси. Заменик министерот за надворешни работи Василенко, прашан за потенцијалите на билатералната соработка со Скопје ќе посочи дека Казахстан досега во регионов има отворено амбасади со Србија, Хрватска, Словенија, а од оваа година и во Македонија, како и конзулат во Црна Гора. - Нашата перцепција е дека ова е регион во подем, со многу потенцијал. Некои земји се дел од ЕУ, некои се кандидати за членство и ние им посакуваме среќа на тој пат. Ние гледаме потенцијал во трговијата, рударството, земјоделството и во фармацевтската индустрија. Македонската компанија Алкалоид порано оваа година отвори свое претставништво овде. Мислиме дека нашите односи со овие земји во кои само што ги отворивме нашите амбасади беа некако заспани и сега повторно ги будиме. Во наредниот период ќе видиме повеќе посети, повеќе трговија и повеќе контакти меѓу луѓето, рече Василенко. Инаку, во однос на трговската размена меѓу двете земји, според Заводот за статистика увозот од Казахстан само за првите седум месеци за 2024 година е 7.764.981 евра и е зголемена споредбено со 2023 за 2.227.472 евра, а извозот од Македонија за Казахстан во првите седум месеци е 261.033 евра. Казахстан и Македонија планираат наскоро да организираат бизнис форум во Скопје, на кој се очекува присуство на казахстански компании од различни сектори и потенцијални македонски компании. Македонски натреварувачи дел од 5.Светски номадски игри во Астана Петтите Светски номадски игри во Астана се одржаа под мотото „Собирот на големата степа“. Нивното официјалното лого вклучува важен елемент на идентитетот, тоа е соларен коњаник, кој е присутен во сите логоа на Светските номадски игри. Тие се најголемиот натпревар во етно-спортови во светот денес. Околу 2500 учесници од 89 земји ги одмерија силите во текот на шестдневните натпревари во 21 спорт. Тие вклучуваа коњички трки, национални видови борење, традиционални интелектуални игри, натпревари во боречки вештини, традиционално стрелаштво, национални видови лов со птици, трки со коњи, народни игри во спортски арени и културна и научна програма. Меѓу учесниците на оваа смотра на етно-спортови што се одржува на секои две години покрај земји со номадска традиција, учествуваа и земји кои немаат таква традиција. На свеченото спектакуларно отворање во Астана Арената продефилираа претставници од земјите од централно-азисикиот регион - наследниците на номадската цивилизација, но и од САД, Русија, Канада, Франција, Италија, како и од повеќе европски земји и од речиси сите држави од Балканот, меѓу нив и од нашата земја. Од дисциплините најголем впечаток оставија борењето меѓу јавачи на коњи, стрелањето во мета од коњаници во кас, како и ловот со птици – со златниот орел, јастреби и соколи. Ловот со птици во дамнешни времиња се применувал како начин да се дојде до храна или крзно во тешките и сурови услови во Алтајските планини. Денес се практикува како спорт кој е вистинска сензација за туристите, но начинот на кој се тренираат птиците е ист како и во минатото. Орлето се зема од гнездото пред да почне да лета и потоа минуваат неколку години во обука. При тоа се гради една посебно блиска врска меѓу ловецот и птицата, која се третира со исклучителна грижа и посветеност. По десеттата година птицата се пушта на слобода. Она што е интересно е што се обучуваат само женки. Овој вид на ловење со птици е внесен и во листата на нематеријално културно богатство на УНЕСКО. Најпопуларна од игрите кои се одвиваа на најдобрите спортски терени во Астана, сепак, е т.н. номадско рагби – кој е присутен во две верзии како кокпар и кокбору. Кокпар се смета за една од најстарите номадски игри во Казахстан, која се игра многу стотици години. Се смета за своевидна симбиоза на рагби и јавање коњи, а суштината на играта е во тоа што јавачите на коњи се борат за труп без глава на коза, земајќи го од ривалите и постигнувајќи „гол“ во специјална порта. Современиот кокпар се игра на специјален терен со димензии 220 на 75 метри. Натпреварот трае вкупно 40 минути и е поделен во две полувремиња. Играчите се поделени во два тима од 10-12 луѓе, а само четворица од секој тим играат во исто време. Овој спорт бара многу физичка издржливост, бидејќи куклата која го замнеува трупот од коза е тешка 20 килограми и е многу тешко да се подигне од земја. Особено важна во играта не е само обуката на јавачот, туку и атлетската форма на коњот, заради што се одгледуваат посебни коњи кои вкрстуваат различни раси. Во Казахстан постои федерација кокпар, а натпреварите се одржуваат секоја година во многу градови и места во земјата. Годинава на Номадските игри тимот на домаќинот Казахстан го освои златото во тензичен натпревар со нивните најголеми ривали екипата на Киргистан. Македонските бои на Номадските игри во Астана ги бранеа борачите Стефан Зашков (20) и Александар Миланов (18). Двајцата се членови на боречкиот клуб „Олимпија“ од Штип, каде тренираат веќе шест години. Последните две години покрај борењето во слободен стил паралелно се обучуваат и во вештините на пеливанството во пеливанскиот клуб на Ацо Крстев, воедно и нивен тренер. Иницијативата да учествуваат на игрите во Астана била на тренерот и на претседателот на Федерацијата за Пеливанско борење на Македонија Хамид Бакија, која е членка на Европската ацоцијација за традиционални игри и спорт. Тие се натпреварувале во дисциплината аба-ѓуреш, борење специфично за номадската традиција со кое првпат имале можност да се запознаат во Астана.
-Ова беше преубаво искуство. Во пеливанството ние се бориме во каспети, (посебни панталони) намачкани по телото со масло што ја отежнува борбата, а кај овој вид на борење натреварувачите носат шорцеви и елек изработен од волна со појас. Во борбата борачите се држат за појасот со едната рака, а со другата се борат. Пред почетокот на секоја борба се фрла паричка и ако ти се падне твојата боја ти го фаќаш противникот за појасот од горната страна, ако не од долната страна. Секоја од двете позиции има одредени предности, зависно каква техника користиш. Нивното борење е многу поразлично. Во двата спорта се користат различни техники. Кај нив се важни зафати со нозете и обично вежбаат џудо и џиуџицу, додека во пеливанството се оди на сила и кондиција, вели во изјава за МИА борачот Зашков.
И Стефан и Александар се воодушевени од Астана, можноста да се натреваруваат и дружат со повеќе млади споритисти од разни земји од светот, да се запознаат со културата на Казахстан и да воспостават нови пријателства. Им се допаднале традиционалните јадења на домаќините, специјалитети од коњско месо. Но најголем впечаток им оставиле волонтерите и луѓето од организацијата на игрите со нивната љубезност и посветеност. На Игрите беа доделени 97 комплети медали, а според освоените одличја прва е земјата домаќин - Казахстан со 112 награди, потоа Киргистан и Русија. Меѓу првите десет репрезентации се и земји како Турција, Унгарија, Полска и Романија. Првите Светски Номадски игри се одржани во Киргистан, во градот Чолпон-Ата во 2014 година, кој ќе биде домаќин и на игрите во 2016 и 2018 година. Во 2020 година ова меѓународно натпреварување не се одржа поради ковид пандемијата. Следеа Светските номадски игри во 2022 година во Изник, Турција. Секоја година бројот на спортисти и на држави учеснички на игрите се зголемува. На игрите во Астана учествуваа спортисти од рекордни 89 држави. Следните шести номадски игри во 2026 година ќе се одржат во Киргистан.

The post Запознајте го Казахстан одблиску appeared first on Република.

]]>
Викенд дестинација: Пробајте ги старите јадења од Долго село крај Загреб каде традицијата ја допира денешницата https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/vikend-destinatsija-probajte-gi-starite-jadena-od-dolgo-selo-kraj-zagreb-kade-traditsijata-ja-dopira-deneshnitsata/ Mon, 07 Oct 2024 09:17:50 +0000 https://republika.mk/?p=823299

Дваесет километри од главниот град на Хрватска се наоѓа Долго село, кое е и село и град. Топло и мило како на село, а отворено како во модерен град, единствено место каде традицијата ја допира денешницата, а градот природата.

Упатувајќи се во Долго село, директорката на Туристичката заедница на Долго село, Кармела Вуков-Цолиќ не дочека со реторичко прашање и не воведе во целта на нашата посета. Кои сме ние, без нашата традиција и кои сме ние, без нашата историја и нашите претци“, праша таа, објаснувајќи дека традицијата е дел од нас и дека тоа е нешто што треба да се негува и чува и да им се пренесува на младите.

Оттаму, вели таа, потекнува и идејата за манифестацијата „Стари јадења од Долго Село“, традиционален гастрономски и забавен настан којшто ги промовира традиционалните јадења и обичаите на градот.

Ние имаме мото „Каде традицијата ја допира денешницата“. Значи го мешаме модерното со старото и традиционалното, затоа што сме град Дуго село, затоа што сме и село и град. Оваа година подготвивме цела низа настани, ја промовиравме книгата за готвење „Слаткиши“ бидејќи кај нас слатките доаѓаат не само на крајот, туку и на почетокот на оброкот. Имаме и многу работилници каде што ги учиме некои од традиционалните занаети така што нашата идеја е да дојдете кај нас, да ручате со нас и да поминете убав ден со нас, да научите нешто со работилниците и да се забавувате со музика и концерти, вели Вуков Цолиќ.

Вкусивме традиционални јадења според рецепти од старите бабини готвачи, подготвени од гостите и здруженијата од Долго село. Ги консумиравме од „шарена лимена чинија на нашите баби“ од 10 евра, парични средства кои одат за добротворни потреби.

Позната е мислата дека љубовта оди преку стомакот, па така веднаш се вљубивме во хрватското гостопримство и гастрономијата. „Кушавме“ односно пробавме „крух со маст“ т.е. лепче со маст, традиционаните „крпице со зелка и печен бут“ или „пицека со млинци“, гулаш од печурки, босански лонец, сувомеснати специјалитети, што ли не, па дури и хрватски ајвар. Од вкусно превкусно, но не може се да се проба, исто како и во љубовта. Ние лично, цупкајќи со музиката на славонските тамбураши се определивме за превкусен „грах во грне“, односно за „грав од Барања“ крчкан во грне, со домашни колбаси и кулен. И така цел ден, дегустирајќи и дружејќи се, помалку и „цупкајќи“ со музиката, го истеравме првиот ден, чувајќи се за утредента за традиционалното јадење „котловина“ и за „шаранот со фиш паприкаш“.

Мошне шармантниот градоначалник на Долго село, Ненад Панијан, кој цело време беше со гостите, вели дека „на овие простори на Балканот, јужно од Алпите, се се случувало низ вековите, низ милениумите.

Културите се мешаа, се водеа многу војни, популациите се измешаа, бевме заедно, сега сме разделени, но едно нешто што не обединува е традицијата на храната. Каде и да одам, во Србија, Македонија, Босна, Грција или Турција, има нешто заедничко, како што се сличните јадења. Патувајќи во овие области, сфатив дека луѓето секаде се добредојдени кога се на маса. И сите нудат нешто домашно. Ние сме еден град од 22.000 жители, град за семејство, тоа е нашата цел. За жал, во модерното време, семејствата повеќе не постојат, социјалните мрежи ни го уништија семејството, младите повеќе не зборуваат, не комуницираат, мажите веќе не знаат како да разговараат со жените. Нашиот најголем проблем е што во целиот свет, без политика, без војни, сме осум милијарди, а ние заборавивме дека технологијата нема да не спаси и дека ништо од она што е околу нас не е трајно. Животот е многу краток. Да бидеме добри, дојдете во Долго село и ние ќе дојдеме во Македонија кога ќе ме поканат и заедно ќе готвиме, ќе јадеме, некои ќе пијат, но пред се и над се ќе останеме пријатели, нагласува Панијан.

А, дека традицијата е важен сегмент на државноста говори и посетата на хрватскиот претседател Зоран Милановиќ, кој заедно со домашните и гостите од странство ја дегустираше традиционалната храна.

Дружбата преку гастрономијата продолжи и вториот ден од манифестацијата со дегустација, да не кажеме со „поштеното кркање“ на специјалитетот „котловина“.

За ова јадење се натпреваруваа тимови од разни краеви на Хрватска и регионот, а јадењето се подготвува на тава, на тивок оган. Се крчкаат кременадли и сочни кобасици, а во средината-лук, свежи сецкани црвени пиперки, алева пиперка, сол, бибер и сето тоа помешано со домашно бело вино. Потребно е повеќе часа крчкање, а гостите, со лимените чинии во рацете со нетрпение чекаа да ја дегустираат „котловината“. Кој не дочека, имаше избор на храна од „шаран на скара со фиш паприкаш“ па се до традиционалниот „гулаш“ и „млинци“.

Секако на крај дојдоа старинските или „по рецепт на бабите“ слатки кнедли со сливи, Виноградскиот куглоф, колачите со мак, штрудлите и традиционалните хрватски или загребачки штрукли со сирење и шумско овошје и други специјалитети.

Така и ние станавме несвесно дел од „Споменарот на Долго село“, со покана од домаќините до граѓаните на Македонија да дојдат и да уживаат  во гастрономската рапсодија на градот Долго село.

Оливер Бранковиќ, МИА

The post Викенд дестинација: Пробајте ги старите јадења од Долго село крај Загреб каде традицијата ја допира денешницата appeared first on Република.

]]>

Дваесет километри од главниот град на Хрватска се наоѓа Долго село, кое е и село и град. Топло и мило како на село, а отворено како во модерен град, единствено место каде традицијата ја допира денешницата, а градот природата. Упатувајќи се во Долго село, директорката на Туристичката заедница на Долго село, Кармела Вуков-Цолиќ не дочека со реторичко прашање и не воведе во целта на нашата посета. Кои сме ние, без нашата традиција и кои сме ние, без нашата историја и нашите претци“, праша таа, објаснувајќи дека традицијата е дел од нас и дека тоа е нешто што треба да се негува и чува и да им се пренесува на младите. Оттаму, вели таа, потекнува и идејата за манифестацијата „Стари јадења од Долго Село“, традиционален гастрономски и забавен настан којшто ги промовира традиционалните јадења и обичаите на градот.
Ние имаме мото „Каде традицијата ја допира денешницата“. Значи го мешаме модерното со старото и традиционалното, затоа што сме град Дуго село, затоа што сме и село и град. Оваа година подготвивме цела низа настани, ја промовиравме книгата за готвење „Слаткиши“ бидејќи кај нас слатките доаѓаат не само на крајот, туку и на почетокот на оброкот. Имаме и многу работилници каде што ги учиме некои од традиционалните занаети така што нашата идеја е да дојдете кај нас, да ручате со нас и да поминете убав ден со нас, да научите нешто со работилниците и да се забавувате со музика и концерти, вели Вуков Цолиќ.
Вкусивме традиционални јадења според рецепти од старите бабини готвачи, подготвени од гостите и здруженијата од Долго село. Ги консумиравме од „шарена лимена чинија на нашите баби“ од 10 евра, парични средства кои одат за добротворни потреби. Позната е мислата дека љубовта оди преку стомакот, па така веднаш се вљубивме во хрватското гостопримство и гастрономијата. „Кушавме“ односно пробавме „крух со маст“ т.е. лепче со маст, традиционаните „крпице со зелка и печен бут“ или „пицека со млинци“, гулаш од печурки, босански лонец, сувомеснати специјалитети, што ли не, па дури и хрватски ајвар. Од вкусно превкусно, но не може се да се проба, исто како и во љубовта. Ние лично, цупкајќи со музиката на славонските тамбураши се определивме за превкусен „грах во грне“, односно за „грав од Барања“ крчкан во грне, со домашни колбаси и кулен. И така цел ден, дегустирајќи и дружејќи се, помалку и „цупкајќи“ со музиката, го истеравме првиот ден, чувајќи се за утредента за традиционалното јадење „котловина“ и за „шаранот со фиш паприкаш“. Мошне шармантниот градоначалник на Долго село, Ненад Панијан, кој цело време беше со гостите, вели дека „на овие простори на Балканот, јужно од Алпите, се се случувало низ вековите, низ милениумите.
Културите се мешаа, се водеа многу војни, популациите се измешаа, бевме заедно, сега сме разделени, но едно нешто што не обединува е традицијата на храната. Каде и да одам, во Србија, Македонија, Босна, Грција или Турција, има нешто заедничко, како што се сличните јадења. Патувајќи во овие области, сфатив дека луѓето секаде се добредојдени кога се на маса. И сите нудат нешто домашно. Ние сме еден град од 22.000 жители, град за семејство, тоа е нашата цел. За жал, во модерното време, семејствата повеќе не постојат, социјалните мрежи ни го уништија семејството, младите повеќе не зборуваат, не комуницираат, мажите веќе не знаат како да разговараат со жените. Нашиот најголем проблем е што во целиот свет, без политика, без војни, сме осум милијарди, а ние заборавивме дека технологијата нема да не спаси и дека ништо од она што е околу нас не е трајно. Животот е многу краток. Да бидеме добри, дојдете во Долго село и ние ќе дојдеме во Македонија кога ќе ме поканат и заедно ќе готвиме, ќе јадеме, некои ќе пијат, но пред се и над се ќе останеме пријатели, нагласува Панијан.
А, дека традицијата е важен сегмент на државноста говори и посетата на хрватскиот претседател Зоран Милановиќ, кој заедно со домашните и гостите од странство ја дегустираше традиционалната храна. Дружбата преку гастрономијата продолжи и вториот ден од манифестацијата со дегустација, да не кажеме со „поштеното кркање“ на специјалитетот „котловина“. За ова јадење се натпреваруваа тимови од разни краеви на Хрватска и регионот, а јадењето се подготвува на тава, на тивок оган. Се крчкаат кременадли и сочни кобасици, а во средината-лук, свежи сецкани црвени пиперки, алева пиперка, сол, бибер и сето тоа помешано со домашно бело вино. Потребно е повеќе часа крчкање, а гостите, со лимените чинии во рацете со нетрпение чекаа да ја дегустираат „котловината“. Кој не дочека, имаше избор на храна од „шаран на скара со фиш паприкаш“ па се до традиционалниот „гулаш“ и „млинци“. Секако на крај дојдоа старинските или „по рецепт на бабите“ слатки кнедли со сливи, Виноградскиот куглоф, колачите со мак, штрудлите и традиционалните хрватски или загребачки штрукли со сирење и шумско овошје и други специјалитети. Така и ние станавме несвесно дел од „Споменарот на Долго село“, со покана од домаќините до граѓаните на Македонија да дојдат и да уживаат  во гастрономската рапсодија на градот Долго село. Оливер Бранковиќ, МИА

The post Викенд дестинација: Пробајте ги старите јадења од Долго село крај Загреб каде традицијата ја допира денешницата appeared first on Република.

]]>
Над 4.000 парчиња декоративна уметност, накит, часовници: Музејот Фаберже во Санкт Петербург нуди уникатен поглед во руската историја и култура https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/nad-4-000-parchina-dekorativna-umetnost-nakit-chasovnitsi-muzejot-faberzhe-vo-sankt-peterburg-nudi-unikaten-pogled-vo-ruskata-istorija-i-kultura/ Sun, 06 Oct 2024 08:58:34 +0000 https://republika.mk/?p=823274

Музејот Фаберже, еден од најреномираните музеи посветен на уметноста на накитот, се наоѓа во палатата Шуваловски на насипот Фонтанка во Санкт Петербург. Овој музеј може да се пофали со најголемата колекција на дела во светот на славниот руски златар, Карл Фаберже.

Изложбата содржи над 4.000 парчиња декоративна уметност, накит и предмети за внатрешни работи изработени од крајот на 19-тиот до почетокот на 20-тиот век.

Заедно со познатите велигденски јајца, колекцијата вклучува кутии за бурмут, брошеви, часовници и многу повеќе.

Посетителите можат да уживаат во тури, предавања и мастеркласи, навлегувајќи во руската историја и култура. Музејот нуди ретка шанса да се видат легендарните креации кои некогаш му припаѓале на руското царско семејство.

The post Над 4.000 парчиња декоративна уметност, накит, часовници: Музејот Фаберже во Санкт Петербург нуди уникатен поглед во руската историја и култура appeared first on Република.

]]>

Музејот Фаберже, еден од најреномираните музеи посветен на уметноста на накитот, се наоѓа во палатата Шуваловски на насипот Фонтанка во Санкт Петербург. Овој музеј може да се пофали со најголемата колекција на дела во светот на славниот руски златар, Карл Фаберже. Изложбата содржи над 4.000 парчиња декоративна уметност, накит и предмети за внатрешни работи изработени од крајот на 19-тиот до почетокот на 20-тиот век. Заедно со познатите велигденски јајца, колекцијата вклучува кутии за бурмут, брошеви, часовници и многу повеќе. Посетителите можат да уживаат во тури, предавања и мастеркласи, навлегувајќи во руската историја и култура. Музејот нуди ретка шанса да се видат легендарните креации кои некогаш му припаѓале на руското царско семејство.

The post Над 4.000 парчиња декоративна уметност, накит, часовници: Музејот Фаберже во Санкт Петербург нуди уникатен поглед во руската историја и култура appeared first on Република.

]]>
Квадратните бранови во Мексиканскиот Залив се природен феномен со волшебна убавина, но и голема опасност за бродовите https://arhiva3.republika.mk/zivot/patuvanja/kvadratnite-branovi-vo-meksikanskiot-zaliv-se-priroden-fenomen-so-volshebna-ubavina-no-i-golema-opasnost-za-brodovite/ Sat, 05 Oct 2024 20:12:06 +0000 https://republika.mk/?p=816625

Во Мексиканскиот Залив понекогаш се појавува природна геометрија, која ги воодушевува луѓето со својот изглед. Сепак, и покрај неговата волшебна убавина, овој феномен е доста опасен и предизвикал многу бродоломи.

Станува збор за квадратни бранови, кои се создаваат кога ветерот и струјата ја туркаат морската вода во различни насоки.

Тие можат да се појават и кога се судираат две бури, понекогаш поради ненадејна промена на ветерот.

The post Квадратните бранови во Мексиканскиот Залив се природен феномен со волшебна убавина, но и голема опасност за бродовите appeared first on Република.

]]>

Во Мексиканскиот Залив понекогаш се појавува природна геометрија, која ги воодушевува луѓето со својот изглед. Сепак, и покрај неговата волшебна убавина, овој феномен е доста опасен и предизвикал многу бродоломи. Станува збор за квадратни бранови, кои се создаваат кога ветерот и струјата ја туркаат морската вода во различни насоки. Тие можат да се појават и кога се судираат две бури, понекогаш поради ненадејна промена на ветерот.

The post Квадратните бранови во Мексиканскиот Залив се природен феномен со волшебна убавина, но и голема опасност за бродовите appeared first on Република.

]]>